GESCHIEDENIS
San Gil, de heilige Gilles of Egidius heeft geleefd van ± 640 tot ± 720. Hij is één van de 14 noodhelpers. Hij wordt ook genoemd Sint-Gilles de kluizenaar (Eremiet). Hij leeft in Núria als een kluizenaar. Gil verbergt het beeldje van Maria, een klok en een pot. De kluis, die aan zijn verblijf hier doet herinneren, is gebouwd bij het bedevaartsoord en dateert uit 1615.
Een legende vertelt …
Sant Gil (heilige Gilles/Egidius) heeft een beeldje van Maria in een grot verborgen en dit samen met een kruis, klok en pot. In de 11e eeuw zijn deze bijzondere attributen teruggevonden op aanwijzing van een os. Hierna wordt deze vindplaats een bedevaartsoord. Ook wordt een ziekenhuis gebouwd voor de reizigers die vele gevaren trotseren met hun reis over de bergen van de Pyreneeën.
Het Mariabeeld in de kerk is gemaakt rond het jaar 1200. Het is van polychroom houtsnijwerk.
In 1428 is het bedevaartsoord, dat ligt aan de zuidflank van de Catalaanse Pyreneeën, verwoest door een aardbeving.
Het huidige klooster dateert uit de 20e eeuw.
In 1931 is in het hotel van het bedevaartsoord druk overleg tussen vooraanstaande Catalanen. Opgesteld wordt het “Estatut d’Autonomia de Catalunya” (het statuut van de autonomie van Catalonië). Dit document regelt de autonomie van Catalonië binnen de Spaanse Republiek.
Op 23 september 2014 verleent Franciscus, geboren als Jorge Mario Bergoglio (1936), paus sinds 2013, aan de kerk de eretitel basiliek.
Op 8 september, de feestdag van de “Geboorte van Maria”, is in Núria een grote bedevaart.
BEDEVAARTSOORD
Een bergtrein (cremallera) brengt bezoekers naar het hooggelegen bedevaartsoord en gaat onderweg vlak langs hoge rotswanden en diepe afgronden. Sinds 1931 brengt deze spoorweg mensen omhoog en daarvoor was het een hele reis om er te geraken. Het mariale oord is toegewijd aan “La Mare de Déu de Núria”. Dit Catalaans staat voor “de Moeder van God van Núria”. Zij is de beschermheilige van het bisdom Urgell, de Catalaanse Pyreneeën en de herders.
Bij het bedevaartsoord komen enkele stroompjes samen, die het riviertje Riu de Núria vormen. Het mariale oord heet Santuari de Núria.
Het Mariabeeld dat hoog in de kerk staat wordt jaarlijks door duizenden met een bezoek vereerd. De beeltenis is een zittende Maria met Kind. Van beiden zijn de handen en oren onbedekt. De linkerhand van Maria rust op de linkerschouder van haar Kind. Met de rechterhand houdt Onze-Lieve-Vrouw de kleine Jezus vast. Het Kind heft de rechterhand en wil gaan zegenen. Het beeld van Maria en Kind is gerestaureerd in 2000 door Ramon Millet.
In de kerk kunnen bezoekers meedoen aan een traditie, namelijk naar de “L’Olla de Núria” gaan. Dit Catalaans staat voor “Núria’s Pot”. Dit ritueel kan achterin de kerk plaatsvinden, nabij een bidstoel in een nis. Het handelt hier om drie symbolen, namelijk kruis, bel en pot, die sinds de 15e eeuw worden vereerd. Wonderen worden aan het ritueel toegeschreven, als iemand het hoofd in de pot steekt en de bel klinkt. Hierdoor gaat hoofdpijn weg en verdrijft het noodweer. Als een vrouw het hoofd in de pot houdt en de bel gaat, dan wordt zij gezegend met vruchtbaarheid.
In de kerk zijn vele ex-voto’s te zien. De meesten hebben woorden van dank aan Maria.
BEREIKBAARHEID
Núria ligt nabij de grens Spanje/Frankrijk, behoort tot de gemeente Queralbs en is gesitueerd in de provincie Girona, die behoort tot de regio Catalonië.
