GESCHIEDENIS
Sinds de 13e eeuw zijn er bedevaarten in de omgeving van Todtmoos.
In 1255 verschijnt Maria aan de priester Dietrich von Rickenbach. Zij draagt hem op een houten kapel te bouwen. Later komt op deze plaats de huidige kerk te staan. In 2022 is een standbeeld van hem geplaatst op de Marienplatz nabij de kerk.
In oude bedevaartboeken zijn verscheidene wonderen genoteerd, die op voorspraak van Onze-Lieve-Vrouw van Todtmoos zijn gebeurd. Deze wonderen betreffen onder meer bescherming tegen hongersnood, onweer, noodgevallen, oorlogsgevaar, pandemieën en genezingen van zieken. Ook wordt melding gemaakt van het uit de dood tot leven wekken van kinderen.
De eerste stenen kapel wordt gebouwd op de Schönbühl in 1268 onder bescherming van en financiering door de Zwabische graaf Rudolf van Habsburg (1218-1291), de eerste koning van het Heilige Roomse Rijk en koning van Duitsland (1273-1291). Door het toenemend aantal gelovigen is er in 1300 een uitbreiding van de kapel.
In 1471 wordt de broederschap opgericht, namelijk de Todtmooser Maria Hemelvaart-broederschap tot troost van de arme zielen.
Een nieuwe, grotere kerk wordt opgetrokken in de periode 1627-1632. Dit is een deel van het huidige kerkgebouw. Het hoofdportaal wordt ingewijd in 1627. Boven de poort is het wapen aangebracht van Abt Blasius II Münster (1572-1638), die het hoofd is van het klooster Sint-Blasius in het Zwarte Woud (1625-1638). Naast het wapen zijn de borstbeelden bevestigd van de heiligen Benedictus en Blasius.
Tegenover de kerk komen een pastorie en klooster in 1733. De bouwmeester is de Oostenrijker Johann Michael Beer von Bleichten (1700-1767). Dit gebeurt onder streng toezicht van Franz II (Johann Georg) Schächtelin (1680-1747), benedictijner abt van het klooster Sint-Blasius (1727-1747). In de periode 1757-1758 maakt Lorenz Pfluger (1719-1772) een nieuw hoogaltaar.
In 1759 verhuist het genadebeeld, een piëta uit ± 1390, van het zijaltaar naar het nieuwe hoogaltaar. Het bedevaartsoord is dan een van de meest bezochte plaatsen van Maria in de verre regio tot in Frankrijk en Zwitserland toe.
De bedevaartkerk is op de berg Schönbühl uitgebreid in de periode 1770-1778, onder leiding van prins-abt Martin Gerbert, kloosternaam van Franz Dominik Bernhard Gerrbert (1720-1793). Architect is Franz Joseph Salzmann (1724-1786).
Tegenslag voor het bedevaartsoord komt als Joseph II (Josephus, Benedictus, Joannes, Antonius, Michael, Adamus, 1741-1790), keizer van het Heilige Roomse Rijk (1767-1790), hervormingen doorvoert en het geloof belijden tegengaat. Hij verbiedt in 1783 ook de broederschap en neemt hun aanzienlijk vermogen in beslag. Ook bedevaarten zijn niet meer toegestaan. Deze situatie duurt tot in het begin van de 19e eeuw.
In 1901 restaureert kunstschilder Victor Mezger (1866-1936) plafondschilderingen van fasen over het leven van Maria.
Een verdere vergroting van het kerkgebouw vindt plaats in 1927-1928 en dit naar een ontwerp van Fritz (Friedrich) Hirsch (1871-1938).
Onder pastoor Karl Schnorr (+1988) wordt het interieur van de kerk gerestaureerd. Dit vindt plaats in de periode 1952-1966 en in 1977. Schnorr is 40 jaar pastoor in Todtmoos en in 1978 wordt hij benoemd tot ereburger van Todtmoos.
Na de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) restaureert kunstschilder Manfred Arnold Schmid (1911-2009) de barokstijl in de kerk.
In 1987 nemen leden van de Orde van de heilige Paulus, eremieten die als kluizenaars leven, het bestuur en de organisatie van het bedevaartsoord over. De “Pauliner” verzorgen de bedevaarten en het mariale oord tot heden. Zij wonen in de grote pastorie tegenover de kerk.
In 1988 is de restauratie geslaagd van het exterieur van de kerk.
Todtmoos is niet alleen een bedevaartplaats, maar ook een klimaat-kuuroord en peperkoekstadje.
BEDEVAARTSOORD
De plaats Todtmoos telt ongeveer 2500 inwoners en ligt op ruim 800 meter hoogte.
Het interieur van de kerk “Unserer Lieben Frau von Todtmoos” (Onze-Lieve-Vrouw van Todtmoos) is rijk versierd met elementen uit de baroktijd.
