GESCHIEDENIS
In het Zeeuws-Vlaamse Aardenburg, aan de grens met Vlaanderen, staat de kerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart, die is ontworpen door de 19e eeuwse architect Petrus Soffers en is gebouwd in de periode 1850-1851. De kerk is ingewijd door Johannes van Genk (1803-1874), bisschop van Breda (1869-1874) en eerder bouwpastoor van deze kerk. In deze kerk staat het beeld van Onze-Lieve-Vrouw met de Inktpot. Naar dit beeld komen veel bedevaartgangers om Maria te groeten en bij Haar te bidden. In 1925 is de kerk uitgebreid door het groeiend aantal pelgrims. Het gebouw is een rijksmonument.
De naam Onze-Lieve-Vrouw met de Inktpot komt door een legende uit de 13e eeuw. Een veroordeelde wordt vrijgesproken, nadat, op aanraden van Maria en Jezus, zijn onschuld op een perkament is geschreven. Het beeld Onze-Lieve-Vrouw met de Inktpot herinnert aan het beeld dat in de middeleeuwen in een kerk te Aardenburg heeft gestaan. De kerk bestaat niet meer, want deze is later afgebroken. Het oorspronkelijke beeld verwijst naar een wonderbaarlijke gebeurtenis, die zich in 1273 te Aardenburg heeft voorgedaan. De legende verhaalt de volgende gebeurtenis:
Een arme wolwever wordt van moord beschuldigd. Er wordt gezegd, dat hij een poorter, een vrije burger, heeft omgebracht. De man wordt veroordeeld tot de dood aan de galg. De veroordeelde blijft volhouden dat hij onschuldig is. Echter, hij wordt niet geloofd. Op de avond vóór het voltrekken van het doodvonnis komt een priester bij hem op bezoek in de gevangenis. Opnieuw zegt de veroordeelde dat hij onschuldig is. De priester adviseert hem tot Maria te bidden en hoop op Haar te vestigen. De man volgt de raad op. In de nacht krijgt hij een visioen. Maria, de kleine Jezus en engelen bezoeken hem. Jezus heeft schrijfgerei, inktpot en perkament bij. Maria houdt de inktpot vast en haar Zoontje schrijft wat op het perkament. Van Jezus ontvangt de man het geschrevene. Jezus zegt hem dat hij voor de voltrekking van het vonnis de baljuw, de rechtsprekende, hoge ambtenaar, moet spreken en hem het perkament heeft te overhandigen. Jezus belooft de man dat hij dan door God en zijn Moeder wordt geholpen. Enkele uren later doet de man dat wat aan hem is gevraagd. De baljuw leest de tekst en stelt de man meteen in vrijheid.
Het beeld Onze-Lieve-Vrouw met de Inktpot, uit 1429, is een toevluchtsoord voor veroordeelden en het is ook de patrones van ambtenaren en schrijvers. Het oorspronkelijke beeld wordt in de Burgse Heilig Bloedprocessie meegedragen. Bij het beeld zijn velen komen bidden, waaronder Filips de Goede/Filips III van Bourgondië (1396-1467), Karel de Stoute (1433-1477), de Engelse koning Edward IV (1442-1483) en Filips de Schone/Filips I van Castilië (1478-1506). In die tijd was Aardenburg een belangrijke handelsstad en door de ligging, aan het water, van bijzonder groot strategisch belang.
In 1604 stopt de openbare Mariaverering door de overheersende protestanten in de tijd van de Reformatie. Dan wordt de kerk vernield en in 1625 afgebroken. Het bekende beeld van Maria is tijdig in veiligheid naar Brugge overgebracht.
