GESCHIEDENIS
Al vele eeuwen is Zaragoza een belangrijk knooppunt van handel. Ook is de stad al heel lang een bedevaartsoord. Verder heeft de stad een bewogen historie.
Een legende vertelt … Jakobus de Meerdere is aan het bidden aan de oever van de rivier de Ebro in de stad Zaragoza. Ineens verschijnt Onze-Lieve-Vrouw aan hem. Maria geeft hem een beeldje van Haar en een pilaartje. Vervolgens zegt Zij tegen hem op deze plaats een kerk te bouwen. Ook geeft Maria hem de naam van de kerk: “Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar”. Dit gebeurt in het jaar 40 na Christus. Deze kerk wordt de eerste die is toegewijd aan Maria. Na de verschijning leeft Maria nog 11 jaar.
Het bestaan van de pilaar in de kerk is in het jaar 254 gedocumenteerd. In de loop van de eeuwen zijn de huidige kathedraal en voorgaande kerken geteisterd door branden.
In 711 vallen de Moren Spanje binnen en veroveren het hele land. In 716 veranderen de moslims de naam Zaragoza in Saragusta. De Pilaarkerk blijft bestaan voor vieringen en bezoeken.
In de kerk met de pilaar gebeuren ook wonderbaarlijke gebeurtenissen. In 1640 gebeurt een bijzonder mirakel. Miguel-Juan Pellicer (1617-1647) heeft het rechterbeen verloren bij een ongeluk. Bij het bezoek aan het Mariabeeld op de pilaar toont hij dat Onze-Lieve-Vrouw het been heeft genezen.
De huidige kerk is gebouwd in de periode 1681-1872 en is opgetrokken in de bouwstijlen barok en rococo. De vier, hoge klokkentorens zijn gebouwd in de barokstijl. Gezien de lange bouwperiode van bijna 200 jaar hebben enige architecten medewerking verleend, waaronder José Felipe de Busiñac (+1680), Felipe Sánchez (+1712), Francisco da Herrera (1627-1685) en Ventura Rodríguez (1717-1785).
Op 11 oktober 1718 is de kerk ingezegend, ook al is de bouw dan nog niet voltooid. De kerk krijgt de naam Nuestra Señora del Pilar.
In 1766 teistert een grote hongersnood Spanje. Onder de bevolking neemt het ongenoegen toe en dit komt ook in Zaragoza op heftige wijze tot uiting. Naar de stad zijn vele, boze boeren uit de verre regio gekomen. Een opstand staat te gebeuren en kwaadwillenden geven de schuld van de ellende aan de jezuïeten. Echter, op een dag van ongekende spanning spreekt pater Giuseppe Maria (Jozef) Pignatelli (1737-1811) de woedende menigte toe en hij weet de rust bij een groot deel van de bevolking terug te brengen. Pignatelli is in 1954 heilig verklaard. De agressie tegen de jezuïeten verdwijnt niet en in 1767 worden zij uit Spanje verdreven. Dit gebeurt op initiatief van Carlos Sebastiaan (1716-1788), koning Carlos III (1759-1788) van Spanje.
Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar is op 20 mei 1905 gekroond. Om dit te herdenken wordt steeds op de 20e van de maand de mantel van het beeld verwijderd voor één dag.
Op wonderbaarlijke wijze heeft de kerk heel wat doorstaan. Zo zijn tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) drie bommen op de kerk terechtgekomen. Echter, geen enkele bom is geëxplodeerd. Ook heeft de kathedraal te lijden gehad van vernielingen door brand.
Op 24 juni 1948 krijgt de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar de eretitel basiliek. Het is paus Pius XII, paus van 1939 tot in 1958, die de titel heeft verleend. Sinds die dag wordt de kerk kathedraal genoemd.
BEDEVAARTSOORD
De plaats Zaragoza is bekend door een verschijning van Maria aan Jakobus de Meerdere in het jaar 44. Deze Jakobus is een van de 12 apostelen van Jezus. In het Spaans en Portugees wordt hij genoemd Santo Lago, San Yago en die benamingen leiden tot de naam Santiago, patroonheilige van onder meer de landen Spanje, Guatemala en Chili. Ook is hij de beschermheilige van plaatsen als Den Haag, Enschede en Kemzeke.
In de kathedraal te Zaragoza wordt Maria vereerd onder de benaming “Nuestra Señora del Pilar”, ofwel Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar. Voor de kathedraal ligt een heel groot plein, waar feesten worden gehouden.
