GESCHIEDENIS
Het ontstaan van de bedevaartplaats in het gehucht Gaverland, nabij Melsele, begint met een legende. Er wordt verteld dat in 1511 een houten Mariabeeldje van 39 centimeter grootte onder een oude lindeboom wordt gevonden. Dit gebeurt als leden van het gezin Van Den Bosch in de avond naar huis gaan. Zij nemen het beeldje mee en brengen het naar de pastorie. Opmerkelijk is dat het beeldje de volgende dag weer in de lindeboom is teruggekeerd. Opnieuw brengen dezelfde vinders het naar de pastoor. De dag daarop is het beeldje weer in de oude boom. Dit wordt als een teken geien dat de beeltenis bij de boom wil worden vereerd. Ter plaatse is een bidhuisje opgericht en dit is enkele malen vervangen. Het aantal bezoekers aan het Mariabeeldje neemt gestaag toe. Na enkele jaren is er voldoende geld bijeengebracht om een kleine kapel te bouwen. Sinds het beeld is gevonden, hebben zich verscheidene mirakels voorgedaan.
Het Mechelse mirakelbeeld dateert vermoedelijk uit de periode 1550-1600. Gelovigen hebben het beeld kostbare mantels met goudborduurwerk, sluiers van fijn kant en zilveren juwelen geschonken.
In 1585 komt de Spaanse veldheer Alexander Farnese (1545-1592), hertog van Parma en Piacenza (1586-1592), landvoogd van de Nederlanden (1578-1592) bij het beeldje van Onze-Lieve-Vrouw bidden. Hij vraagt Maria hem bij te staan een eind te maken aan het Beleg van Antwerpen (1584-1585), tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1566-1648). Antwerpen is dan bezet door de protestanten van het Staatse leger van de Verenigde Provinciën. Zijn gebed wordt verhoord, want de volgende dag heeft hij de vijandige troepen uit Antwerpen verdreven. Door deze daad wordt Alexander Farnese in 1585 benoemd tot ridder in de exclusieve Orde van het Gulden Vlies.
Tijdens de Franse revolutie (1789-1799) worden adel en geestelijkheid teruggedrongen van hun vooraanstaande posities in de samenleving. De Fransen verwoesten kapel en staties van de kruisweg. Echter, het Mariabeeld wordt tijdig gered en zorgvuldig verborgen. Gedurende jaren komen bedevaarders bidden bij de resten van de kapel. In 1801 wordt op de plaats van de vernielde kapel een klein, houten exemplaar gebouwd. Deze ruimte is spoedig te klein voor de vele bedevaartgangers. In 1840 komt een grotere kapel, maar ook deze blijkt na enige tijd te klein te zijn voor de toestroom van de vele pelgrims. Vervolgens komen er plannen voor een grotere kapel en dat wordt het gebouw dat nu nog steeds wordt bezocht voor het aansteken van een kaars en/of te bidden. In 1852 beginnen de voorbereidende werkzaamheden om tot een grotere kapel te komen.
In de periode 1862-1864 is de huidige kapel opgetrokken in de neogotische stijl. Het ontwerp is van priester-architect Jan August Clarysse (1814-1873) uit Roeselare. Het gebouw is een driebeukige, bakstenen kapel, met een achtzijdige centraalbouw, die sterk op het midden is gericht. Door de toename van het aantal pelgrims is het godshuis vergroot en het huidige gebouw laat een vrij grote kapel zien. Het hoofdaltaar is uit 1887 en is gemaakt door de Brusselaar Charles van Oemberg (1824-1901). Twee zijaltaren, die helaas zijn vernietigd, en de communiebank zijn vervaardigd door de Gentenaar Jean Baptiste van Biesbroeck (1825-1878). De panelen van de communiebank stellen voor de bedevaart van de Spaanse veldheer Alexander Farnese (1545-1592), landvoogd van de Nederlanden (1578-1592), hertog van Parma en Piacenza (1586-1592). Deze veldheer komt met zijn gevolg naar Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland. Op 2 mei 1864 is de inzegening van de kapel en dit gebeurt door Lodewijk-Jozef Delebecque (1798-1864), bisschop van Gent (1838-1864).