Adres: Núria, 17534 Queralbs.
Op www. valldenuria.cat is actuele info te vinden.
BELEVING
Het bedevaartsoord Núria trekt al lang mijn belangstelling en het is nu de derde keer dat ik hier een bezoek breng aan Maria.
Het riviertje Riu de Núria komt uit in de grotere stroom Freser. In Ribes de Freser, waar het wilde riviertje de plaats in tweeën deelt, staat de bergtrein klaar. De trein vertrekt nog niet en dat biedt me de kans even naar het museum van de bergtreinen te gaan, dat naast het perron is gelegen.
Met de bergtrein worden dagelijks velen naar het hooggelegen bedevaartsoord gebracht. Op de tandradbaan staat de trein, die ook mij in zo’n halfuur naar 1964 meter hoogte brengt. Het is een indrukwekkende reis met uitzicht op hoge bergen, grote rotsen en diepe dalen.
Bij aankomst in Vall de Núria is het van het treinstation amper 200 meter gaan naar de kerk. Als ik voor de ingang van de kerk sta en me omdraai, word ik getrakteerd op een wijds uitzicht op de hoge bergen en het domein waar vele bezoekers wandelen, paardrijden, waterfietsen, drinken, eten, bidden en rondkijken.
In de kerk trekt het eeuwenoude beeld van Maria meteen mijn aandacht. Het staat hoog boven het priesterkoor. Om erbij te komen, is het een trap met brede treden opgaan. Meteen de trap op en na enkele minuten sta ik voor het miraculeuze, kleurrijke beeld. Maria kijkt de bezoeker aan en we staan oog in oog op zo’n 2000 meter hoogte. Dat is wel een unieke ervaring! Als deze beeltenis kon spreken …
In de bovenkapel waar de beeltenis van Maria staat, zijn beelden te groeten van de heiligen Gilles (Gil) en Amadeus (Amadeu), die in het verre verleden hier jarenlang zijn geweest. Na Maria zo hoog te hebben ontmoet, ga ik de trap af en maak een ronde in de kerk. Bijzonder mooi vind ik een glas-in-loodraam met Onze-Lieve-Vrouw. Mijn ogen willen ook een grote beeltenis van Maria ontmoeten.
In een kapelletje branden kaarsen en hangt tegen de muur een bijzonder innemende afbeelding van de Maagd Maria. Dit is de uitgelezen plaats om meer dan een weesgegroet te bidden.
Achterin de kerk, in een grote nis, staat een bidstoel, hangt een klok met touw en is er een grote ketel. Nu is het mijn kans om een ritueel nog wat meer glans te geven. Ik kniel, doe het hoofd in de pot, bid, trek aan het touw en de klok klinkt. Nu ben ik gevrijwaard van gevaren. Het is een traditie dat bezoekers deze ritus uitvoeren. Voor de een is het vruchtbaarheid verkrijgen, voor de ander het verdrijven van pijn en voor mij gevaren afwenden. Het is een gebaar van zegening met het geluid van een bel.
Na het verlaten van de kerk bezoek ik de ruimte waar Gilles (Gil) heeft geleefd. Ook hier staat een beeltenis van Maria en bij Haar worden briefjes met dank, verzoek en/of hoop gelegd. Ik schrijf wat op. Het gaat over een vrouw, die veel lijdt. Hopelijk gaat zij wat minder last hebben van haar ziekte. Daarna ga ik naar buiten, kijk om me heen en realiseer me terdege dat dit verblijf, aan de hoge zuidkant van de bergen van de Pyreneeën met toppen tot bijna 3000 meter, heel bijzonder is. Wat ben ik dankbaar aan Maria hier weer te mogen komen.
OMGEVING
In de directe omgeving van Núria zijn veel wandel- en skimogelijkheden aan de zuidkant van de Pyreneeën. Ook mountainbiken, fietsen, kanovaren en paardrijden zij opties.
Barcelona ligt op een afstand van 125 km, voor Girona is het 120 km afleggen. De historierijke stad Vic ligt op 56 km rijden. Voor het bezoeken van het bedevaartsoord van Montserrat is het 115 km reizen.
Geplaatst: 6 november 2023
~~~
