In deze rubriek worden door mij bezochte processies en ommegangen geplaatst. Er is verschil tussen een processie en een ommegang. Een processie is een gebedstocht en een ommegang laat meer zien. Aan een dergelijke tocht nemen beelden van heiligen en geestelijken deel. Een ommegang toont een bonte variëteit aan religieuze en culturele aspecten. Tot uiting komen dan onder meer beeltenissen met onder andere het genadebeeld van Onze-Lieve-Vrouw. De deelnemers zijn bijvoorbeeld geestelijken, edelen, soldaten, vlaggendragers, declamatoren en gekostumeerde figuren. Een ommegang kan verder worden verrijkt met praalwagens, reuzen, zanggroepen, muziekgezelschappen en dieren zoals paarden, ezels en schapen. Door een ommegang laat een stad de ziel zien.
Ik wens u veel lees- en kijkgenoegen.
Jan van Wijk
~~~
BELGIË:
-Baarle-Hertog
-Brugge
-Hoogstraten
-Kalfort
-Mechelen
-Scherpenheuvel
-Tongeren
-Zutendaal
FRANKRIJK:
-Lourdes
NEDERLAND:
-Bergen op Zoom
-Kwadendamme
-‘s-Hertogenbosch
-Zegge
~~~
BELGIË
-Baarle-Hertog
-Brugge
-Hoogstraten
-Kalfort
-Mechelen
-Scherpenheuvel
-Zutendaal
BAARLE-HERTOG – KAARSKENSPROCESSIE
In het noorden van België ligt het plaatsje Baarle-Hertog. Op de zondag na 15 augustus, de dag van Maria Hemelvaart, vindt elk jaar de Kaarskensprocessie plaats. Deze wordt georganiseerd door de Stichting de Vrienden van Lourdes.
Om 8 uur in de avond is er een eucharistieviering in de Sint-Remigiuskerk. Tijdens deze dienst staat Maria centraal met gebeden en gezangen. Na de bijeenkomst in de kerk komen de aanwezigen met een brandend kaarsje naar buiten en begint de Kaarskensprocessie. De rondgang laat taferelen zien uit het leven van Bernadette Soubirous in Lourdes. Uitgebeeld worden belangrijke fasen uit haar leven, zoals het beleven van de verschijningen, het hoeden van schapen, het leven in het “cachot” en het ondervragen door geestelijken. Tijdens de processie strooien bloemenbruidjes met rozenblaadjes en wordt een bijzonder mooi Mariabeeld meegedragen. Achter dit beeld lopen geestelijken en heel wat belangstellenden uit Vlaanderen en Nederland. Honderden kaarsjes verlichten de avond, want huizen, cafés en restaurants zijn verduisterd. Tijdens de feeërieke processie wordt gebeden en gezongen.
Sinds 1951 trekt de Kaarskensprocesie en deze is in de loop van de jaren uitgegroeid tot een drukbezochte traditie.
Geplaatst: 9 september 2019
~~~
BRUGGE – HEILIG BLOEDPROCESSIE
Op de dag van Onze-Lieve-Heer Hemelvaart, 40 dagen na Pasen, trekt de Heilig Bloedprocessie door de historische binnenstad van Brugge. Dit is een eeuwenoude traditie die is ontstaan in het jaar 1304.
Een legende vertelt … In 1150 komt Diederik van de Elzas (±1100-1168), graaf van Vlaanderen (1128-1168), na de Tweede Kruistocht (1147-1149), met de reliek van het Heilig Bloed uit het Heilig Land in Brugge aan.
Bijbelse verhalen vormen het uitgangspunt van de jaarlijkse processie met taferelen uit het Oude Testament en Nieuwe Testament. In het laatste deel van de stoet wordt de relikwie van het Heilig Bloed naar Brugge uitgebeeld en vervolgens komt het hoogtepunt met de Edele Confrérie van het Heilig Bloed met het schrijn waarin de reliek van het Heilig Bloed zich bevindt. De reliek wordt op de andere dagen van het jaar bewaard en vereerd in de Basiliek van het Heilig Bloed op de Burg te Brugge.
