GESCHIEDENIS
In Mellieha is al in de vroege jaren van het christendom Maria vereerd. Het heiligdom is het oudste op Malta.
Oorspronkelijk is de grot, waar later de bedevaartkerk komt, de plaats voor verering van de nimf Calypso, een vrouwelijke natuurgod, uit de Griekse mythologie. In de Odyssee van Homerus houdt Calypso de Griekse held Odysseus bij zich. Odysseus wordt 7 jaar door Calypso op haar eiland Ogygia gehouden om hem tot onsterfelijke echtgenoot te maken. Na de vereruing van Calypso wordt de grot een christelijke gebedsruimte. Dit gebeurt als apostel Paulus en evangelist Lucas in het jaar 60 schipbreuk lijden nabij Mellieha, als zij op weg naar Rome zijn.
Een legende ligt aan de basis van het bedevaartsoord. Het verhaal gaat, dat de evangelist Lucas een schilderij met Maria en Jezus maakt en dit krijgt later een plaats in de bedevaartkerk. Later onderzoek leert dat het schilderij wellicht dateert uit de 12e eeuw.
In 402 wordt de gebedsruimte in de grot als kerk ingewijd.
Tijdens een reis op de Middellandse Zee in 409 bezoeken bisschoppen het heiligdom van Mellieha.
Mellieha heeft vele hooggeplaatste bezoekers mogen ontvangen, waaronder:
-Belisarius (±500-±565). Deze commandant bezoekt in 540 Mellieha. Hij is legeraanvoerder in het Byzantijnse Rijk en treedt onder ander bepalend op bij de herovering van een groot deel van de Middellandse Zee en wordt bevelhebber van een Romeins leger.
-Graaf Roger I (±1031-1101). Deze Normandische edelman verovert met zijn manschappen in 1091 Malta om een vijandelijke aanval vanuit Noord-Afrika te vermijden. Hij herstelt de godsdienstvrijheid en de devotie voor Maria neemt toe.
-Frederik III (1341-1377), die in 1373 naar Mellieha komt. Hij is koning van Sicilië in de periode 1355 tot in 1377.
-Martinus I van Sicilië (1374-1409), koning van Sicilië (1392-1409), komt naar Mellieha in 1408.
In 1470 is er een bedevaart naar Mellieha als Malta gedurende 3 jaar droogte kent.
In 1551 vallen Barbarijse zeerovers Malta binnen en deze Noord-Afrikaanse piraten plunderen zowat het hele eiland. De moslimpiraten nemen duizenden Maltezen mee als slaven.
Het huidige bedevaartsoord van Onze-Lieve-Vrouw van Mellieha is gebouwd in de tweede helft van de 16e eeuw. De rotskerk is de parochiekerk tot het einde van 19e eeuw.
In 1565 is er het Beleg van Malta van 18 mei tot 11 september van dat jaar. Het is een aanval van Turkse Ottomanen op de ridders van de Orde van Malta. De islamitische Ottomanen vinden dat de ridders van Malta een bedreiging vormen voor de scheepvaart van het Ottomaanse Rijk op de Middellandse Zee. De kerk in Mellieha krijgt dan bezoek van García de Toledo Osorio (1514-1578), Spaans bevelhebber en politicus, die een eind aan het beleg maakt. De kerk wordt toegewijd aan de Geboorte van Maria.
In 1614 wordt het heiligdom verwoest door Barbarijse piraten uit het noorden van Afrika en Klein-Azië. De Turkse islamieten beschadigen ook de bekende icoon, die zou zijn geschilderd door de evangelist Lucas.
In 1644 is de rotskerk vergroot om de toename aan pelgrims toegang te geven.
De bevolking op Malta lijdt hevig onder een periode van droogte gedurende ruim twee jaar. Er is dan ook een bedevaart in 1718 om Maria te smeken om regen. In 1719 is bij de rotskerk een boog gebouwd ter ere aan Maria, omdat zij ervoor gezorgd heeft dat het is gaan regenen.
