~~~
GESCHIEDENIS
De naam Kalwaria Zebrzydowska komt van het bouwen van de Calvarieberg (Kalwaria) door de architecten vader, zoon en kleinzoon met de achternaam Zebrzydowski. Het begin van het heiligdom heeft de bron in 1600. Mikolaj Zebrzydowski (1553-1620) is op de berg Zarek. Hij laat hier eind 1600 een kleine Heilig-Kruis-kapel bouwen naar het voorbeeld van de Golgotha-kapel te Jeruzalem. Hij sticht ook een cisterciënzer-klooster. De Heilig-Kruis-kapel is gebouwd in 1600-1601. Op 4 oktober 1601 is de kapel gewijd door Claudio Rangoni (1559-1621), bisschop Reggio Emilia (1592-1606) en nuntius (1598-1606). Hierna is de kapel van het graf van Jezus gebouwd, waarbij de grafkapel van Jeruzalem als voorbeeld dient. Architect is de Italiaanse jezuïet Giovanni Maria Bernardoni (1541-1605). Ook de Vlaamse architect en goudsmid Paulus Baudaert (Paul Baudarth, Pawel Baudarth, ±+1680) is hierbij betrokken. Een oprichtingsoorkonde van 1602 vermeldt dat de gebouwen door Mikolaj Zebrzydowski aan de orde van Sint-Bernardus zijn overgedragen. Dit is het echte begin van dit bedevaartsoord. De eerste ordeleden van Sint-Bernardus komen aan in 1604 als de plannen voor de bouw van kerk en klooster worden gemaakt.
In de periode 1604-1609 is de bouw van een kerk in de barokstijl en naar de vorm van een Grieks kruis. Een dergelijk kruis (“crux quadrata”) heeft vier armen van gelijke lengte. De kerk is ontworpen door architect Giovanni Maria Bernardoni (1541-1605). Op 4 oktober 1609 is de wijding van de kerk door Piotr Tylicki (1543-1616), bisschop van Krakau (1607-1616).
De Maria-Hart-kapel is van 1615. Andere kapellen zijn uit de 17e en 18e eeuw.
Na het overlijden van Mikolaj Zebrzydowski in 1620 wordt het werk van de Cavarieberg voortgezet door zijn zoon Jan Zebrzydowski (1583-1641). Deze zoon laat in de jaren 1623-1641 kapellen verwezenlijken, waaronder acht Mariakapellen met ook de graflegging van Maria in 1623. Ook worden gerealiseerd de kapel van de kruisiging (1623), de kapel van de kruisafname met de heilige Helena (1623-1632) en het paleis van Pilatus (1633). Andere kapellen zijn onder meer de kapel Jezus valt voor de eerste keer, de kapel Simon van Cyrene en deze van Veronica.
Kleinzoon van Mikolaj en zoon van Jan is Michal Zebrzydowski (1613-1667). Hij laat het noordelijk deel van het klooster bouwen (1654-1655). De kapel van de Moeder Gods van Kalwaria laat Michal Zebrzydowski bouwen aan de zuidelijke muur van de huidige pastorie. Hier staat het wonderbeeld van Maria. De schilderingen in de kapel zijn in 1887 gemaakt door de in deze plaats geboren Antoni Gramatyka (1841-1922). Er is een crypte in de kelder van deze kapel waar de grondleggers van Kalwaria zijn opgebaard, waaronder Jan Zebrzydowski, Michal Zebrzydowski en Magdalena Czartoryski (Konopacka).
De dochter van Jan Zebrzydowski is Anna Zebrzydowski (±1630-1668) en zij trouwt met Jan Karol Czartoryski (1626-1680) en daardoor komt het bezit van het kloostercomplex, na het overlijden van Michal Zebrzydowski in 1667, in handen van de familie Czartoryski. Na de dood van Anna in 1668 hertrouwt Jan Karol met Magdalena Konopacka (1638-1694). Het schip van de kerk wordt vergroot en is in 1702 gerealiseerd in de late barokstijl. De twee torens aan de voorzijde worden gebouwd en opgeleverd in 1720.
In 1628 is de eerste bedevaart naar dit oord.
De beeltenis van Maria is eerst in het bezit van een pastoor uit het nabijgelegen dorp Krzywaczka. Na verloop van tijd komt het beeld in eigendom van de familie Paszkowski. Op een dag in 1641 ontdekt een familielid bloed en vocht van tranen op het beeld. Daarna wordt het genadebeeld van de bedroefde Moeder Gods geschonken aan het klooster. Dit gebeurt in 1641. In 1656 wordt het bijzondere voorval uit 1641 door de kerk erkend. Dan komt een aparte kapel voor de heilige Maria van Kalwaria (Matka Boska Kalwaryjska). De bouw vindt plaats in de jaren 1658-1667. Het Poolse “Kalwaria” betekent “Gogotha”. Deze kapel met de gekroonde beeltenis van Maria en Jezus wordt het doel van de pelgrims en het bedevaartsoord groeit aanzienlijk.
