GESCHIEDENIS
De bedevaart naar Bon-Secours begint in de middeleeuwen bij een oude eikenboom tussen twee bossen. In de boom hangt een Mariabeeldje. De plaats wordt genoemd “Onze-Lieve-Vrouw-van-de-eik-tussen-twee-bossen”. Hierheen komen vele pelgrims.
In het begin van de 17e eeuw sterft de boom en verdwijnt het beeldje. De pastoor van Péruwelz laat uit een dikke tak van de boom een nieuw beeldje snijden en hij vervangt de boom door een stenen gebouwtje. Opnieuw komen vele bedevaartgangers naar het beeldje van Maria om er te bidden en danken. Zij komen er ook om de hulp van Onze-Lieve-Vrouw in te roepen. Het vragen om hulp stijgt naar ongekende hoogte als de streek door een gevaarlijke epidemie wordt getroffen. Het is een wonderlijke gebeurtenis als de pest in Péruwelz geen slachtoffers eist.
In 1637 komt bij de plaats van de eikenboom een kapel, die door de plaatselijke bewoners wordt gebouwd, en daarin krijgt de beeltenis van Maria een centrale positie. Deze ruimte wordt vergroot in de jaren 1643-1645. Door de bedreiging van anti-katholieke Franse soldaten wordt het Mariabeeldje in veiligheid gebracht en verhuist naar Doornik. Dit gebeurt tijdens de Frans-Nederlandse Oorlog (1672-1679) en de onrustige tijden hierna. In 1713, na de Vrede van Utrecht, is het gedaan met de oorlog tussen Frankrijk en de Nederlanden en worden de bedevaarten naar het beeldje in Bon-Secours hervat. Tijdens de Franse Revolutie (1789-1799) staat het uitoefenen van het katholiek geloof weer onder druk. Dit stopt met de ondertekening van het Concordaat van 15 juli 1801 tussen Pius VII, paus in de periode 1800-1823, en de Franse heerser Napoleon Bonaparte (1769-1821).
In de tweede helft van de 19e eeuw neemt het aantal bezoekers gestaag toe. De kapel uit 1645 is aan renovatie toe en uitbreiding is nodig. Het gehucht waar de kapel staat wordt groter en er vestigen zich winkels, cafés, restaurants, hotels en pensions. Ook de bereikbaarheid van de kapel wordt verbeterd. De bedevaartplaats bloeit meer dan ooit. De toestroom van pelgrims noopt tot het realiseren van een groter gebouw. Op 1 mei 1885 begint de afbraak van de kapel en de eerste steen van de kerk wordt gelegd op 2 juli van dat jaar.
De latere kerk, die op dezelfde plaats komt als de voormalige kapel, is ontworpen door de Antwerpse architect Franciscus Clementinus (Frans) Baeckelmans (1827-1896). De stijl is neogotisch en de bouwperiode duurt van 1885 tot in 1892. Op 8 september 1892 is de kerk opengesteld voor bezoekers. Op 1 oktober 1895 is het gebouw ingezegend.
In 1905 heeft Pius X, paus in de periode 1903-1914, toestemming gegeven het Mariabeeld te kronen. Op 10 april 1910 is de kerk verheven tot basiliek en deze eretitel komt er bij decreet van Pius X.
BEDEVAARTSOORD
De basiliek bevindt zich op een heuvel en is van ver te zien. Dit bedevaartsoord toont delen van de geschiedenis in de basiliek.
Het eikenhouten beeld van Maria is klein en heeft een centrale plaats in het priesterkoor van de basiliek. Het beeld is gesneden uit eikenhout, is 40 cm hoog en dateert uit ± 1642. Onze-Lieve-Vrouw heeft een wat rond gezicht, een band om het hoofd, het haar hangt los over de schouders en op de linkerarm is de kleine Jezus geplaatst. Met de rechterhand houdt Maria haar Zoontje vast in een plooi van de mantel. Maria is omgeven door engelen. Bij deze beeltenis van Maria komen mensen bidden voor verlichting van hun kwalen en ongemakken. Ook zijn er speciale intenties voor pasgeborenen. Aan Onze-Lieve-Vrouw wordt vaak om hulp gevraagd in de basiliek.
De basiliek telt 8 kapellen, waaronder de Rozenkranskapel en de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Smarten.
In de basiliek zijn kleurrijke glas-in-loodramen aangebracht. Ook van ceramiek is enig kunstwerk te zien van Max Van Der Linden (1922-1999) en na zijn overlijden heeft zijn neef Stéphane Terlinden (1964) het werk voortgezet.
Jaarlijks, op de eerste zondag van juli, is in de basiliek het patroonfeest van Maria van Goede Hulp.
De basiliek is dagelijks geopend.
BEREIKBAARHEID
De basiliek ligt aan de Place Jean Absil, B 7603 Bon-Secours, grenzend aan de plaats Péruwelz, vlakbij de grens met Frankrijk, richting Valenciennes.
Op www.notredamedebonsecours.be is actuele info te vinden.
Het adres van de Vereniging Notre-Dame de Bon-Secours is Rue Royale 1, B 7603 Bon-Secours.
BELEVING
Vanaf grote afstand is de basiliek zichtbaar. Bij het naderen van het hooggeplaatste godshuis zie ik dat een deel van het gebouw in de stijgers staat wegens restauratiewerkzaamheden. De auto vindt een parkeerplaats in Frankrijk en dan wandel ik nog geen 100 meter om bij de Belgische basiliek te komen.
Bij het binnenkomen in de basiliek valt het genadebeeld in het grote hoogaltaar op.
De Kapel van de Rozenkrans vind ik heel mooi en is gemaakt van witte steen. Het altaar laat Onze-Lieve-Vrouw zien en de heilige Dominicus, die de grote voorstander is van de devotie tot Maria met de rozenkrans. De altaartafel uit 1898 is van wit marmer.
Ook het houten retabel van de Tenhemelopneming van Maria uit 1906 trekt langdurig de aandacht. Het is gemaakt door Pieter De Roeck (1862-1931) uit Antwerpen.
In de basiliek zijn ook ex voto’s te zien. Deze getuigen van dankbaarheid aan Onze-Lieve-Vrouw. De glas-in-loodramen zijn schitterend. Wat een vakmanschap!
Aan het einde van de rondgang in de basiliek zie ik een plaatje met de afbeelding van “Onze-Lieve-Vrouw van Bon-Secours”, draai het om en lees de tekst van een gebed. Een paar zinnen raken me diep: “Onze wereld wordt door het geweld verscheurd en de armen zijn er de eerste slachtoffers van. Velen worden door de dorst naar macht en zelfzuchtig comfort beheerst, terwijl ganse volkeren van honger en ellende omkomen.”
OMGEVING
De bedevaartplaats Valenciennes is net aan de andere kant van de grens in Frankrijk op 20 km van de basiliek te Bon-Secours. Het bedevaartsoord van Dadizele is 67 km verwijderd van Notre-Dame de Bon-Secours. De grootstad Brussel ligt 81 km van Notre-Dame de Bon-Secours. Ook het bezoek aan de kathedraal van Doornik is op korte afstand mogelijk, namelijk amper 23 km afleggen.
Geplaatst: 20 september 2023
~~~