De stijl van de processie herinnert aan de Bourgondische periode, waarin ambachten, broederschappen, gilden en rederijkerskamers die zorgden voor de uiting van de taferelen. De stoet telt ruim 1500 deelnemers, waarvan velen declameren, dansen, musiceren of zingen. In de processie rijden vele wagens mee en ook dieren, als paarden, schapen en kamelen, trekken mee in de stoet. De processie komt in ruim 1,5 uur aan de kijkers voorbij.
De dag van de processie geeft een vierdelig programma, namelijk ochtendprocessie, eucharistieviering, Heilig Bloedprocessie en zegening met de reliek van het Heilig Bloed.
De Heilig Bloedprocessie staat op de UNESCO-lijst van Immaterieel cultureel werelderfgoed.
Geplaatst: 19 mei 2023
~~~
HOOGSTRATEN – HEILIG BLOEDPROCESSIE
Jaarlijks gaat op de eerste en tweede zondag na Pinksteren de Heilig Bloedprocessie uit in Hoogstraten. Op beide dagen is er in ochtend een hoogmis, die rond 11.00 uur is geëindigd en vervolgens begint de processie bij de Sint-Katharinakerk aan de Vrijheid 151.
De geschiedenis van de processie is eeuwen oud. Een legende vertelt … Rond het jaar 1370 is er in het Nederlandse gemeente Boxtel een miraculeus voorval. Tijdens een viering stoot priester Eligius van den Aker (1320-1377) de kelk met witte wijn om. Meteen komen er op twee altaardoeken rode vlekken. De priester wil thuis de doeken reinigen, maar de vlekken verdwijnen niet. Hij concludeert dat de miswijn is veranderd in het bloed van Jezus. Eligius bewaart de doeken in zijn huis tot het moment dat hij op het sterfbed ligt. Hij biecht het geheim op en geeft de twee bebloede doeken aan de biechtvader. De stervende geeft toestemming het mirakel bekend te maken. Na het overlijden van priester Eligius van den Aker wordt Boxtel een bedevaartplaats en wordt in die plaats een Heilig Bloedkapel in de Sint-Petruskerk gebouwd, waar de doeken met miraculeus bloed worden bewaard.
In de 17e eeuw zijn er onlusten door de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) en deze godsdienstoorlog brengt heel veel onrust met geweld, moorden en vernielingen van met name katholieke kerken. De bebloede doeken zijn dan niet veilig in Boxtel en worden naar de zuidelijke Nederlanden gebracht om daar in veiligheid te zijn en zo komen zij in 1652 te Hoogstraten aan. Dit gebeurt vooral door het initiatief van Ambrosius van Horne (1609-1656), tweede graaf van Baucigny en Heer van Boxtel en Liempde. Sindsdien beschikt het Vlaamse Hoogstraten over het Heilig Bloed van Jezus.
In 1924 is één van de twee doeken aan Boxtel teruggegeven.
Op 26 mei 1652 trekt voor de eerste keer de Heilig Bloedprocessie door het centrum van Hoogstraten. De traditie van het houden van de processie is dan ook met recht een groots erfgoed.
De huidige opzet van de processie is halverwege de 20e eeuw bedacht door priester, kunstenaar en onderwijzer Remi Lens (1902-1983) en deken, leraar Jozef Lauwerys (1896-1982) en bestaat uit vier delen. Voorop gaan de openingsgroepen, waaronder vendeliers en de groep Sint-Katharina, die de patrones van Hoogstraten is. Daarna komt de uitbeelding van de eucharistie met onder meer kruisdragers, boetelingen, engelen, evangelisten en druiventros. In het derde deel staat Onze-Lieve-Vrouw centraal en haar beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans wordt meegedragen. Het laatste deel legt de nadruk op het Heilig Sacrament.
In 2008 is de Heilig Bloedprocessie erkend als Vlaams immaterieel erfgoed.
De Heilig Bloedprocessie wordt georganiseerd door Het Heilig Bloedcomité, Vrijheid 185, 2320 Hoogstraten.
Op www.heiligbloedhoogstraten.be is actuele info te vinden.