De huidige basiliek is grotendeels het werk onder leiding van Magdalena Konopacka. Haar stiefzoon Józef Czartoryski (+1750) zet het werk van het kloostercomplex voort.
In de basiliek is ook de kapel van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria uit 1749.
In 1816-1812 is het klooster vergroot. Dit werk is aangepast in 1897-1901 onder leiding van abt Felicjan Fierek (1850-1910) en Karol Knaus (1846-1904), architect uit Krakau. Prior Fierek zorgt ook voor een verdere vergroting van de kerk in de jaren 1906-1910.
De kruisweg is aangelegd in de periode 1823-1834 en hier zijn stenen beelden te zien. Ook staat hier een grafkerk van Onze-Lieve-Vrouw.
Op 15 augustus 1887 is het genadebeeld “Moeder Gods van Kalwaria” gekroond door Albin Dunajewski (1817-1894), bisschop van Krakau (1879-1894).
In 1906-1910 is de bedevaartkerk andermaal vergroot.
Rond 1914 heeft Wlodzimierz Tetmajer (1861-1923) fresco’s ter ere aan Maria geschilderd op de gewelven van het middenschip en aan de wanden van de basiliek.
Pauselijke bezoeken zijn er in 1979, 2002 en 2006. In 1979 en 2002 komt Johannes Paulus II, paus in het tijdvak 1978-2005, en geboren als Karol Józef Wojtyla (1920-2005) in het naburige Wadowice. Tijdens zijn bezoek op 7 juni 1979 verleent hij aan de kerk de titel basiliek. De paus schenkt onder meer een monstrans en een kaars in 1979, een gouden roos in 1987 en een rozenkrans met parels in 1997. In 2002 komt deze paus weer op bezoek en dan voor het 400-jarig jubileum van het bedevaartsoord. Ook als kind, tiener, jongeman en priester is Karol meermaals in Kalwaria Zebrzydowska op bedevaart geweest. Later ook als bisschop, kardinaal en paus. In rondgang om de basiliek zijn hier afbeeldingen van te zien.
Op 10 juni 1987, bij 100 jaar kroning van het genadebeeld, wordt de kerk tot basiliek verheven. Van paus Johannes Paulus II wordt ook een gouden roos ontvangen als geschenk voor 100 jaar kroning van het Mariabeeld.
In 2006 is op bezoek Benedictus XVI, paus in de periode 2005-2013, en geboren als Joseph Aloisius Ratzinger (1927-2022).
Sinds 1 december 1999 behoren kerk, klooster en omliggend domein tot het werelderfgoed van Unesco. In 2000 is het bedevaartsoord een aandenken van de geschiedenis van de Poolse natie. Het is een beeld van paus Johannes Paulus II dat wordt onthuld en gewijd op 27 mei 2000.
BEDEVAARTSOORD
Na Częstochowa is Kalwaria Zebrzydowska het drukst bezochte bedevaartsoord van Polen. Het Mariale oord heeft de Poolse naam “Sanktuarium Pasyjno-Maryjne-Kalwaria Zebrzydowska” en dit staat in het Nederlands voor “Heiligdom van de Mariale toewijding aan Golgotha Zebrzydowska”. Het heiligdom bestaat uit basiliek, klooster, kerken en kapellen met Calvarieberg
Het genadebeeld is een olieverfschilderij van de Moeder Gods en is een schenking aan het klooster.
Tegen het plafond van de basiliek zijn fresco’s te zien van Maria Geboorte, verkondiging door engel Gabriël aan Maria, de Tenhemelopneming en de Kroning van Maria in de hemel. Tegen de wanden van de basiliek zijn ook kunstwerken te zien, zoals de processie van Maria’s begrafenis in Kalwaria.
Bij het altaar staat een zilveren beeld van Engel-Moeder Gods. Dit komt uit het Italiaanse Loreto en is in 1590 gekocht door Bernard Maciejowski (1558-1608), bisschop van Lutsk (1588-1600), nadien bisschop van Krakau (1600-1605) en aartsbisschop van Gniezno (1606-1608). Hij geeft dit beeld als cadeau aan de stichter van het heiligdom: Mikolaj Zebrzydowski.
Tegen een wand in de pastorie is een schildering van Karol Gustav Politynski (1870-1944). Het werk uit ± 1887 toont de kroning van het genadebeeld.
Midden op de grote plaats, naast de basiliek, voor het gebouw voor overnachtingen en receptie staat een beeltenis van de Moeder Gods, dat in 1913 is gemaakt door Wojciech Samek (1861-1921).
Rond het klooster is over 6 km aan paden, die door een bos omhoog gaan, een route met 42 kapellen uitgezet. Zo wordt de gang van Jezus naar de Calvarieberg weergegeven. Deze Calvarieberg is een schenking geweest.
In de Goede Week (de week vóór Pasen) zijn er passiespelen, waarvoor veel belangstelling is. Op de geboortedag van Maria, 8 september, 15 augustus de dag van Maria Tenhemelopneming komen veel bezoekers naar het heiligdom. Ook op 2 augustus is het druk want dan wordt de feestdag gehouden van de Engel van Moeder Gods, zoals het genadebeeld ook wordt genoemd.