In de eerste helft van de 18e eeuw wordt het heiligdom weer uitgebreid. Het vergrote bedevaartsoord is op 22 mei 1747 ingezegend door de Fransman Paul Alpheran de Bussan (1684-1757), bisschop van Malta (1728-1757).
De icoon van Lucas is blootgelegd door de Franse kunstenaar Antoine de Favray (1706-1798) en op doek geschilderd. Dit gebeurt rond 1750.
De parochiekerk is verwezenlijkt in het tijdvak 1881-1898. Deze is gebouwd boven de rotskerk. De kerk is er gekomen om in de behoeften te voorzien van spiritualiteit van de pelgrims en door de toename van de lokale bevolking. De kerk is toegewijd aan Maria Geboorte en is ook bekend als Onze-Lieve-Vrouw van de Overwinningen. Haar feestdag is 8 september en die dag is in Malta een nationale feestdag. In 1899 wordt de afbeelding van Maria gekroond.
In de periode 1941-1943 wordt de streek van Mallieha honderden keren gebombardeerd door Duitse en Italiaanse vliegtuigen. Om zich te beveiligen worden vele schuilkelders gegraven, waaronder ook in Mellieha.
Johannes XXIII, paus in de periode 1958-1963, geboren als Angelo Giuseppe Roincalli (1881-1963), verklaart dat het Heiligdom van Mellieha een van de beroemdste ter wereld is.
In 1973 wordt het schilderij van Maria met Kind gerestaureerd. Hierbij komt de originele beeltenis te voorschijn. Dit is de icoon uit het begin van de 12e eeuw.
Op 26 mei 1990 krijgt het heiligdom bezoek van Johannes Paulus II, paus van 1978 tot in 2005, geboren als Karol Józef Wojtyla (1920-2005). De paus ontvangt geschenken in Mellieha, waaronder een schilderij van de heilige icoon, die is gemaakt door Gorg (George) Fenech (1926-2011). Fenech is een van Malta’s grootste kunstenaars uit de 20e eeuw.
In 2015 is het bedevaartsoord door de Maltese bisschoppen benoemd tot Nationaal Heiligdom van Malta.
BEDEVAARTSOORD
In de bovenstad zijn vele, lange en smalle straatjes en heel wat trappen. Aan de rand van de bovenstad, met uitzicht op de baai, ligt het bedevaartsoord van St. Marija. Het omvat parochiekerk, bedevaartkerk, pelgrimsmuseum en Lieve-Vrouwe Grot.
De bedevaartkerk is een eeuwenoude, in rotsen gekapte kerk, die later is vergroot. Van oorsprong is de bedevaartkerk een gewone kerk in een grot. De ingang van deze kerk is tegenover het Museum van het Pelgrimsverblijf (Pelgrim’s Lodge Museum). In deze kerk is een oud schilderij van Maria met Kind te zien, waarvan wordt gezegd dat evangelist Lucas de maker is.
In het nationaal bedevaartsoord van Onze-Lieve-Vrouw van Mellieha staat ook een Pelgrimsverblijf Museum (Pelgrim’s Lodge Museum), waar veel wordt getoond van de geschiedenis van deze mariale plaats. Het gebouw, waar nu het museum is gevestigd, kent de verwezenlijking in de 18e eeuw. In het museum zijn ook vele geschilderde ex voto’s, juwelen en andere kunstvoorwerpen tentoongesteld. Het zijn geschenken als dank voor van Maria ontvangen genaden. Het museum ligt tegenover de bedevaartkerk.
Vlakbij de bedevaartkerk is de grot van Onze-Lieve-Vrouw, genaamd “Grotto of the Madonna”. Het is ondergrondse ruimte aan de andere kant van deeg, tegenover de bedevaartkerk. De grot is te bereiken via steile trappen.
Aan de rand van het centrum staat de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van de Overwinning (Our Lady of Victory) en er wordt gezegd dat apostel Paulus hier is geweest. Paulus zou de grond, waarop de kerk staat, hebben gezegend.
BEREIKBAARHEID
Mellieha ligt op het eiland Malta op 6 km van St.Paul’s Bay.
