GESCHIEDENIS
Sint-Euphrasius van Illiturgis (San Eufrasio) leeft in de 1e eeuw nabij Andújar. Hij is een leerling van de apostel Jacobus en de eerste bisschop van Andújar. Hij heeft het evangelie in Spanje bekendheid gegeven en brengt een beeltenis van de Maagd Maria mee. Hij vereert dit beeldje.
Op 12 augustus 1227 verschijnt Maria als de Maagd van de Cabeza van Sierra Morena. Juan Alonso de Rivas, een herder uit Colomera vindt op de Cerro de la Cabeza een beeldje van Maria. Hij knielt voor de beeltenis. Ineens ziet hij Onze-Lieve-Vrouw en Zij zegt dat er een kerk moet komen. Ook zegt Maria dat er een voorteken komt en wonderen worden verricht. Zij draagt de man op naar de stad te gaan en haar boodschap daar overbrengt. Er gaan grote gebeurtenissen komen en als voorteken van echtheid van haar aanwezigheid geneest Zij de verlamde arm van de man. Door dit wonder is Maria de beschermheilige van Andújar geworden.
Het bedevaartsoord wordt gebouw in de periode 1287-1304 op de heuvel La Cabeza (het Hoofd). De naam van de Maagd Maria komt van de heuvel waar het beeldje is gevonden in 1227, want de rots heeft de vorm van een hoofd. Het is het hoogste punt in de Sierra Morena en reikt tot 686 meter boven zeeniveau. In de tweede helft van de 16e eeuw zijn de gebouwen van het oord gerenoveerd in de renaissancestijl en dit onder leiding van architect Andrés de Vandelvira (1505-1575). Later zijn de beelden in het heiligdom aan vervanging toe en in 1782 wordt hiervoor toestemming verkregen.
In 1909 is het wonderbaarlijke beeld gekroond na toestemming van Pius X, geboren als Giuseppe Melchiore Sarto (1835-1914), paus van 1903 tot in 1914.
Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) lijdt het heiligdom veel door de langdurige gevechten om het bedevaartsoord tussen burgerwachten en militairen van de regering van de republiek. In 1937 wordt het heiligdom vernield en ingenomen door de republikeinse troepen. Van deze gebeurtenissen is in 1949 een film gemaakt met de titel “The Sanctuary doesn’t surrender” in het Engels en in het Spaans “el santuario no se rinde!” (het heiligdom geeft zich niet over). De regisseur is de Spanjaard Arturo Ruiz Castillo (1910-1994). Na de Burgeroorlog is het heiligdom herbouwd.
Leden van de Trinitaire Orde (Trinitariërs) onderhouden het heiligdom. Dit is een organisatie van de Heilige Drie-eenheid en de gevangenen, die is gesticht door de Fransman Juan de Mata (±1150-1213).
Maria wordt hier al eeuwen vereerd en later ook met toestemming in 1909 van Pius X en door een document uit 1959 van Johannes XXIII, Angelo Giuseppe Roncalli (1881-1963), paus in de periode 1958-1963.
Ter gelegenheid van de nieuwe kroning van het beeld van Maria in 1960 bezoekt Carmen Polo y Martínez-Valdés (1900-1988), echtgenote van de Spaanse heerser Francisco Franco (1892-1975), het bedevaartsoord.
In 1964 is er weer hoog bezoek in het heiligdom. De toenmalige prins Carlos en Sofia, koningin van Denemarken en Griekenland komen het Mariabeeld groeten. Zij vormen het toekomstige, Spaanse koningspaar: Juan Carlos Alfonso Victor María de Borbón y Borbón – Dos Sicilias (1938), de later koning van Spanje met de naam Juan Carlos I (1975-2014) en Sophía Margaríta Viktoría Frederiki (1938), Sophia van Denemarken en Griekenland (in het Spaans: Sofía de Grecia y Dinamarca), koningin van Spanje (1975-2014).
In 2009 kent Benedictus XVI, geboren als Joseph Aloisius Ratzinger (1927-2022), paus in de periode 2005-2013, de gouden roos toe aan Maria van het bedevaartsoord in Andújar. Dit is een hoge pauselijke onderscheiding en de eerste ten gunste van een afbeelding van Onze-Lieve-Vrouw in Spanje.
Op 22 april 2010 is de kerk verheven tot basiliek. Op 3 juli 2011 is het nieuw altaar van de basiliek ingewijd.
BEDEVAARTSOORD
Het bedevaartsoord ligt op een heuvel en is van veraf te zien.
