GESCHIEDENIS
Een legende ligt aan de basis van dit bedevaartsoord. Het verhaal komt uit de middeleeuwen. Op een dag is graaf Ghisallo aan het jagen op wild en hij wordt aangevallen door struikrovers. De graaf wordt door de rovers met de dood bedreigd. Hij begint te bidden en even later ziet hij een verschijning van Maria op een altaar. De graaf rent naar Haar toe. Vervolgens redt Onze-Lieve-Vrouw hem van de bandieten. Door deze legende is Maria de patroonheilige van wandelaars en reizigers. In de 14e eeuw wordt een kapelletje gebouwd, waarin de beeltenis van de Madonna staat.
Het huidig kerkje is uit 1623. In juli van dat jaar vragen bewoners van Magreglio om het beeld te zegenen en missen in het gebouwtje te houden. In 1681 zijn bogen voor de ingang aangebracht. De beeltenis van Maria is een zogende Moeder uit de 16e eeuw. Het beeld dat nu in de kerk staat is een kopie van het oorspronkelijke beeld. De ruimte hangt vol wielerhistorie en met name van de de Ronde van Italië (Giro d’Italia). Wielergrootheden hebben het bedevaartsoord bezocht en een fiets, trofee of shirt achtergelaten.
Pius XII, paus in de periode 1939-1958, geboren als Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli (1876-1958), heeft op 13 oktober 1948 het eeuwige licht gezegend in Castel Gandolfo en naar Ghisallo gezonden, waarbij wielrenners de toorts verder brengen. Dit gebeurt op verzoek van de priester Ermelindo Viganò (1906-1985), die priester van Magreglio en rector van het bedevaartsoord is in de periode 1944-1985. Hij zorgt voor grote bekendheid van Ghisallo. Bij de aankomst van de vlam op 17 oktober 1948 zijn vele nog actieve en oud-wielrenners aanwezig, waaronder Fausto Coppi (1919-1960), Gino Bartali (1914-2000), Maria Ghella (1929-2020), Alfredo Leoni (1917-1970), Guido Messina (1931-2020) en Vito Ortelli (1921-2017). De toorts met vlam is door elkaar aflossende wielrenners naar het bedevaartsoord gebracht. De eeuwig brandende vlam staat in het heiligdom, middenin het kerkje. Het is een geschenk van de Italiaanse beroepsrenners aan hun beschermheilige. De creatie van de toorts met vlam is een 140 centimeter hoog werk van de beeldend kunstenaar Carmelo Cappello (1912-1996). Het kunstwerk is een symbool van devotie voor Onze-Lieve-Vrouw en is een herinnering aan gestorven wielrenners. Op 13 oktober 1949 roept de paus Ghisallo uit tot beschermheilige van de Italiaanse wielrenners. Ook dit gebeurt na inspanning van de rector. Later is de Madonna van Ghisallo de patrones van alle wielrenners.
De eersten die geloven in de bescherming van Onze-Lieve-Vrouw van Ghisallo zijn de wielerkampioenen in de meest dramatische ogenblikken van hun carrière. Hun talrijke, gegeven ex voto’s aan de muren van de bedevaartkerk bewijzen dit. Het gevolg hiervan is dat jongeren naar deze plaats komen, omdat zij zijn geïnspireerd door de kampioenen. Ouderen komen hierheen omdat zij zo lang mogelijk willen fietsen. De eersten die hun racefiets aan de Madonna hebben gegeven zijn Bartali, Coppi en Magni. Ook is er een fiets van Alfonsina Strada, geboren als Alfonsina Morini (1891-1959), die als eerste vrouw, tussen de mannen, de Giro rijdt (1924). In het kerkje is een zilveren aandenken met foto van Serse Coppi (1923-1951), broer van Fausto Coppi. Hij overlijdt in 1951 na een val in een wielerwedstrijd. Dit aandenken is, een paar weken na het dodelijk ongeval, geplaatst op 8 juli 1951, in het bijzijn van Fausto Coppi.
Op het terrein van het kerkje en het museum staat een groot monument. Het is een granieten blok en erop twee bronzen beelden. Het ene is een winnende coureur en de ander stelt een gevallen wielrenner voor, die is overmeesterd door vermoeidheid. Op 15 juli 1973 is dit geplaatst.
Voor de ingang van het kerkje staan de bronzen bustes van de grote Italiaanse wielerkampioenen Coppi, Bartali en Binda. In 1960 is het standbeeld van Fausto Coppi onthuld, dat voor de kerk staat. Het gezicht is gemaakt door voetballer en beeldhouwer Paolo Todeschini (1920-1993). Later is dit gebeurd voor Gino Bartali (2000) en Alfredo Binda (2011). De gedenksteen voor Ermelindo Viganò komt in 1985 en in 1996 deze voor Vincenzo Torriani (1918-1996). Torriani heeft vele jaren wielerwedstrijden georganiseerd, waaronder de Giro d’Italia in de periode 1949-1992. In 2015 is een gedenksteen geplaatst voor Luigi Farina (1941-2014), die 20 jaar rector is van het bedevaartsoord Ghisallo en biechtvader van wielerkampioenen.
Het wielermuseum is er, na vele inspanningen, gekomen. In 194 wordt een intentie-overeenkomst getekend. In 1994 stelt de gemeente Magreglio de voorwaarden op en in 1997 zorgt de gemeente dat een terrein beschikbaar komt. Op 24 oktober 1999 is de eerste steenlegging. Op 31 mei 2006 is de laatste steen voor het wielermuseum gezegend door Benedictus XVI, paus in de jaren 2005 tot en met 2013 en geboren als Joseph Aloysius Ratzinger (1927-2022). Deze steen draagt de boodschap “Omnia Vincit Amor” en dit Latijn staat voor “liefde overwint alles”.