Pas in 1804 is er weer vrijheid om het geloof openlijk te belijden. Aan het eind van de 19e eeuw is een nieuw beeld van Onze-Lieve-Vrouw met de Inktpot in Aardenburg gekomen. Ook is een beeld in de voorgevel van de kerk geplaatst. Het beeld Onze-Lieve-Vrouw met de Inktpot is van hout en ook gepolychromeerd. Het beeld wordt ook genoemd Onze-Lieve-Vrouw van Aardenburg. Het beeld is gemaakt in 1875, naar het voorbeeld van het Brugse beeld uit 1853. Bij het oorspronkelijk beeld zit het Kind Jezus op de linkerarm van Maria. Dit is pas na 1900 ontdekt. Het huidige beeld geeft Jezus weer op de rechterarm van zijn Moeder. In de gebrandschilderde ramen uit 1948 bij het Maria-altaar is het beeld juist weergegeven.
In 2023 is het feest gevierd van 750 jaar Aardenburg-Bedevaartstad (1273-2023).
BEDEVAARTSOORD
De kerk is van ver te zien door de hoge toren in het vlakke Zeeuws-Vlaamse land.
Het bijzondere van deze kerk is dat hier het beeld staat van Onze-Lieve-Vrouw met de inktpot.
In de kerk zijn vele beelden te zien, waaronder ook een Lourdesbeeld. Ook is Maria afgebeeld tegen een pilaar.
Onze-Lieve-Vrouw en haar Kind zijn hier ook geheel in het wit verbeeld.
Glas-in-loodramen verwijzen naar de historie van de legende met de inktpot. In de kerk hangen enkele, grote vaandels.
Onder een altaar is de afbeelding van de engel die aan Maria een bezoek brengt en dat verandert het leven van de jonge vrouw.
BEREIKBAARHEID
Aardenburg ligt in het westen van Zeeuws-Vlaanderen. De Heilige Maria Hemelvaart-kerk staat in de Weststraat 80, 4527 BV Aardenburg.
Actuele info is te vinden op
https://kerkpagina.nl/kerk/heilige-maria-hemelvaart/.
BELEVING
Het Zeeuws-Vlaamse Aardenburg kent een bijzonder bedevaartsoord, namelijk dat van Onze-Lieve-Vrouw met de inktpot. In de kerk is de beeltenis hiervan meermaals te zien, heb ik gelezen. De reis gaat naar Aardenburg, dat in het westen van Zeeuw-Vlaanderen ligt, nabij de grens met Vlaanderen.
Het voorfront van de kerk maakt indruk op me. Een indrukwekkende gevel met een statige toren en in de nis, boven de toegangspoort, staat een beeltenis van Maria. Het is Onze-Lieve-Vrouw van Aardenburg. Onze-Lieve-Vrouw doet veel voorbereidend werk voor God, staat in het Latijn onder het beeld vermeld.
In de kerk staan borden die vertellen over de legende met de inktpot en het gebouw. Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw met de inktpot doet me denken aan de legende van eeuwen geleden.
In de kerk staat ook een staakmadonna en deze beeltenis is meegedragen in processies. Maria staat achter glas in een vitrine.
In de kerk zie ik ook een Lourdesbeeld en dat doet me meteen denken aan de bezoeken die ik in het zuiden van Frankrijk heb gebracht aan Maria in de bekende Lourdesgrot.
Kleurrijke glas-in-loodramen verwijzen naar de geschiedenis met de inktpot, waardoor een arbeider aan de veroordeling is ontkomen.
Na het bezoek aan Maria met de inktpot wandel ik door Aardenburg en ineens heb ik een prachtig zicht op de zijkant van de kerk. Wat is dit een mooie plaats!
OMGEVING
In Aardenburg en omgeving zijn wandel- en fietstochten te maken. Vlakbij de bedevaartkerk staat de monumentale Sint-Baafskerk. Brugge, de stad met veel historie, ligt 32 km van Aardenburg en voor de Vlaamse badplaats Knokke is 16 km afleggen. De vestingstad Hulst ligt 60 km oostwaarts in Zeeuws-Vlaanderen. Cadzand-Bad ligt 18 km van Aardenburg en de toeristische stad Sluis is 7 km van Aardenburg verwijderd.
Geplaatst: 27 december 2023
~~~