De bedevaartplaats geeft mogelijkheden om te overnachten. Er is een winkel voor het aankopen van devotionalia en een restaurant met café.
Het bedevaartsoord ontvangt jaarlijks meer dan 1 miljoen bezoekers.
De basiliek is op alle dagen geopend.
BEREIKBAARHEID
Het bedevaartsoord Kalwaria Zebrzydowska ligt op zo’n 35 km ten zuidwesten van Kraków.
Adres: Ul. Bernardynska 46, 34-130 Kalwaria Zebrzydowska.
Voor actuele info is de bron: www.kalwaria.eu.
BELEVING
Een groot bedevaartsoord is me verteld. Dat is Kalwaria Zebrzydowska. Tijdens de voorbereiding op het bezoeken van deze plaats heb ik me verdiept in allerlei informatiebronnen. Daardoor is op papier voor me een duidelijk beeld ontstaan van dit bijzondere Mariale-oord. Ik ben ervan overtuigd geraakt, dat ik er wel de nodige uren kan verblijven om me te laten onderdompelen in het spirituele beleven van deze bedevaartplaats.
De laatste kilometers naar het heiligdom gaan bergop en even later zie ik hoge muren van het kloostercomplex, die zeggen dat er nu nog veel voor me is verborgen. Als ik bij de ingang van het imposante kloostercomplex kom, kijk ik de ogen uit. Een groot dorp is dit zeker. Dit valt me te binnen bij het betreden van het domein. Bij de receptie, naast de ingang, is het eveneen kamer boeken en daarna naar de basiliek.
Het kerkgebouw is niet alleen groot, maar ook veelvuldig behangen met ex voto’s, schilderijen, fresco’s en er staan vele beelden. Dit godshuis is en waar museum waar jaarlijks honderdduizenden welkom worden geheten. Om de basiliek zijn gangen, die vol hagen met allerlei gedenkwaardige gebeurtenissen, zoals de bezoeken van paus Johannes Paulus II en in zijn jeugdige en iets latere jaren.
Het hoofdaltaar in de basiliek is hoog en breed. Centraal staat de zilveren beeltenis van Maria. In de kapel voor Maria van Kalwaria is het druk. Aan deze beeltenis van Maria zijn wonderen toegeschreven. Hier komen de pelgrims naartoe. Hier wordt door hen gebeden tot Onze-Lieve-Vrouw. Hier is Maria dichtbij de bezoekers. Hier wordt de pelgrim geraakt. Dit is voor mij de plaats om te bidden tot Onze-Lieve-Vrouw en daarbij heb ik intenties voor vrienden en goede kennissen die mindere tijden beleven. FOTO!!!
In de kerk vind ik een bidprentje met aan de voorzijde een foto van het genadebeeld van de Moeder Gods van Kalwaria Zebrzydowska en aan de achterzijde een Duitstalige tekst en deze luidt in het Nederlands:
“Gebed voor alle verzoeken.
Heilige Maria,
Onze Moeder van de Calvarieberg, onze Vrouw, naar God onze grootste Troosteres. Wij komen tot U in diepe nederigheid en kinderlijk vertrouwen en vluchten tot U. Biedt ons bij uw Zoon aan.
Barmhartigheid voor onze zonden en zijn hulp in onze verzoeken.
Op dit door U uitgekozen genadeoord heeft U zo vaak de lijdenden, treurenden en ongelukkigen geholpen. Daarom hopen wij ook, dat U onze zorgen en noden niet in de steek laat, zorgt dat U, als de beste Moeder, ons onder uw bescherming neemt.
Heilige Maria, Moeder van God, wees onze voorspreekster nu en in het uur van onze dood.
Amen.”
Na het bezoek aan de basiliek maak ik een ronde door het kloostercomplex en kom bij enkele kapellen, een restaurant en winkel met devotionalia. Vervolgens verlaat ik het klooster en ga naar de werken op de Calvarieberg. Tijdens de route kom ik langs vele kapellen. Steeds meer raak ik onder de indruk van dit bedevaartsoord.
Met veel te koesteren herinneringen verlaat ik het bedevaartsoord. Wat heb ik hier een mooi geschenk aan beleving mogen ontvangen!
OMGEVING
De plaats Kalwaria Zebrzydowska ligt vlakbij het bedevaartsoord.
Wadowice, de geboorteplaats van Karol Józef Wojtyla, die later paus wordt, ligt nabij. Om in Kalwaria Zebrzydowska te komen is het 15 km naar het oosten gaan.
Vanuit Kraków/Krakau naar Kalwaria Zebrzydowska betekent 35 km naar het zuidwesten reizen.
Van het grote bedevaartsoord Czestochowa in dat van Kalwaria Zebrzydowska aankomen, houdt in 188 km naar het zuiden gaan.
Vanuit de Poolse hoofdstad Warszawa/Warschau naar Kalwaria Zebrzydowska gaan is 331 km zuidwaarts reizen.
Geplaatst: 18 januari 2025
~~~