Geplaatst: 5 juni 2023
~~~
KALFORT – MARIA OMMEGANG
In het Vlaamse Kalfort, dat gelegen is nabij Puurs, tussen Antwerpen en Mechelen, trekt jaarlijks de Maria Ommegang. De stoet vindt plaats op de 2e zondag na 15 augustus.
In een akte van 1155 wordt gesproken over Siger van Calfort, heer van Coolhem, die door deel te nemen aan kruistocht een reliek heeft meegebracht. Dit wordt in de huidige processie ook verbeeld. Vele bedevaartgangers zijn naar de reliek gekomen. Zij gaan naar een kapel om genezen te worden van oogziekte.
De geschiedenis van de bedevaart te Kalfort gaat terug tot in de middeleeuwen. Al rond 1300 wordt in de kapel te Kalfort een reliek van de tranen van Christus vereerd en is er sprake van grote volksdevotie. De reliek is mogelijk afkomstig van de Abdij van Cornelimunster. Een andere bron verwijst naar de kruistochten, dat een monnik of pelgrim de relikwie heeft meegebracht. In deze tijd vestigen zich zusters te Kalfort om de vele pelgrims te ontvangen.
In 1552 komen gasthuiszusters naar Kalfort. Dit zijn augustinessen en zij vestigen zich in het klooster Vrededaal. Aan de verering van de relikwie komt in 1566 abrupt een eind door vernietigingen van beeldenstormers. De kapel en het klooster van de zusters worden door de Geuzen in brand gestoken. Hierdoor gaat de reliek van de tranen van Christus verloren.
Enige jaren later is er in Kalfort de verering van een Mariabeeld. Dit 16e eeuwse beeld is gevonden in de Molenbeek en wordt nog steeds in Kalfort vereerd. Mogelijk is dit beeld afkomstig van het vernielde klooster van de gasthuiszusters. Het beeld heeft de naam “Onze-Lieve-Vrouw ten Traan”. De toevoeging “ten Traan” is toe te schrijven aan de verloren reliek met de tranen van Christus. Het Mariabeeld is rechtopstaand en de Moeder Gods draagt de kleine Jezus op de linkerarm. In de rechterhand houdt Zij een scepter vast. Maria is blootshoofds en heeft lang haar, dat in grote lokken op de rug valt. Zij heeft een glimlachend gezicht en haar rechterknie komt door het kleed heen, dat in het midden opplooit. Jezus houdt in de linkerhand een kleine wereldbol vast en zegent met de andere hand.
In de 17e eeuw wordt het Mariabeeld gekleed met een Spaanse mantel en er komen vele pelgrims naar deze beeltenis. In de periode 1678-1885 komen 17 genezingen vakblindheid voor. Rond 1800 bezetten Fransen troepen Vlaanderen en het in het openbaar belijden van het geloof krijgt geen kans.
In 1857 heeft Kalfort een eigen parochie en de bedevaart krijgt nieuwe impulsen. In het portaal van de kerk staat een 17e eeuws, stenen beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Jezus. Sinds 1952 is er de Kalfortse Rozenkransweg. Deze bestaat uit 15 meer dan levensgrote groepen en zijn gemaakt door beeldhouwer Herman De Cuyper (1904-1992).
Bij de jaarlijkse Maria Ommegang te Kalfort zijn ongeveer 1000 mensen actief. Sinds 1998 is er de vernieuwde Maria Ommegang, die aansluitend op de plechtige eucharistieviering wordt gehouden op de 2e zondag na 15 augustus. Deze ommegang beeldt de geschiedenis van Kalfort uit en brengt hulde aan Maria. De stoet bestaat onder meer uit vlaggendragers, vendelzwaaiers, bazuinblazers, valkeniers, priesters, kruisvaarders, gasthuiszusters, edellieden, muziekgroepen, Franse bezetters, boerenfamilies, leden van historische genootschappen en … het beeld van Onze-Lieve-Vrouw ten Traan.
Voor meer informatie is de webstek www.kalfort.be/ommegang te bezoeken.
Geplaatst: 18 juni 2022
Laatst gewijzigd: 28 augustus 2023
~~~
MECHELEN – HANSWIJKPROCESSIE
In Mechelen is een grote traditie opgebouwd met de Hanswijkprocessie. In 2023 is de stoet voor de 750e keer door de stad getrokken!