In het laatste weekeinde in april is er een grote bedevaart met de naam “Romería de la Virgen de la Cabeza (bedevaart van de Maagd van het Hoofd). Dit is de oudste pelgrimage van Spanje. De Heilige Maagd van het Hoofd is een van de bekendste en meest gevierde Maria-oorden in Spanje. Maria wordt hier genoemd de “Heilige Maagd van het Hoofd” (Santísma Virgen de la Cabeza) en de beeltenis staat in de basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van het Hoofd , “Basilica de Nuestra Señora de la Cabeza”.
Sinds 1959 is Maria van het Hoofd de patroonheilige van het bisdom van Jaén en Zij is dit ook van de stad Andújar.
Het originele beeldje is van gesneden en gepolychromeerd hout, het meet 33 centimeter. Het beeldje draagt een tunica, een lang gewaad, dat rond het middel met een gordel is vastgebonden. Ook behoort tot de kleding een mantel en een sluier over het hoofd. Aan de beeltenis worden vele wonderen toegeschreven.
Het bedevaartsoord kent een lange grot, waar ontelbare kaarsen branden.
De basiliek is dagelijks geopend.
BEREIKBAARHEID
De basiliek ligt in het nationaal park “Parque Natural de la Sierra de Andújar”, dat ook wordt genoemd “Cerro del Cabezo”, aan de Poblado Santuario Virgen Cabeza 46 en de Carretera Virgen de la Cabeza, 23748 Andújar, in de provincie Jaén. Het bedevaartsoord is gebouwd op zo’n 30 km ten noorden van de stad Andújar.
Op www.santuariovirgencabeza.org is actuele info te vinden.
BELEVING
Van Andújar is het ongeveer 30 km rijden op wegen met vele bochten en ik heb de nodige hoogtemeters te overbruggen, want het bedevaartsoord ligt op een hoge heuvel. Naarmate ik dichter bij het heiligdom kom, wordt het drukker op de weg. Velen hebben zeker hetzelfde doel op deze dag.
Als ik op de plaats van bestemming kom, is het verder te voet omhoog gaan en ik kom langs witte huizen. Elke woning heeft een afbeelding van Maria tegen de gevel. Daarna is het gaan over treden en daarna volgt een steil pad dat met grote stenen is geplaveid. Rechts staat een voor mij ongekend groot beeld van Onze-Lieve-Vrouw. De beeltenis van Maria is toch wel de grootste die ik ooit van Haar heb gezien. Het lijkt wel dat Maria vanaf deze plaats over een uitgestrekt gebied waakt. Dit beeld is zo’n 25 meter hoog en trekt de aandacht van elke bezoeker.
In de kerk is het druk, want een huwelijk wordt ingezegend. Hier trouwen nog mensen in de kerk en dat is in mijn land, Nederland, een zeldzaamheid geworden. De bedevaartkerk toont schoonheid door de verwevenheid van kunst en religie. De vele afbeeldingen van Maria raken mij. Op respectabele hoogte zijn fasen uit haar leven geschilderd. Vele beeltenissen sieren dit gebouw, dat op pelgrims een grote aantrekkingskracht uitoefent. Halverwege het tabernakel staat het genadebeeld van Onze-Lieve-Vrouw en als ik ernaar kijk, ga ik automatisch bidden.
Na een ronde door de kerk te hebben gedaan, ga ik naar buiten en sluit me aan in de rij die naar de beeltenis van Maria gaat. Eerst passeer ik de afbeelding van de herder. Eeuwen geleden heeft deze man de verschijning van Maria meegemaakt en krijgt hij de opdracht hier een kerk te verwezenlijken. Vervolgens ga ik een lange gang door. Aan beiden kanten zijn honderden afbeeldingen aangebracht van Onze-Lieve-Vrouw van plaatsen in Spanje en een enkele uit een ander land. Deze gang is een waar museum! In deze vorm is de collectie heel uniek te noemen.
In dit museum bevindt zich ook de kleedkamer van de Maagd van het Hoofd en de troon van metaal en hout uit 1732, die is gerestaureerd.
Langzaam schuifel ik door de lange gang en uiteindelijk is het uitkomen bij de verlichte beeltenis van Maria. Zij draagt gouden, rode kleding en straalt liefde uit. Maria is omgeven door kaarsen en bloemen. Velen willen hier met Haar op de foto. Ik wil dit pas in de hemel doen …
OMGEVING
Het bedevaartsoord ligt op ongeveer 30 km van de stad Andújar. Deze plaats is gelegen 75 km ten oosten van de eeuwenoude stad Córdoba en eenzelfde afstand is het voor te reizen vanaf het zuidelijker gelegen Jaén. De plaats Bailèn ligt op amper 33 km ten westen van Andújar.
Geplaatst: 26 oktober 2023
~~~
