GESCHIEDENIS
Het Heiligdom van Mariatrost staat op de Purberg, nabij de stad Graz, waar ooit een burcht heeft gestaan. In 1636 laat de toenmalige slotheer een kleine huiskapel in het kasteel maken. Hij doet dit om de ouders van Maria, Anna en Joachim, te eren. In 1676 komt een Mariabeeld in de kapel. De beeltenis is een geschenk van abt Candidus (Johann Friedrich) Schillinger van het klooster Rein. Hij is er overste van 1673 tot in 1684. De dochter van de kasteelheer lijdt lang aan een ernstige ziekte. Meermaals bidt zij vurig bij het beeld van Maria en geneest. Hierdoor wordt de beeltenis door de familie genoemd “Troostmoeder van de Bedroefden” en is voor de familie van grote waarde. Hier komt de naam “Mariatrost” vandaan.
De toestroom van pelgrims blijft toenemen en in 1693 wordt de kapel vergroot en verfraaid. De slotheer merkt de toenemende bemoeizucht van kerkelijke instanties en dit beperkt hem in de vrijheid van handelen voor de kapel. Hij besluit zijn bezit aan een orde over te dragen. In 1708 nemen leden van de orde van Paulus dit bezit grotendeels over. In 1710 blijkt dat de vergrote kapel nog steeds te beperkte ruimte geeft voor de vele bezoekers. Een kerk en klooster zijn nodig. De financiering hiervan komt van Karel VI (1685-1740), keizer en aartshertog van Oostenrijk (1711-1740) en vader van Maria Theresia (1717-1780).
Rond 1700 heerst de pest in Graz en wijde omgeving. In de kapel verblijven 60 dagloners. Voor de beeltenis van Maria beloven zij de door de pest gedode mensen te begraven en daardoor de inwoners van Graz te redden van verder onheil. Ook bidden zij voor een goede dood voor zichzelf bij dit heel besmettelijk werk. Zij zeggen Maria toe dat, als zij in hun opzet slagen, elk jaar een bedevaart uit dank houden naar Mariatrost. De dagloners slagen in de opzet en de bedevaart houden zij meer dan 200 jaar. De oorsprong van deze bedevaart gaat terug naar 1711. Ook hieruit blijkt dat het beeld bekend is door wonderbaarlijke gebedsverhoring.
In 1714 wordt gestart met de bouw van de kerk en leiding is in handen van architect Johann Georg Stengg (1689-1753). In dat jaar legt graaf Karl Weikhard von Breuner (1656-1729) de eerste steen voor de bouw van de kerk. In 1718 maakt Johann Veit Haukh (1663-1746) het olieverfschilderij “Maria Tenhemelopneming”.
Al in 1719 komt het genadebeeld in de nog niet afgebouwde kerk. Dit gebeurt door Joseph Dominikus von Lamberg (1680-1761), prins-bisschop. Het hoofdaltaar staat op de plaats waar de oude kapel eens heeft gestaan. Tussen 1733 en 1741 wordt er flink aan het interieur van de kerk gewerkt, waaronder veel schilderwerk. De beeldhouwers Veit Königer (1729-1792) en Joseph Schokotnigg (1700-1755) zijn lang actief in de kerk. In 1746 is de bouw van het hoofdaltaar gereed en pas in 1779 wordt kerk geheel opgeleverd.
In 1786 worden de Orde van Paulus en de bedevaarten verboden door keizer Joseph II (1741-1790) en hij benoemt de bedevaartkerk tot parochiekerk. Hierdoor wordt de ontwikkeling van het heiligdom sterk geremd. Deze situatie verandert als in 1846 de franciscanen de zorg voor de kerk en de facilitering van de bedevaarten op zich nemen. Hierdoor begint voor Mariatrost een nieuwe bloeiperiode. De franciscanen dragen ook zorg voor de restauratie van de kerk. Deze orde blijft in Mariatrost tot in 1946.
Tijdens en vlak na beide wereldoorlogen is het stil in het heiligdom. Rond 1950 is er weer veel bezoek van pelgrims in Mariatrost.
Op 28 oktober 1999 wordt de kerk verheven tot basiliek en toegewijd aan Maria Geboorte.
BEDEVAARTSOORD
Mariatrost ligt op een berg en bevindt zich op 469 m boven de zeespiegel. De barokke basiliek is van grote afstand te zien.
In Mariatrost is het laatgotische, bijna levensgrootte genadebeeld het meest belangrijk voor de vele pelgrims. De beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw dateert uit 1465. Tot 1665 heeft het gestaan op het altaar van de kloosterkerk Rein. De beeltenis toont Maria die met innig gebaar haar Kindje op beide armen draagt. Het kind houdt zich met de rechterhand vast aan een plooi van de hoofddoek van Maria. Met de linkerhand heeft Jezus een appel vast. Moeder en Kind zijn gekroond.
In de basiliek zijn vele ex-voto’s te zien als dank aan Onze-Lieve-Vrouw.
De meeste pelgrims komen uit Oostenrijk, Duitsland en Slovenië. Mariatrost is, na Mariazell, het meest populaire bedevaartsoord in Oostenrijk. Het is niet alleen een spiritueel-, maar ook een cultureel-centrum, waar concerten worden gehouden.
De basiliek is dagelijks te bezoeken.
BEREIKBAARHEID
Mariatrost ligt enkele kilometers ten noorden van de stad Graz in de deelstaat Stiermarken.
De basiliek is gelegen nabij de Angelusstiege, aan de Kirchplatz 9, 8044 Graz.
Op www.pfarre-mariatrost.at en www.graz-mariatrost@graz-seckau.at is actuele informatie te lezen.
BELEVING
Net buiten de bebouwde kom van de stad Graz zie ik de basiliek liggen op zo’n 500 meter hoogte. De Purberg opgaan, is ondervinden dat het een steile weg is om bij de basiliek te komen. Het stijgingspercentage is maar liefst 14%. Ik besluit de auto te parkeren en de trap te nemen met 216 treden.
Als ik voor de basiliek sta, voel me heel klein. Ik kijk omhoog naar de torens. Wat een hoogte! De barokke basiliek is geverfd in gele tinten. Wat een werk is hier geleverd in het begin van de 18e eeuw! Dan ga ik naar binnen en zie dat alle ruimte aan de plafonds is beschilderd. Ook de muren zijn verfraaid met vele schilderingen en schilderijen. Ik raak onder de indruk van het vele houtsnijwerk en heel wat kunstwerken zijn bedekt met bladgoud.
Dan kom ik bij het hoofdaltaar en zie het genadebeeld uit 1465. Wat heeft deze beeltenis veel bezoekers gehad. Hoeveel gedachten zijn hier met Maria gedeeld?
In de basiliek sta ik lang stil bij de beeltenissen van Onze-Lieve-Vrouw en Bernadette. Dit zien, doet me weer denken aan een verblijf in de bedevaartplaats in Zuid-Frankrijk.
Veel indruk op me maken zijn de vele fresco’s. Het steeds naar boven kijken, is zoveel moois zien. Het is zo hoog, maar voelt zo dichtbij.
Vervolgens maak ik weer een rondgang in de basiliek en bewonder de schilderijen en preekstoel. Wat zijn hier grote vakmensen aan het werk geweest. Wat weten zij schoonheid te scheppen. Hier verblijven, voelt als bevoorrecht te mogen zijn.
Geplaatst: 17 november 2022
~~~