De aanleiding voor de processie is de situatie in Mechelen in 1272, waar een pestepidemie de bevolking teistert en radeloze mensen uit het gehucht Hanswijk met hun Mariabeeld biddend naar de stad trekken. Bij het naderen van de stadsmuren gaan de poorten dicht, omdat de stadsbewoners bang zijn te worden besmet. De mensen van Hanswijk zingen “Monstra te esse matrem”, dat betekent “Toon dat Gij onze Moeder zijt”. Dan opent zich de Brusselsepoort en kan de stoet de stad in. Het Mariabeeld wordt geplaatst in de Sint-Romboutskathedraal en enkele dagen later is de epidemie verdwenen.
Onderdelen van de stoet zijn onder meer de schepping, de roeping van Maria, de geboorte van Jezus, het ontstaan van de Mariaverering, de Bourgondische en Habsburgse bloeiperiode en de heropbloei van de Mariaverering. Het Mariabeeld van Hanswijk is de blikvanger van de processie.
Het aantal deelnemers is indrukwekkend met ongeveer 1700 personen en vele paarden gaan mee in de stoet. Alle deelnemers zijn keurig gekleed in de stijl van de tijd die wordt uitgebeeld.
De processie begint aan Zandpoortvest en gaat via Veemarkt en Grote Markt naar de Hanswijkstraat, waar in de basiliek de slotplechtigheid plaatsvindt met zang, gebed en dankwoord.
De processie trekt elke jaar op de zondag vóór Hemelvaart.
Geplaatst 15 mei 2023
~~~
SCHERPENHEUVEL – KAARSKENSPROCESSIE
Op de eerste zondag na Allerheiligen van 1 november, wordt in Scherpenheuvel de Kaarskensprocessie gehouden. De geschiedenis van deze processie gaat eeuwen terug. Al in 1633 is in Scherpenheuvel met bedevaarten begonnen. Er is dan ook sprake van een eeuwenoude traditie. De reden van het ontstaan van de Kaarskensprocessie ligt in het jaar 1629 en ook dit bewijst het bestaan van een zeer oud, immaterieel erfgoed. In dat jaar lijdt de bevolking heel veel onder een ernstige pestepidemie, die vele slachtoffers eist. Door deze zware epidemie besluiten gelovigen hun heil te zoeken bij Maria. Zij dragen het beeldje van Haar rond de kerk van Scherpenheuvel en begeleiden het door kaarsen te dragen. Het is als een wonder, dat na de processie de pest verdwijnt. Ook wordt beweerd dat de processie is ontstaan door het ontsteken van kaarsen met Allerzielen, dat op 2 november valt. De kaarsen dienen dan als eerbetoon van de nabestaanden aan hun overleden verwanten, vrienden en kennissen. Voor het ontstaan van de Kaarskensprocessie wordt ook verwezen naar het jaar 1734, als een andere epidemie heerst, en Maria in processie om hulp wordt gevraagd. De meeste bedevaartgangers houden het ontstaan van de processie bij het jaar 1629.
De dag van de Kaarskensprocessie begint in de ochtend met een eucharistieviering in de basiliek. Om 15.00 uur is er een lof in de bomvolle basiliek, waarbij het orgel klinkt, een koor zingt, het Heilig Sacrament op het altaar wordt geplaatst en daarna wordt het Mariabeeld op het altaar gezet. Vervolgens verlaten de deelnemers aan de processie de basiliek. Voor de basiliek wordt het eeuwenoude Mariabeeld getoond en volgt een korte plechtigheid. Daarna zet de stoet zich in beweging en de route gaat door de straten rondom de basiliek. Aan de processie nemen honderden pelgrims deel, waaronder leden van groepen van de scouting, geestelijken, bedevaartgangers van alle leeftijdsgroepen en natuurlijk ook de befaamde beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw. Om 16.00 uur is er als afsluiting een plechtigheid in de basiliek en wordt het beeld van Onze-Lieve-Vrouw weer op het hoofdaltaar geplaatst.
Met het houden van de Kaarskensprocessie wordt het bedevaartseizoen afgesloten, dat is begonnen op 1 mei.
