GESCHIEDENIS
Het ontstaan van het bedevaartsoord … In 1435 vindt een schaapherder een stenen Mariabeeld in een holle eikenboom. De man neemt het beeldje mee naar huis. De volgende ochtend is het beeldje verdwenen en de herder gaat het zoeken. Hij vindt het weer in de eikenboom. Dit herhaalt zich nog tweemaal. Als de herder het beeldje voor de derde terugvindt, wordt hij boos en wil het teruggevondene stukslaan. Ineens hoort de man een hemelse stem en hij wordt van zijn voorgenomen daad weerhouden. De schaapshoeder schrikt zo van de stem, dat hij voor het beeldje valt en Maria om vergiffenis vraagt. Daarna bouwt de herder voor het beeldje een kapelletje aan de boom. Hij knielt erbij en bidt. Het beeldje in de boom staat langs de weg richting Baden-Baden, Speyer en Heidelberg. Vele voorbijgangers stoppen bij het beeldje en leggen bij Maria hun noden en zorgen neer. Zieken ervaren beterschap en in 1473 komt er een ander kapelletje, vlakbij de eikenboom waar het beeldje is gevonden. Hiervoor zorgt Matthias (Freiherr) von Rammung (1417-1478), bisschop van Speyer (1464-1478). Het Mariabeeldje staat later in de huidige bedevaartkerk. De resten van dit kapelletje zijn nog te zien in het priesterkoor van de bedevaartkerk. Vanaf 1487 zijn er diensten in de kapel.
In 1616 wordt een plan gemaakt voor een klooster voor kapucijnen bij de kerk. Dit is een initiatief van prinsbisschop Philipp Christoph von Sötern (1567-1652), bisschop van Trier (1610-1623) en later aartsbisschop van Trier (1623-1652). In 1639 wordt het plan realiteit. De eerste steen wordt gelegd door Kaspar von Baumberger (+1651), keizerlijke hoofdman en commandant, die de Franse troepen verdrijft uit Philippsburg. Hij financiert ook mede de kapel en doet dit uit dank voor de hulp van Maria om het Franse leger te verslaan. In 1639 is het klooster gebouwd.
Martin von Cochem (geboortenaam Martin Linius, 1634-1712) is een Duitse, katholieke priester, kapucijn, theoloog en schrijver. In 1712 schrijft hij de tekst van het Marialied ” die geistliche Rose” (“ein schöne Ros aus heilgem Land blüht in dem Paradiese”). Hij sterft in Waghäusel en in die stad zijn het gymnasium en de pastorie naar hem vernoemd.
In 1682/1683 is de kerk toe aan uitbreiding. In 1690 komen de Franse troepen en de paters moeten het klooster verlaten. In 1698 mogen de paters terugkomen. In de jaren 1776-1778 wordt de kerk opnieuw uitgebreid. Boven de ingang van de kerk komt een beeltenis van Maria met Kind in de laat-barokke stijl, gemaakt door Joachim Günther (1720-1789).
In het bedevaartsoord van Waghäusel komen velen op bezoek, waaronder edelen, veldheren en geestelijken. Hooggeplaatste gasten zijn onder meer:
-Friedrich V (1596-1632), graaf van Pfalz, keurvorst (1610-1623) en koning van Bohemen (1619-1620).
-Eugen Franz von Savoyen-Carignan, ook genoemd Prins Eugen (1663-1736), veldheer.
-Ludwig Wilhelm von Baden-Baden (1655-1707), markgraaf en veldheer. Hij zegeviert over de Turken bij de Slag bij Slankamen (1691) en komt driemaal in Waghäusel. Ook zijn echtgenote Franziska Sibylla Augusta von Sachsen-Lauenburg (1675-1733) bezoekt het bedevaartsoord.
-Joseph I (1678-1711), Habsburgse koning van Oostenrijk, koning en keizer van het Heilige Roomse Rijk, ook koning van Bohemen en Hongarije (1705-1711).
Een groot vereerder van Maria te Waghäusel is Damian Hugo Philipp von Schönborn-Buchheim (1676-1743), graaf 1701-1743), kardinaal 1715-1743), prinsbisschop van Spiers (1721-1743) en van Konstanz (1740-1743). Ook is hij minister van het Rooms-Duitse Rijk (1708-1712). Hij neemt het initiatief voor de bouw van de Eremitage en laat dit verwezenlijken nabij de kerk. De architect is Michael Ludwig Rohrer (1683-1732). In de periode 1724-1729 wordt de barokke bouw gerealiseerd. Het moet een oord van rust en bezinning zijn. Tevens is het een jachtslot.
