GESCHIEDENIS
Het bedevaartsoord is ontstaan in de 13e eeuw. Een legende ligt hieraan ten grondslag: In 1218 bidt een blinde man bij een beeldje van Maria. Hij wordt bij deze beeltenis in de ochtend door de kleindochter gebracht en later op de dag door haar weer opgehaald. Op een dag, als het laat in de middag is, komt de kleindochter niet en een onweer begint. De blinde man wil zelf huiswaarts gaan. Hij pakt zijn stok en gaat een voor hem moeilijke weg in. Na enkele stappen valt hij en raakt bewusteloos. Als de man iets later ontwaakt, ziet hij enkele bomen en de grote lindeboom die met stralend licht is omgeven. Dan ziet hij ook Maria. Door Haar krijgt de man het licht in de ogen terug. Deze gebeurtenis raakt in de regio bekend en velen komen naar de boom om bij het beeldje te zijn. De beeltenis wordt als wonderdadig gezien en vereerd. Steeds meer gelovigen komen bij de beeltenis van Maria bidden.
In 1263 komt er een kleine, houten kapel. De bedoeling is dat pelgrims onder alle weersomstandigheden de lindeboom met het beeldje bezoeken. Om hen bescherming te bieden bij regen, sneeuw en wind komt er een kleine kapel, waarin het beeldje een centrale plaats krijgt. Oorspronkelijk is het een filiaalkerkje van Wünschelburg en in 1400 krijgt het een geestelijke toegewezen. Tijdens de oorlog van de Hussieten (1419-1434) is het gebouwtje verwoest. Later wordt nabij deze plaats de grote kerk (de huidige basiliek) gebouwd.
De naam van de plaats staat voor het eerst in een Latijnse oorkonde uit 1417 en wordt het dorp “Alberti villa” genoemd en in het Duits wordt dit “Albertsdorf”. Later verandert de naam in Albendorf.
Grootgrondbezitter Ludwig von Pannwitz (+1554) laat het door de oorlog vernielde kerkje vervangen door een groter, stenen gebouw. Dit gebeurt doordat er vele pelgrims komen naar het verwoeste kerkje. In 1512 is de inwijding van het nieuwe gebouw. Tijdens de Reformatie gaan de bedevaarten niet door in de periode 1563-1660.
Gedurende de Dertigjarige oorlog (1618-1648) is er veel strijd tussen katholieke en protestantse staten in Centraal Europa. In deze periode wordt de kerk vernield.
De huidige, barokke basiliek staat op een heuvel en is gebouwd in de periode 1695-1710. De bouw is een initiatief van Daniel Paschasius von Osterberg (1634-1711) om de bedevaarten te bevorderen. Deze vermogende man laat in de jaren 1683-1709 het Silezische Jeruzalem bouwen. Dit is een kopie van de gebouwen in Jeruzalem met Calvarieberg en kapellen. Hij doet dit omdat vele gelovigen niet in de gelegenheid zijn naar het Heilig Land te gaan. Sinds de realisatie van de gebouwen wordt Albendorf ook het Silezische Jeruzalem genoemd. In zijn testament uit 1709 laat hij een deel van het vermogen toevallen aan de bouw van de kerk. Hij maakt ook het Marialied “Freu Dich, Du Albendorfische Jungfrau” (verheugt U, Uw Albendorfse Lieve Vrouw).
In de loop van de jaren wordt de calvarieberg met de vele kapellen en beelden meermaals omgebouwd en gemoderniseerd. Dit gebeurt aan het einde van de 18e eeuw en in de volgende eeuwen. De kruisweg is aangelegd in 1732.
Het genadebeeld in de kerk is uit ±1380 en hiervoor heeft in 1695 ook Daniel Paschasius von Osterberg gezorgd.