Op de dag van de Kaarskensprocessie wordt in de straten rond de basiliek een jaarmarkt gehouden. In tientallen marktkramen worden allerlei producen aangeboden, waaronder kleding, vleeswaren en snoep.
Geplaatst: 7 november 2022
~~~
TONGEREN – KRONINGSPROCESSIE
De Kroningsfeesten te Tongeren kennen een lange traditie, waarbij het genadebeeld uit 1479 een centrale plaats inneemt. Na goedkeuring van Leo XIII, paus van 1878 tot in 1903 is het beeld gekroond op 31 augustus 1890.
Het Mariabeeld is 160 cm hoog en weegt zo’n 70 kg. Maria houdt haar Zoontje op de linkerarm. In de rechterhand houdt Onze-Lieve-Vrouw een druiventros vast, die Zij haar Kind aanbiedt. De kleine Jezus heeft een druif in de linkerhand.
De basis van de processie ligt in de middeleeuwen, als er heiligdomsvaarten worden gehouden. De kroning van het Mariabeeld is de aanleiding tot de zevenjaarlijkse Kroningsfeesten. Maria wordt in Tongeren genoemd Onze-Lieve-Vrouw Oorzaak-Onzer-Blijdschap.
Met ruim 3000 deelnemers is de Kronings-processie de grootste van het land. De deelnemers tonen bezieling, devotie en openen hun hart voor Maria. De meesten zingen doorlopend of maken muziek. In de Kroningsprocessie wordt het leven van Maria uitgebeeld en tevens de raakvlakken van Haar met haar Zoon. De processie kent vele onderdelen, zoals de Onbevlekte Ontvangenis, de boodschap van de engel Gabriël aan Maria, het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabeth, de geboorte van Jezus, de opdracht in de tempel, de wedervinding, het afscheid van Jezus van zijn moeder, de bruiloft van Kana, de ontmoeting van Jezus met zijn Moeder in de kruisweg, de Verrijzenis van Jezus en de Tenhemelopneming van Maria. Het genadebeeld gaat in de processie mee onder begeleiding van leden van de aartsbroederschap met erewacht. Als het beeld voorbijkomt gaan de belangstellenden staan. Tijdens de processie klinkt vaak applaus.
Verder doen aan de Kroningsprocessie heel wat groepen mee, waaronder de Koninklijke Schutterij Sint Martinus uit Sint-Martens-Voeren, een grote vlaggengroep, een gezelschap met relieken, vele edelknapen, ontelbare zingenden maagden, een indrukwekkende groep geestelijken met het Heilig Sacrament en de Koninklijke harmonie van Beverst. Na de processie is er de afsluiting in de basiliek.
De processie trekt op vier dagen door Tongeren en steeds door een ander deel van de stad. Later op de dag is er een avondspel. Naast processie en avondspel worden vele activiteiten georganiseerd in de stad die geheel is versierd met vlaggen, bloemen en beeltenissen van Maria.
Geplaatst: 8 juli 2023
~~~
ZUTENDAAL – ONZE-LIEVE-VROUW HEIL DER KRANKEN
Op 15 augustus, de feestdag van Maria Tenhemelopneming, is er een processie in het Limburgse Zutendaal.
Voorafgaand aan de processie is er om 9.30 uur een drukbezochte eucharistieviering in het Mariapark. Hier staan ruim 600 stoelen klaar om de bezoekers een plaats te bieden. Tijdens de viering worden Marialiederen gezongen en de overweging staat ook in het teken van Onze-Lieve-Vrouw, die hier onder de naam “Heil der Kranken” wordt vereerd.
De processie begint bij het Mariapark om 10.45 uur en trekt door enkele straten van het dorp. In de stoet gaan onder meer mee drager met vaandel met Maria-afbeelding en de tekst van Onze-Lieve-Vrouw van Zutendaal, vele blauwe en witte vlaggen waar jongeren voor zorgen, geestelijken zijn verantwoordlijk voor het Heilig Sacrament en door mensen met sterke schouders wordt het beeld van Onze-Lieve-Vrouw gedragen. Langs de route hebben bewoners een Mariabeeld zichtbaar voor het raam of bij de woning geplaatst.