Het genadebeeld “Unserer Lieben Frau” (Onze-Lieve-Vrouw) staat boven het hoogaltaar. Het is een piëta, vermoedelijk uit het jaar 1390. Alleen de hoofden van Maria en Jezus zijn zichtbaar, omdat de beeltenis is beschadigd door een brand.
In de rechter zijkapel is een muurschildering die het ontstaan weergeeft van de bedevaart. Van de verschijning van Maria aan priester Dietrich von Rickenbach in 1255 is een schildering gemaakt die in de rechter zijkapel is bevestigd.
In de kerk zijn grote fresco’s’s aanwezig, waaronder van de verschijning van Maria aan pelgrims, de aankondiging van de engel Gabriël bij Maria dat Zij in verwachting van Jezus raakt, de geboorte van Jezus en het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabeth.
In de kerk staat op een verhoging van een Mariabeeld. Hieronder staat de Duitse tekst: “Maria von Todtmoos lässt niemand hilfloos” met daarbij de jaartllen 1268-2018. In het Nederlands betekent dit: ” Maria van Todtmoos laat niemand hulpeloos”. Zijkapellen zijn er van Blasius, Anna, kruisafname van Jezus en de dood van Maria. Dit laatste kunstwerk is uit 1775 van de barokschilder Johann Anton (Antonius) Morath (1718-1783). Maria is omringd door de apostelen en een engel verschijnt.
De bedevaartkerk is dagelijks geopend.
BEREIKBAARHEID
Todtmoos ligt in de deelstaat Baden-Württemberg, middenin het Zwarte Woud.
Het adres van de bedevaartkerk is: Kirchbergstrasse 10, 79682 Todtmoos.
Voor actuele info is het “www.se-todtmoos-bernau.de” raadplegen.
BELEVING
De bedevaartkerk ligt tegen een heuvel met uitzicht op de wijde omgeving. De kerk is een prachtig gebouw, gelegen op een statige plaats aan een bergriviertje. Het hoofdportaal van de bedevaartkerk is ruim met een sierlijke toegangsdeur, waarboven het jaartal 1627 staat.
Bij het betreden van de kerk ontmoet ik een priester en we raken in gesprek over dit heiligdom. Bij het afscheid nemen, accepteert hij een kaartje van de Mariakamer van me en zegt dat hij het medium gaat bezoeken. Hij moedigt me aan veel foto’s te maken en mooie teksten te schrijven, want wat publiciteit is welkom.
Bij het bewonderen van het interieur van de kerk kom ik bij het hoogaltaar. De blikvanger is het genadebeeld van Onze-Lieve-Vrouw, dat hier een piëta voorstelt. Maria kijkt heel droevig naar haar Zoon. Van beiden is alleen het hoofd zichtbaar. Aan de onderkant van het altaar staat de Duitse tekst “Maria von Todtmoos lässt niemand hilfloos” en dit staat in het Nederlands voor “Maria van Toodtmoos laat niemand hulpeloos”. Ook hier blijkt dat Maria oog heeft voor iedereen. In de bedevaartkerk is te zien dat Onze-Lieve-Vrouw meer dan één mantel heeft. Zij beschikt over een bijzonder mooie collectie kleding.
De zijaltaren geven ontroerende, geschilderde taferelen en in de kerk is veel uitleg over de hulpzame Moeder van het Zwarte Woud. Ook over de geschiedenis van de kerk en de bedevaarten is heel wat te lezen. Ex voto’s getuigen van dankbaarheid en schilderijen zijn aan de muren bevestigd.
Na het verlaten van de bedevaartkerk is het met de directe omgeving kennismaken. In de opgang naar de kerk staan heel wat verkoopstalletjes. Al deze kleine, houten, gebouwen zijn dicht en dan krijg ik voorstellingen van de tijd van toen. Ooit waren hier bedrijvige verkopers van devotionalia.
Zo’n 100 meter van de kerk staat een bakkerszaak met café. De specialiteit van het bedrijf Zimmermann is koek en “Lebkuchen” zijn er volop. In het uitstalraam staan zelfs foto’s met paus Franciscus, als hij de bijzondere koek in ontvangst neemt. Wat is de reactie van de paus bij na het proeven van de originele Todtmooser koek?
OMGEVING
Het plaatsje Feldberg met het hoogste punt in het Zwarte Woud van 1493 meter ligt 27 km verwijderd van Todtmoos. De stad Freiburg im Breisgau ligt 50 km noordwaarts van Todtmoos en voor het bezoeken van het bedevaartsoord Triberg is dat 78 km. De Zwitserse stad Basel is gelegen 56 km zuidwaarts. Om het Franse Colmar te bezoeken is het 110 km naar het westen gaan.
Geplaatst: 24 mei 2024
