GESCHIEDENIS
Het Heiligdom van Maria Saal kent een lange voorgeschiedenis en deze begint eeuwen geleden. Keizer Claudius (10 vóór Christus-54 na Christus) van het Romeinse Rijk richt de stad Virunum op, die in het gebied ligt van het huidige Maria Saal. In deze plaats leven in het begin van de 4e eeuw christenen, onder heerschappij van het patriarchaat van Aquileia, met bisschopszetel in noordoost Italië. In de 6e eeuw komen in de streek heidense, Slavische stammen en zij overheersen er vele jaren. In 767 worden de eerste mensen in de regio tot het christendom bekeerd. De Ierse bisschop Virgilius van Salzburg (±700-784) zendt landgenoot en monnik Modestus (±720-±772) naar het gebied. Modestus wordt ook genoemd “de apostel van Karinthië”. Hij laat de eerste, houten, romaanse kerk in Maria Saal bouwen en draagt deze op aan Maria Tenhemelopneming. In 860 is melding gemaakt van “S. Maria ad Carantanum”. Vanuit het gebied Maria Saal verspreidt het christelijk geloof zich over heel Karinthië.
In de periode 753-945 is de bedevaartkerk van Maria Saal een bisschopskerk.
Een romaanse stenen kerk verrijst, die een paar honderd jaar later wordt vervangen. De huidige, gotische kerk van Maria Saal is gerealiseerd in de periode 1420-1460. Grote verdedigingswerken doen zich voor in de tweede helft van de 15e eeuw door het complex te ommuren en daardoor meer te fortificeren met het doel invallen van Turken en Hongaren tegen te gaan.
In de kathedraal zijn glas-in-loodramen uit ±1450 in kleur. Uit dezelfde tijd stamt een fresco van Maria met Kind van 250 cm hoogte en 280 cm breedte.
In de 16e eeuw rukt de Reformatie verder op, maar Maria Saal blijft een katholiek bolwerk.
In 1669 verwoest een grote brand de kerk en na 20 jaar is deze herbouwd.
In 1714 schenken de keizerlijke graaf Clemens Ferdinand von Kaiserstein (1649-1724) en zijn echtgenote het huidige, barokke hoogaltaar. Dit imposante altaar reikt tot aan het gewelf.
Opvallend in de kerk is ook het laatgotisch “Arndorfer Altaar” uit 1520, dat in 1884 is aangeschaft en een hoogte heeft van ongeveer 500 cm. Dit zijaltaar toont bovenaan de kroning van Maria. De predella toont de piëta, met Maria, Jezus en verder onder andere Johannes de Doper. Dit altaarvoetstuk maakt van het geheel een bijzonder kunstwerk.
In de periode 1982/1985 wordt de kathedraal van binnen gerestaureerd. In 2011/2015 gebeurt dit met de buitenzijde van het imposante gebouw.
BEDEVAARTSOORD
De bedevaartplaats Maria Saal (Maria Zaal) ligt op zo’n 500 m hoogte. De bezoekers komen voor de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Maria Saal, die is toegewijd aan Maria Tenhemelopneming. De kathedraal is van veraf te zien door de twee torens, die boven de andere gebouwen uitkomen. Maria Saal is het oude, geestelijke hart van Karinthië.
Aan de buitenmuur van de kerk is een reliëf uit de 3e eeuw te zien, namelijk een stenen voorstelling van een Romeinse reiswagen. Aan deze gevel is ook aangebracht een rood marmeren weergave van het “Keutschacher Epitaphien” (Keutscharcher grafschrift) uit ±1510. Het stelt voor de kroning van Maria op een krans van wolken en is 270 cm hoog.
De Dom heeft niet alleen een bezienswaardig exterieur, maar ook de binnenzijde heeft veel te bieden. De binnenruimte is groot met 50 m lengte, 20 m breedte en 27 m hoogte. In totaliteit zijn 70 vakken in het gewelf met velerlei afbeeldingen te onderscheiden.
Centraal in het hoogaltaar staat het genadebeeld, dat in 1425 is gemaakt door een onbekende kunstenaar. De beeltenis reikt tot 130 cm en weegt zo’n 500 kg. In 1787 is het in deze kathedraal geplaatst. In het altaar staan onder meer ook de heiligen Rupert, Paulus en Petrus.