Onderweg wordt stilgestaan bij onder andere de Woonzorgcampus Oosterzonne, waar de plaatselijke fanfare, met wel 20 muzikanten, enkele Marialiederen te gehore brengt.
De rondgang van zo’n drie kwartier eindigt bij de kerk. Hier vindt nog een korte plechtigheid plaats en alle deelnemers en medewerkers aan de viering en de processie worden door Italiaanse, goed Nederlands sprekende, pastoor bedankt. Vele kinderen laten blauwe en witte ballonnen op en daarna is er op het kerkplein nog een gezellig samenzijn.
Geplaatst: 16 augustus 2022
~~~
FRANKRIJK
LOURDES – SACRAMENTSPROCESSIE EN LICHTPROCESSIE
Bij goed weer, dit wil zeggen droog en niet al te warm, is er om 17.00 uur de eucharistische processie. De stoet start op de Bedevaartweide, ter hoogte van de Grot, maar dan wel aan de andere kant van de rivier Gave de Pau. De processie eindigt in de ondergrondse Heilige Pius X-basiliek. Deze rondgang wordt genoemd de heilig Sacramentsprocessie, waaraan vele pelgrims deelnemen. Deze processie symboliseert de pelgrimerende kerk. In de lange stoet bedevaartgangers bevinden zich ook vele zieken. Dit komt, doordat Lourdes de plaats voor de zieken is om bij Maria op bezoek te gaan. Tijdens de viering in de ondergrondse basiliek wordt ook de ziekenzege gegeven. Bij onbestendig weer, als flinke regenbuien, harde wind of erg hoge temperatuur de context minder aangenaam maken, wordt de processie niet gehouden, maar is er wel de samenkomst in de ondergrondse basiliek.
De tweede processie van de dag is een pure mariale stoet, die in de avond wordt gehouden. Deze lichtprocessie brengt veel pelgrims naar het Heiligdom van Lourdes. De pelgrims dragen kaarsjes, vaandel en vlaggen en zij komen uit heel wat landen. De lichtprocessie is een uiting van veel devotie voor Onze-Lieve-Vrouw. Een verlicht processiebeeld begint aan de rondgang om 21.00 uur. Ongeacht het weer, deze processie gaat altijd door.
Tijdens de lichtprocessie hebben duizenden een kaarsje vast en de vlam wordt door een beschermkapje behoed voor uitwaaien. Op de vlambeschermer staan in vier delen teksten in het Duits, Engels, Frans, Italiaans, Latijn, Nederlands en Spaans.
Bij het zingen van het “Ave Maria” worden duizenden kaarsjes naar omhoog gebracht. De processie is niet enkel meegaan met een kaarsje en zingen, maar ook bidden op de Esplanade van het Heiligdom van Lourdes. Na zo’n 45 minuten staan de deelnemers rijen dik op het plein voor de Rozenkransbasiliek.
Om 22.00 uur is de processie voorbij en het luidop bidden en zingen maakt plaats voor de stilte van ingetogenheid. De lichtprocessie ervaren verwarmt het hart.
De bedenker van de lichtprocessie is Pater Marie-Antoine de Lavaur (1825-1907), geboren als Léon Clergue in Lavaur. De kapucijn-missionaris is een apostel van Onze-Lieve-Vrouw. In 1863 introduceert hij de lichtprocessie te Lourdes. Ook initieert hij de grote kruisweg op de heuvel Espéluges. Ook is er een grot in deze Calvarieberg. Het gedenkteken is ingezegend op 31 augustus 2013 op initiatief van de “Associatie voor de herdenking van Pater Marie-Antoine”. Marie-Antoine de Lavaur wordt ook genoemd “de heilige van Toulouse”.
Geplaatst 2 april 2022
Gewijzigd 22 april 2022
~~~
NEDERLAND
-Bergen op Zoom
-Kwadendamme
-‘s-Hertogenbosch
-Zegge
BERGEN OP ZOOM – MARIA OMMEGANG
Elk jaar trekt de Maria Ommegang door de straten van het centrum van mijn stad, Bergen op Zoom. Dit gebeurt sinds 1945. Immers, de geboorte van de Maria Ommegang ligt in de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens zijn preek op 15 augustus 1943, de dag van Maria Hemelvaart, doet kapelaan Willem Ooijens de belofte, dat als de stad blijft bespaard van groot oorlogsgeweld er elk jaar een dankstoet voor Maria wordt gehouden.