De kerk wordt gebouwd onder leiding van Johann Franz Anton Bonaventura von Götzen (1693-1738), graaf van Glatz. Hij neemt de bezittingen over van de overleden Von Osterberg. Deze graaf is landgoedeigenaar en voor de bouw van de kerk schenkt hij geld. Op 12 juli 1710 is de inwijding van een nieuwe kerk, maar al in 1715 moet het gebouw dicht wegens ontdekte tekortkomingen in de bouw, zoals scheuren in de wanden en plafond. Het ontwerp van de verbeterde kerk is van architect Kilian Ignaz Dientzenhofer (1689-1751). De kerk is toegewijd aan Maria Visitatie. Beeldhouwer Karl Sebastian Flacker (1679-1746) maakt in 1723 twee barokaltaren voor Antonius van Padua en Johannes Nepomuk. In 1720 realiseert hij het hoogaltaar met Anna en Joachim; de ouders van Maria. De Magnificat-kansel met Mariafiguur maakt hij in 1724.
In het begin van de 20e eeuw is de kerk vergroot. De binnenhoven worden overdekt en veranderen in kapellen. Aan de voorgevel van de kerk worden maar liefst zo’n 1400 lampjes aangebracht, waardoor de kerk in de avond in het licht staat.
Op 22 februari 1936 is de kerk tot basiliek verheven. Dit gebeurt door het besluit van Pius XI, paus van 1922 tot in 1939, geboren als Ambrogio Damiano Achille Ratti (1857-1939).
De kroning van de beeltenissen van Maria en Kind gebeurt op 17 augustus 1980 door Stefan Wyszyński (1901-1981). Hij is bisschop van Lublin (1946-1948), aartsbisschop van Warschau en Gniezno (1948-1981) en kardinaal (1953-1981). Tijdens de plechtigheid leest de bisschop een feestelijke rede voor van Johannes Paulus II, paus in de jaren 1978-2005 en geboren in Polen als Karol Józef Wojtyla (1920-2005). Sinds de kroning heet de beeltenis “Koningin van de Families”.
In 1990 verlaten de jezuïeten het bedevaartsoord en de organisatie van het heiligdom komt bij een pastoor. Deze situatie duurt tot in 2007. Sinds juni 2007 zijn franciscanen (minorieten) verantwoordelijk voor het mariale oord.
Op 15 augustus 2009 is er de plechtige benoeming van de “Koningin van de families” tot patrones van het graafschap Glatz.
BEDEVAARTSOORD
Aan de ene zijde van het dal staat de basiliek. De toegang van de kerk gaat via een trap met stenen treden en in het midden van de opgang stellen 33 treden de levensjaren van Jezus voor. Van de hogere treden verwijzen er 15 naar jonge levensjaren van Maria tot aan de aankondiging van haar zwangerschap. De basiliek heeft een 54 meter brede en 53 meter hoge façade in de renaissancestijl. De beelden aan de gevel stellen apostelen voor. In de imposante façade staat een levensgroot, houten beeld van de Onze-Lieve-Vrouw van Albendorf uit de 18e eeuw.
De basiliek heeft een grondpatroon van een vierhoek en bestaat uit drie bouwdelen. De onderdelen zijn priesterkoor, ovale binnenruimte en kerkomgang.
In de basiliek staan vele beeltenissen in de barokstijl.
Het hoogaltaar is indrukwekkend met het genadebeeld. Dit toont Maria met het kind Jezus op de arm boven het zilveren tabernakel. De beeltenis met sokkel zijn van lindehout. Het beeld is 28 cm hoog en is gesneden in de gotische stijl. Haar Kind heeft in de rechterhand een vogel en de linkerhand reikt naar het fruit in de linkerhand van zijn Moeder. Zowel Maria, als Jezus zijn gekroond. De beeltenis van Maria en Jezus is bekleed. De kleur van de kleding is afhankelijk van de liturgische kalender en daardoor beschikt Maria over een garderobe.
In de basiliek zijn vele schilderingen, waaronder kleurrijke plafondwerken met de afbeelding van Maria Visitatie. De medaillons zijn geschilderd door Anton Born (1897-1974).
In de basiliek zijn vele dankuitingen aan Maria te zien. Het aantal ex voto’s in de kooromgang is indrukwekkend.