Op 4 augustus 1912 vindt de kroning van het beeld plaats. Dit gebeurt ter gelegenheid van de 400e verjaardag van het beeld Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland. Dit gebeurt na autorisatie door paus Pius X, die geboren is als Giuseppe Melchiorre Sarto (1835-1914) en paus is van 1903 tot in 1914. De kroning gebeurt door bisschop Anton Schillemans (1832-1916), die de 24e bisschop van Gent is in de periode 1890-1916. Het betreft een canonieke kroning en deze wordt toegekend aan een genadebeeld. Voor een bedevaartsoord is dit de hoogste erkenning. Om de kroning te herdenken is een vaandel gemaakt. Op dit vaandel staan 4 spreuken: Behoudenis der kranken, Toevlucht der zondaars, Troosteres der bedrukten en Hulp der christenen. Het doek is geschonken door Frans Xaverius van Goey (1835-1914).
In 1968 is een park aangelegd met 15 staties. De beeldengroepen zijn gemaakt van Franse zandsteen door beeldhouwer Gerard Thienpont (1940).
In de kapel staat een orgel uit 1818, dat afkomstig is van een Spaanse dorpskerk in Tarazona. Het grote muziekinstrument is geplaatst in 1976 door de Amsterdamse orgelbouwer Gerard Albert Cornelis de Graaf (1928-2013).
Sinds 2003 zijn kapel en aangrenzende woning van de kapelbewaarster beschermd als monument.
BEDEVAARTSOORD
Naar Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland vinden individuele en groepsbedevaarten plaats. Dit is het bedevaartsoord in het Vlaamse Waasland.
In de kapel is een muurschildering te zien van pater Frans de Bruycker (1916-2007), die met “Geroen” signeert. De kapel toont glas-in-loodramen die voorstellingen van Maria met kleurenpracht geven.
In het aangrenzende park met 15 staties is het een Mariale ommegang meemaken om beeldengroepen van witte steen te zien.
Kapel en park zijn dagelijks toegankelijk.
BEREIKBAARHEID
Het adres van de Kapel van Onze Lieve Vrouw van Gaverland is Oude-Beewegstraat 14, B 9120 Melsele, vlakbij de grens met het zuidoostelijke deel van het Nederlandse Zeeuws-Vlaanderen, niet ver van Antwerpen en Sint-Niklaas.
Adres: Oude-Beewegstraat 14, B9120 Melsele.
Op www.kerknet.be/parochie-beveren-zwijndrecht is de nodige informatie te vinden.
BELEVING
Een bezoek aan de grootste kapel van België …
In de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland ervaar ik een oase voor bezinning en gebed. Ik zie het gepolychromeerde beeld van Maria. Zij houdt een lachend kindje Jezus op de rechterarm.
Wat me opvalt zijn mooie ramen met glas-in-loodafbeeldingen. Ik zie zelfs een afbeelding die gaat over een bedevaart vanuit mijn stad Bergen op Zoom.
Nadat ik een rondgang in de kapel heb gemaakt, laat ik me vertellen dat het Mariabeeld beschikt over een ruime garderobe en een rijk assortiment zilveren kronen. Echter, dit beeld is niet het origineel, want in de kapel staat een replica. Dit is gedaan ter bescherming tegen diefstal en beschadiging. Ik verneem, dat het oorspronkelijke beeld wordt bewaard in een kluis van de parochiekerk van Melsele.
Na het bezoek aan de kerk ga ik naar het park en bewonder de mooie staties. Wat een vakwerk! Deze bedevaartplaats is een parel om te bezoeken.
Geplaatst 28 november 2021
Laatst gewijzigd: 12 maart 2024
~~~