In de basis is de Maria Ommegang een religieuze stoet. In de loop van de jaren zijn historische elementen van de Markiezenstad ingebracht. Hierdoor is de dankstoet voor een breed publiek aantrekkelijker gemaakt. Meer en meer heeft de Maria Ommegang zich ontwikkeld tot een duurzaam, cultureel en religieus immaterieel erfgoed.
In de dankstoet is Maria de basis en daaromheen wordt veel uitgebeeld, waaronder verhalen uit zowel het Oude, als het Nieuwe Testament. Hierdoor is de jaarlijkse dankstoet een wat laat vervolg op de Bergse Kruisommegang uit de middeleeuwen, welke in 1572 is gestopt. De eerste naoorlogse Maria Ommegang heeft op 15 augustus 1945 door de straten van Bergen op Zoom getrokken. De belofte is dan in praktijk gebracht.
Bij de devote en kleurrijke dankstoet zijn zo’n 1000 vrijwilligers betrokken, waaronder niet enkel ouderen, maar ook veel jongeren. De Maria Ommegang is dan ook flink geworteld in de lokale en regionale gemeenschappen. Familiebanden binnen de Maria Ommegang zijn opvallend en menige deelname gaat over van moeder/vader op dochter/zoon en op kleindochter/kleinzoon.
Sinds 1945, na de bevrijding van Bergen op Zoom op 27 oktober 1944, is de Maria Ommegang een jaarlijks terugkerende, Bergse traditie en geniet van een grote populariteit. De dankstoet lijkt geen last te hebben van de ontkerkelijking. Groot en klein, oud en jong, kerkelijk of niet-kerkelijk betrokkenen en Bergse/Bergenaar of mensen van elders zijn in Bergen op Zoom en verre omstreken gehecht aan de Maria Ommegang. De dankstoet is met de tijd meegegaan en blijft daardoor voor velen aantrekkelijk.
De dankstoet is voor velen geloofsverdieping en geloofsbezinning. Anderen spiegelen zich aan de boodschappen, welke klinken in de participerende groepen. Ik zie de Maria Ommegang als een dank voor de vrede. De ommegang is een liefdevol appèl op vrede en dit ongeacht de religie van mensen. In de Maria Ommegang gaan kinderen, vrouwen en mannen mee om het vredeswoord aan en van Haar te verkondigen. Het “wees gegroet, Maria” klinkt meer dan eens. Immers, Maria is de Koningin van de Vrede.
De Maria Ommegang in Bergen op Zoom zie ik als uniek in Nederland en Vlaanderen met dans, declamaties, toneelspel en zang. Passages uit het Oude en Nieuwe Testament, de zeven Vreugden van Maria en delen uit de geschiedenis van Bergen op Zoom vormen de hoofdzaken van de jaarlijkse dankstoet, waaraan ook gastmadonna’s uit andere plaatsen deelnemen. In de Maria Ommegang doen ook kindergroepen mee, evenals themawagens als de uitbeelding van Maria Boodschap, Kerstmis en Verrijzenis.
De devotie voor Maria doet meer dan standhouden en dat is in Bergen op Zoom medebepalend voor de aanhoudende populariteit van de Maria Ommegang. Het bezoek aan de Maria Ommegang is gratis. De stoet trekt jaarlijks op de laatste zondag van juni door het centrum van Bergen op Zoom. Het lijkt op een voorbijtrekkend openluchtspektakel. De belofte blijft doorgaan …
De dag voor het trekken van de dankstoet wordt het genadebeeld uit de Ommegangkapel gehaald van de Sint-Gertrudiskerk en geplaatst op het priesterkoor. Op de dag dat de dankstoet trekt gaat de beeltenis mee in de ommegang. Na afloop van de Maria Ommegang komt het beeld terug in de Sint-Gertrudiskerk en blijft op het priesterkoor nog een dag staan. Vervolgens krijgt het beeld van Maria weer de vertrouwde plaats in de Ommegangkapel van de kerk.