Franz Christoph von Hutten (1706-1770), prinsbisschop van Speyer (1744-1770) en kardinaal (1761-1770) wil dat na zijn overlijden het hart nabij het altaar van Maria wordt bijgezet. Dit gebeurt enkele dagen na zijn dood. De urn blijft gespaard bij de brand van 1920.
In de 20e eeuw kent het bedevaartsoord grote tegenslagen. In november 1920 brandt de kerk en een deel van het klooster af. Herstel vindt in 1921 plaats. In 1930 komt een nieuw genade-altaar in de kerk. Het is gemaakt door beeldhouwer Emil Sutor (1888-1974), die ook zorgt voor het Jozefaltaar.
In 1944 wordt het gebouw beschadigd door oorlogsgeweld.
Glasvensters zijn in 1960 ontworpen door Valentin Peter Feuerstein (1917-1999). In 1997 komt de Eremitage in het bezit van de stad Waghäusel.
De beelden van het tafereel van de Olijfberg zijn in 1890 van hout gemaakt. In 1998 wordt het geheel gerestaureerd en vindt een plaats naast de kerk.
In 1999 heeft de congregatie van “broeders van het gemeenzaam leven” de organisatie van het bedevaartsoord in handen.
De kerk wordt gerenoveerd in 2002/2003.
BEDEVAARTSOORD
De bedevaartkerk staat aan de rand van de stad Waghäusel, nabij de spoorlijn Mannheim – Stuttgart en niet ver verwijderd van een industriezone. De plaats telt zo’n 22.000 inwoners.
De bedevaartkerk laat niet alleen het genadebeeld zien, maar ook beelden zoals dat van Onze-Lieve-Vrouw van Fatima, omringd door bloemen.
Het genadebeeld is 40 cm hoog en is gemaakt van kalksteen en het is waarschijnlijk gemaakt rond 1430.
Vele ex voto’s spreken dank uit aan Maria. Deze zijn voor een deel in een nis bijeengebracht.
Naast de kerk staat een grote weergave van hetgeen zich op de Olijfberg heeft afgespeeld. Grote beelden maken indruk op de bezoekers.
De bedevaartkerk is dagelijks geopend.
BEREIKBAARHEID
Het bedevaartsoord te Waghäusel ligt in de deelstaat Baden-Württemberg, in het zuidwesten van Duitsland.
De bedevaartkerk heet “Mutter mit dem gütigen Herzen” en in het Nederlands is dit “Moeder met het goede Hart”.
Het adres van de Mariakerk is:
Bischof von Rammung Strasse 2, 68753 Waghäusel.
Actuele info is te vinden bij www.kloster-waghaeusel.de.
BELEVING
Boven de ingang van de kerk zie ik een beeldje in een nis. Maria en haar Kind verwelkomen de bezoekers.
In de kerk bewonder ik het genadebeeld. Ook hier is het tijd om te bidden. Vervolgens maak ik een ronde door de kerk en zie mooie glasramen, beelden en schilderingen.
Wat later merk ik de gedenksteen op van Franz Christoph von Hutten. Zijn hart wordt hier bewaard en de urn met hart doorstaan de verwoestende brand in 1920. De kracht van het hart, denk ik dan.
Na het kerkbezoek kom ik bij het tafereel van de Olijfberg. Wat zijn dit grote beelden! Iets verder zie ik een kapelletje met de Maagd der Armen en waan ik me even in het Waalse Banneux.
Vervolgens is het een wandeling maken over het uitgestrekte domein en kom ik bij de Eremitage. Wat is dit een indrukwekkend bouwwerk. De tijd van bezinning en op jacht te gaan, ligt in het verleden. Een andere bestemming heeft ervoor gezorgd dat het gebouw bewaard is gebleven.
Als ik weer thuis ben, ga ik op zoek naar de tekst van het Marialied dat Martin von Cochem in 1712 heeft gemaakt. Het eerste deel van het lied luidt:
“Es blüht den Engeln wollbekannt, in Gottes Paradiese, die schönste Ros’ aus heilgem Land von Farb und Duft so süsse. Sie üertrifft der Sonne Glanz, ihr Schein durchdringt die Wolken ganz auf wunderbare Weise.” In het Nederlands wil dit zeggen: Het bloeit de engelen welbekend, in Gods paradijs, de mooist roos uit het Heilig Land van kleur en geur zo zoet. Zij overtreft de zonneglans, haar schijn doordringt de wolken helemaal op wonderlijke wijze”.
OMGEVING
Van Speyer naar Waghäusel is het 18 km in zuidelijke richting gaan. Vanuit Bruchsal is het zich 24 km naar het noorden begeven om in Waghäusel aan te komen. Van Karlsruhe naar Waghäusel is het 35 km naar het noorden gaan. Om vanuit Trier in Waghäusel te komen is het 208 km afleggen naar het zuidoosten.
Geplaatst: 6 juni 2024
~~~