De basiliek is dagelijks geopend en elke dag zijn er vieringen. In het bedevaartsoord zijn ook overnachtingsmogelijkheden.
Aan de andere kant van het dal is het Silezische Jeruzalem met Calvarieberg en tientallen kapelletjes met vele beelden. Vele staties zijn op getrouwe wijze nagebouwd. Voor een volledige rondgang in dit Jeruzalem mag de pelgrim rekenen op zo’n vier uur.
BEREIKBAARHEID
Het heiligdom is gelegen in het zuidwesten van Polen.
Bij het franciscanenklooster hoort de kerk van het bedevaartsoord.
Sanktuarium Matki Bozej
Adres: PL. Najświętszej Marii Panny 11, 57-420 Wambierzyce.
Meer info is te vinden op www.wambierzyce.pl
BELEVING
Een van de hoogtepunten op mijn rondreis langs bedevaartsoorden in Polen is het bezoek aan de basiliek en het Jeruzalem in Wambierzyce/Albendorf.
De opgang naar de basiliek is net alsof ik even opstijg naar een hemelpoort en Maria mij verwelkomt. In de basiliek is het een en al schoonheid. Wat zijn hier begaafde kunstenaars aan het werk geweest!
Bij het genadebeeld stop ik wat langer en dank Maria voor mijn reis naar hier. Het is niet alleen danken maar ook met liefdevolle gedachten bij haar zijn. Vervolgens ga ik verder met de ronde in de basiliek en raak onder de indruk van de vele beelden en niet te tellen ex voto’s.
Na de basiliek ga ik naar het Jeruzalem van hier. Ik heb vernomen dat het om een getrouwe kopie gaat van hetgeen in het Heilig Land is te zien. Mijn voeten komen op vele treden om de calvarieberg met de vele kapellen en talrijke beelden om de kunstuitingen te bewonderen en erbij stil te staan. Hier zijn alle belangrijke fasen uit het leven van Jezus te zien. Wat een werk om dit te realiseren! Als ik wat hoger op de berg ben gekomen, is het genieten van een wijds uitzicht op de omgeving met de basiliek. Ik ga verder omhoog en sta meermaals versteld van de schoonheid van de kunstenaars. Dit is ook een ideale plaats om te bidden.
Na het langdurig bezoek aan het Jeruzalem van hier ga ik terug naar de basiliek. Nogmaals ga ik naar het genadebeeld en spreek Maria over mijn plannen om van dit bedevaartsoord een bijzondere bijdrage te maken in de Mariakamer. Hierdoor kunnen anderen ook genieten van dit bijzondere mariale oord.
Bij het verlaten van de basiliek neem ik een boekje mee met informatie over dit heiligdom en achterin staat een gebed tot Maria. Het begin luidt: “Allerheiligste Onze-Lieve-Vrouw , Koningin van de families, wij begroeten U innig en smeken U om onontbeerlijke genaden.”
OMGEVING
Rond Wambierzyce/Albendorf zijn wandel-en fietsroutes te maken.
In het noordelijke stadsdeel van Wambierszyce/Albendorf is een grote kerststal te bewonderen met zo’n 800 figuren, waarvan een groot aantal kan bewegen. Longinus Wittig (1824-1895) begint in 1850 met de bouw en werkt er 28 jaar aan. Na zijn overlijden zet zoon Hermann Wittig (1857-1932) het levenswerk van zijn vader voort. Het adres van de “Weihnachtskrippe von Longinus Wittig” is Objazdowa 6, Wambierszyce/Albendorf.
Van de Tsjechische hoofdstad Praha/Praag is het 188 km naar het oosten gaan om bij Wambierzyce/Albendorf te komen.
Vanuit het Poolse Wroclaw is het 110 km zuidwaarts gaan om in Wambierzyce/Albendorf te arriveren.
Vertrekkend vanuit de grote bedevaartplaats Częstochowa is het 306 km naar het westen rijden om Wambierzyce/Aldendorf te bereiken.
Geplaatst: 22 oktober 2024
~~~