Elk jaar ontvangen enkele medewerkers van de Maria Ommegang een grote kaars als dank voor hun bijzondere inzet in de dankstoet of achter de schermen.
In de maand juni vindt in de Sint-Gertrudiskerk een tentoonstelling plaats van Mariabeelden uit andere plaatsen en/of verzamelingen. De tentoonstelling duurt tot de dag van de Maria Ommegang en dat is de laatste zondag van de maand juni.
Meer info is op www.mariaommegang.nl te vinden.
Geplaatst: 25 september 2019
Laatst gewijzigd: 26 juni 2023
~~~
KWADENDAMME – SACRAMENTSPROCESSIE
De Sacramentsprocessie in het Zeeuwse Kwadendamme kent een officieel drieluik met lof, processie en eucharistieviering.
In de Heilige Bonifaciuskerk aan de Johan Frisostraat 5 begint het lof met zang, gebed en zegening met het Heilig Sacrament. Daarna trekt de processie naar het veldkapelletje van Maria aan de Vreelandsedijk.
Tijdens de Sacramentsprocessie wordt het Allerheiligste Sacrament, een gewijde hostie in een monstrans, plechtig door de straten gedragen. Dit gebeurt onder een baldakijn en vele gelovigen gaan mee in de rondgang. In de stoet gaan ook twee beelden van Maria mee, namelijk de beeltenis van Maria van Vreeland en een groot korfbeeld van Onze-Lieve-Vrouw van Kwadendamme.
Na de processie vindt de eucharistieviering plaats in de pastorietuin achter de kerk. De informele afsluiting is een gezellig samenzijn onder het genot van een drankje en hapje. Steeds is de Sacramentsprocessie in Kwadendamme een uitgelezen bijeenkomst voor belangstellenden die bezinning en ontspanning willen combineren.
Geplaatst: 12 juni 2023
~~~
‘S-HERTOGENBOSCH – BIDTOCHT
In de Brabantse hoofdstad ‘s-Hertogenbosch wordt jaarlijks een bidtocht gehouden. Meestal vindt deze plaats op de tweede zondag van de maand mei.
Na een viering in de Sint-Jan volgt een rondgang door het centrum van de stad. De afsluiting is bij de kathedraal en wordt het lied van de Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch gezongen.
In de tocht staat centraal het beeld van de Zoete Moeder, dat anders een opvallende plaats heeft in de kathedraal. De beeltenis van Maria gaat mee in de tocht met de leden van de Broederschap van Onze Lieve Vrouw van Den Bosch. Verder nemen deel aan de bidtocht geestelijken, vertegenwoordigers van verscheidene gilden en leden van andere broederschappen.
De geschiedenis van de Maria-omgang van ‘s-Hertogenbosch gaat terug naar de 14e eeuw.
Geplaatst: 1 mei 2023
~~~
ZEGGE – PROCESSIE
Als afsluiting van de meimaand is er op de laatste dag van de Mariamaand een processie. Op 31 mei verzamelen pelgrims zich in de Maria Boodschapkerk aan de Onze-Lieve-Vrouwestraat 107, 4735 AA Zegge.
Het programma luidt:
-18.45 uur het bidden van het rozenhoedje
-19.00 uur eucharistieviering
-aansluitend processie door de straten nabij de kerk en de tegenover gelegen bedevaartkapel van Onze-Lieve-Vrouw van de Zeg.
De stoet wordt geopend door een drager van het kruis en vervolgens komt de plaatselijke drumband. Daarachter komen pelgrims, geestelijken, deelnemers met vaandels en het hoogtepunt is het gedragen Mariabeeld. Tijdens de processie wordt gebeden en menig Maria-lied gezongen.
Na een rondgang van een half uur is het afsluiten op het plein naast de kerk, waar wordt gezongen, gebeden en een dankwoord wordt uitgesproken. Het laatste van de bijeenkomst is het zingen van het lied “Onze Lieve Vrouw van Brabant”.
Geplaatst: 1 juni 2023
~~~