Het Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Mellieha is in de straat
Triq I -Erwieh.
Het adres van de onderaardse kapel “Our Lady of the Grotto” is
Triq II – Marfa.
Op www.mellieha.com/the-sanctuary is actuele info te vinden.
BELEVING
Mellieha kent een beneden- en bovenstad. Het oude centrum ligt hoog boven de baai (Mellieha Bay). Deze baai heeft een groot zandstrand met de naam Ghadira Beach. Er is veel nieuwbouw in de benedenstad.
De grote parochiekerk is van ver te zien en daarbij is de bedevaartkerk te vinden. Het heiligdom ligt hoog in de bovenstad.
Als ik bij de grote kerk kom, zijn de deuren dicht. Zo erg is dat niet, want de oude rotskerk, die onder deze later gebouwde kerk ligt, is het doel van het bezoek. Het is wat treden naar beneden gaan en dan sta ik op het plein met uitzicht op de baai en in de hoek bevindt zich de toegang tot de rotskerk.
Voor de bedevaartkerk is een plein met daarop een grote beeltenis van Maria met Kind op een hoge console. Heet beeld is omgeven door een hekwerk.
De bedevaartkerk is een kleine rotskerk en ligt onder de huidige, aan het eind van de 19e eeuw gebouwde, parochiekerk. Meteen ga ik naar de bijzondere ruimte. Deze oude kerk is vol schoonheid met vele uitingen van Maria. Het altaar is innemend met onder meer schilderijen en een van Maria met Kind is het pronkstuk. Er wordt verteld dat de evangelist Lucas het heeft gemaakt. In dit godshuis zijn herinneringen aan het bezoek van paus Johannes Paulus II in 1990.
In de intieme rotskerk is gelegenheid intenties op te schrijven voor Onze-Lieve-Vrouw en daar maken vele pelgrims gebruik van.
In de bedevaartkerk liggen bidprentjes en daarvan neem ik er een mee. De tekst luidt:
“Gebed tot Onze-Lieve-Vrouw van Mellieha:
O, gezegende Maagd, vereerd door onze voorvaderen bij Uw gewijde Heiligdom van Mellieha vanaf de vroegste dagen van het christendom.
Zoals zij altijd hun vertrouwen in U stellen en U gaf hen dat, zo doen wij nu en smeken U om Uw goede genade als zorg te werpen over ons en genees ons van onze beproevingen aan ziel en lichaam.
Door Christus Onze Heer.
Amen.”
Vervolgens heb ik een museumbezoek. Het is een tentoonstellingsruimte waar veel wordt verteld over geschiedenis en pelgrims in Mellieha. Bij binnenkomst word ik hartelijk ontvangen en na het stellen van een paar vragen, volgt een rondleiding. Vele herinneringen zijn verbeeld en verwoord in een lange ruimte tegenover de bedevaartkerk. Er hangen vele, geschilderde ex voto’s, waaronder een met Sint-Nicolaas en op de historie van het heiligdom wordt breedvoerig ingegaan.
Als derde deel van het bedevaartsoord staat de Mariagrot op het programma. Deze ligt aan de overzijde van de straat en het is heel wat treden afdalen om in de grot te komen. In de mooie, oude grot is het druk met biddenden bezoekers. Vele kaarsen branden bij het grote beeld van Onze-Lieve-Vrouw. Wat is dit een belevenis!
OMGEVING
In Mellieha is een bijzonder museum met de naam “World War II Mellieha Shelters”. Zo’n 500 meter aan uitgegraven gangen geven de schuilplaats weer van bewoners in de jaren 1941-1943. In die jaren is Malta honderden keren gebombardeerd door Duitse en Italiaanse vliegtuigen. De gangen bieden tijdelijk plaats aan zo’n 800 personen. Het museum ligt aan de Our Lady of the Grotto Street, vlakbij de bedevaartkerk.
In Malta is veel te bezoeken, waaronder de hoofdstad Valletta die 23 km is gelegen van Mallieha. De afstand naar de eeuwenoude plaats Mdina is 16 km.
Geplaatst: 18 maart 2024
~~~