In 2014 heeft wielerkampioene Marianne Vos, die driemaal de Giro d’Italia heeft gewonnen, een van haar truien gedoneerd.
BEDEVAARTSOORD
Op de heuvel Ghisallo, niet zo ver van het Comomeer, ligt het bedevaartsoord voor wielrenners en wielerliefhebbers. De top ligt op 754 meter hoogte. Vanuit Bellagio is het naar het bedevaartsoord 567 hoogtemeters overbruggen over ruim 9 kilometer en dat is een gemiddeld stijgingspercentage van 6.
Voor het kerkje staan standbeelden van de Italiaanse wielerkampioenen Fausto Coppi , Gino Bartali en Alfredo Binda (1902-1986).
In het kerkje brandt een eeuwige vlam voor overleden wielrenners. Ook zijn vele truien en fietsen van kampioenen aanwezig. Aan de linker muur zijn twee herdenkingsplaten bevestigd met portretten van in de koers gevallen wielrenners, die hierdoor zijn overleden.
Op het plein bij de kerk en het museum staat een granieten monument met in brons een zegevierende en een gevallen wielrenner.
Op de top van de berg bevindt zich niet alleen een bedevaartkerkje, maar ook een wielermuseum. Het museum is gevestigd naast het kerkje. In de grote ruimten van het museum staan en hangen racefietsen, foto’s en shirts van kampioenen. Vooral wielerliefhebbers komen er op bezoek.
Het “museo del ciclismo” geeft voor belangstellenden het summum aan beelden, informatie en sfeer. In het wielerseizoen van maart tot en met begin november is dit wielermekka dagelijks geopend.
Het bedevaartkerkje is elke dag te bezoeken.
De wielerklassieker Ronde van Lombardije wordt verreden in het najaar en passeert het bedevaartsoord Madonna del Ghisallo.
BEREIKBAARHEID
Het bedevaartsoord Ghisallo (Santuario Madonna del Ghisallo), met het wielermuseum, ligt in het noorden van Italië, boven Milaan, nabij Como in Magreglio, tussen de plaatsen Canzo en Bellagio. Ghisallo ligt aan de noordkant van het Comomeer.
Adres: Via Gino Bartali 4, 22030 Magreglio.
Op www.museodelghisallo.it is actuele info te vinden. Om in contact te komen met de winkel van het wielermuseum is het www.museodelghisallostore.it raadplegen.
BELEVING
Na het zien van het straatnaambord van de Italiaanse wielerkampioen Fausto Coppi volgt het betreden van het bedevaartsoord Ghisallo. Voor de kerk zie ik monumenten van de grote wielerkampioenen Coppi, Bartali en Binda. Ook is er een standbeeld van de onvermoeibare animator van dit heiligdom; de priester Ermelino Vigano.
In de kleine kerk, achter een hekwerk, staat het genadebeeld. Dit keer geeft Maria haar Kind de borst. Het kunstwerk staat in een zwarte omlijsting. Maria is hier de patrones van het wielrennen en rondom Haar is het een en al uitingen van de wielersport. Ex voto’s van coureurs die Haar fietsen, truien, vaantjes en meer hebben geschonken. Ik zie ook dat er voor overleden sporters aandacht is. In deze ruimte komen dagelijks velen op bezoek en van hen hebben de meesten een groot hart voor het wielrennen.
In gedachten komen allerlei beelden van renners in me op. Ik zie weer de grote triomfen van kampioenen, maar ook ernstige valpartijen met soms een noodlottige afloop. Dan is het tijd om te bidden voor de zielenrust van gestorven wielrenners, waarvoor hier een toorts met vlam is geplaatst.
Na het kerkje is de tijd aangebroken om van het uitzicht te genieten en vervolgens naar het museum te gaan. Mede door inspanningen van oud-renner Fiorenzo Magni (1920-2012) is het museum gerealiseerd. Enkele verdiepingen staan vol met onder meer fietsen, shirts, foto’s en beelden. Daarnaast is heel wat informatie in te winnen over wielergoden als Fiorenzo Magni, Rik Van Looy (1933), Eddy Merckx (1945) en Joop Zoetemelk (1946). Ook zie ik de fiets waarop de jonge Italiaan Fabio Casartelli (1970-1995) tijdens de Tour de France is verongelukt. Nu word ik stil …
In dit museum worden films gedraaid. Veel aandacht is er voor renners in de Giro d’Italia met shirts van onder meer Eddy Merckx en Tom Dumoulin (1990). Ook van vrouwen hangen hier wielertricots, zoals van Marianne Vos (1987), Anna van der Breggen (1990) en Annemiek van Vleuten (1982). Opvallend is dat de dames aanzienlijk minder aandacht krijgen in deze grote ruimten dan hun mannelijke collega’s.
Na enige uren in het museum te hebben gekeken, gelezen, bewonderd en verbaasd te zijn, verlaat ik het centrum van de wielersport. Wat is het een geschenk hier te mogen komen!
OMGEVING
In de directe omgeving zijn vele wandelingen te maken over geaccidenteerde terreinen. De hoge bergen Grignone (2409 meter) en Grignetta (2177 meter) zijn te zien vanaf het bedevaartsoord. Ghisallo ligt op 80 km ten noordoosten van de plaats Varese, 64 km ten noorden van de grote stad Milaan en 30 km ten noordoosten van het toeristische Como. Om van de oude stad Bergamo naar Ghisallo te gaan is het noordwestwaarts zo’n 55 km afleggen.
Geplaatst: 28 mei 2024
~~~