In de kathedraal staat een groot gotisch hoofdaltaar dat is gewijd aan de Tenhemelopneming van Maria. In de grote ruimte zijn vele kunstwerken te bewonderen, waaronder werken van de Spaanse kunstschilder Francisco Goya (1746-1828). De kathedraal telt ook kapellen.
Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar is van verguld houtsnijwerk en kent een hoogte van 36 centimeter. Het staat op een kolom, die is bekleed met brons en zilver. Deze zuil is 177 centimeter hoog en heeft een diameter van 24 centimeter. De beeltenis heeft een mantel om. Echter, op de 2e, 12e en 20e van de maand, dit zijn de feestdagen van het Mariabeeld, heeft het beeld geen mantel om. De jurk van Onze-Lieve-Vrouw is in gotische stijl dichtgeknoopt, omgord met een riem met gesp en reikt tot de voeten. Een doek bedekt het hoofd van Maria en het haar is golvend. Zij draagt haar Kind op de linkerarm. De beeltenis is gemaakt in laatgotische stijl en dateert uit 1435. De vermoedelijke maker is de Spaanse beeldhouwer Juan de la Huerta (1413-1462). De beeldhouwer laat Maria naar haar Kind kijken, die met de rechterhand de mantel van zijn Moeder vasthoudt. In de linkerhand heeft Hij een vogeltje vast. De beeltenis is geschonken door Dalmacio de Mur y de Cervelló (+1456), bisschop van Zaragoza (1431-1456). In 1990 is het beeld gerestaureerd.
Een grote traditie is dat kinderen minimaal eenmaal in het leven worden voorgesteld aan Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar. Dit bezoek vindt plaats vóór de Eerste Communie.
Naast de kathedraal van de Pilaar staat een tweede kathedraal en deze heet “Catedral del Salvator”.
Het bedevaartsoord is niet alleen onder Spanjaarden populair, maar ook bij vele, buitenlandse bezoekers. Jaarlijks bezoeken miljoenen de kathedraal. Zaragoza is, na Santiago de Compostela, de belangrijkste bedevaartplaats van Spanje.
De kathedraal van Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar is dagelijks te bezoeken.
BEREIKBAARHEID
Zaragoza ligt in het noorden van Spanje, ten zuiden van de Pyreneeën. De rooms-katholieke kathedraal van “El Pilar” ligt in het centrum van de stad.
Adres: Plaza del Pilar, 50003 Zaragoza.
Op www.catedraldezaragoza.es is actuele info te vinden.
BELEVING
De oude binnenstad vind ik niet alleen sfeervol, maar ook rijk aan cultuur en daarbij komt nog dat het een drukbezocht bedevaartoord is. De imposante, monumentale kathedraal is dan ook een grote trekpleister. Dit kerkgebouw heet “Catedral-Basílica de Nuestra Señora del Pilar”, ofwel “kathedraal-basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar”. De kathedraal wordt vaak genoemd “Basílica del Pilar” (basiliek van de Pilaar).
De kathedraal maakt grote indruk op me. Wat een gebouw! Ik verneem dat de afmetingen zijn 120 m lang, 59 m breed en de toren meet 90 m.
Half oktober ben ik in Zaragoza en dan zijn er grote feesten, die heten “Fiestas del Pilar”. Vele bloemen worden aan Maria op de Pilaar aangeboden. Dit is een negendaags feest, dat op 12 oktober een hoogtepunt kent. De feestdag van “Onze-Lieve-Vrouw van de Pilaar” is dan ook 12 oktober. Op het immense plein voor de kathedraal “Plaza de las Catedrales” vinden vele activiteiten plaats met onder meer dans, zang en instrumentale muziek.
Ik verneem dat er jaarlijks drie festiviteiten zijn. Op 2 januari wordt de komst van Onze-Lieve-Vrouw op de Pilaar gevierd. De canonieke kroning van het Mariabeeld wordt herdacht op 20 mei en 12 oktober wordt het Onze-Lieve-Vrouw op de Pilaar-festival gehouden.
Als aandenken aan het indrukwekkende bezoek aan het bedevaartsoord in Zaragoza is het een beeldje kopen om het thuis nog vaak te bekijken en dan komen zeker weer gedachten op aan …
Geplaatst: 17 december 2022
Laatst gewijzigd: 25 januari 2023
~~~