In de kapel van de Heilige Barbara staat een beeld van de Moeder Gods met Kind. Op de altaartafel is een gotisch beeld van de Madonna met Kind uit 1900 geplaatst.
In de Dom bevinden zich ook dankuitingen (ex voto’s) aan Maria, waaronder een dankschilderij voor het weerstaan van de belegering door de Hongaren in 1482 en de overwinning op de Turken in 1683.
In de Dom van Maria Saal worden ook concerten gehouden.
Er is een grote, mariale pelgrimsweg in Karinthië te volgen, waar Maria Saal middenin ligt. De tocht kan in etappes worden afgelegd en gaat van Maria Rodach, via Lamm, Diex, Brückl, Maria Saal, Maria Wörth, Maria Gail, Feistritz an der Gail, Watschig, Kötschach-Mauthen naar Maria Luggau.
BEREIKBAARHEID
Maria Saal is een gemeente in de deelstaat Karinthië en behoort tot het district Klagenfurt-Land. Maria Saal ligt in het zuiden van Oostenrijk, en ten noordoosten van Klagenfurt.
Adres: Domplatz 1, 9063 Maria Saal.
Op www.domverein-mariasaal.at is actuele info te vinden. Via het mailadres mariasaal@kath-pfarre-kaernten.at is ook info op te vragen.
BELEVING
Voor de reis naar Maria Saal begint, heb ik me verdiept in de geschiedenis van dit heiligdom en het ontstaan ervan is wel merkwaardig. Een legende vertelt …
Adalbert von Prag (956-997) is bisschop van Praag (982-997). Hij geeft kort voor zijn dood de opdracht aan twee edellieden een Mariabeeld naar het Italiaanse Recanati terug te brengen. Immers, hij heeft het beeld enkele jaren eerder op onrechtmatige wijze meegenomen en nu wil hij dit in orde brengen.
De twee heren gaan met de beeltenis van Maria op reis. Als zij in de buurt van het Oostenrijkse Villach komen, overnachten zij daar. In de nacht krijgt ieder eenzelfde droom, namelijk de order het beeld naar Maria Saal te brengen. De volgende dag schenken de twee heren geen aandacht aan hun droom. Echter, als zij verder naar Italië willen gaan, blijven de paarden staan. Ook roepen en slaan helpen de dieren niet vooruit. Hierdoor beseffen de twee heren dat zij hun droom in praktijk moeten brengen. Zij gaan met het beeld naar Maria Saal, de paarden werken mee en daar aangekomen krijgt het Mariabeeld een plaats in de kathedraal.
In Maria Saal bekijk ik als eerste een achthoek of octogoon, die voor de Dom staat. In het midden bevindt zich een romaanse rondbouw uit de 13e eeuw. Hieronder ligt het voormalige “beenhuis”. In 1751 is op het gelijkvloers het Heilige Graf van Jerusalem nagebouwd. Aan de buitenkant zijn fresco’s uit 1521 aangebracht met afbeeldingen van de kruisiging, kruisafname, het verdriet en de graflegging.
Voor de octogoon staat de gotische lichtzuil uit 1497. Voorheen heeft deze zuil als kerkhoflicht gediend, maar de begraafplaats is verdwenen.
Vlakbij de ingang van de kathedraal hangt een steenkogel, die herinnert aan de belegering van de Turken in 1482. Dat is voormalige, zware munitie.
Tegen de wand van de zijmuur van de kathedraal zijn stenen reliëfs, van de Romeinse stad Virunum, bevestigd uit het jaar 1510, die ook hebben dienstgedaan als grafschriften. Ook maken kleurrijke fresco’s uit 1672 indruk op me, waarin een scène uit de gebeurtenissen op de Olijfberg. Dan ga ik de kathedraal in. Wat een pracht … Ik bid bij het genadebeeld en steek enkele kaarsen aan voor vrienden, die een steuntje kunnen gebruiken.
In de toren hangt een bijzonder, grote klok, namelijk de “Maria Saalerin” met een diameter van 222 cm en een gewicht van 6.600 kg. Even later verneem ik dat het de grootste klok van Karinthië is.
Bij het verlaten van de kathedraal besef ik, dat hier mogen zijn een geschenk op aarde is.
Geplaatst: 9 september 2022
Laatst gewijzigd: 26 oktober 2022
~~~
