LEBBEKE
GESCHIEDENIS
Vermoedelijk is al in de 8e eeuw Onze-Lieve-Vrouw vereerd in Lebbeke. Nog vóór de invallen van de Noormannen in de 9e eeuw is er een kerk. Deze behoort tot de Gentse Sint-Baafsabdij en is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw Geboorte. De titel Onze-Lieve-Vrouw van Lebbeke dateert uit de 10e eeuw of eerder.
De geschiedenis van Lebbeke gaat ver terug in de tijd, want al in 1003 wordt de plaats “Lietbeka” genoemd in een Charter van keizer Heinrich II (973-1024).
Een legende verhaalt …
De kerk is gebouwd door tussenkomst van Onze-Lieve-Vrouw. Na een grote vlasoogst heeft Maria met een zijden draad de plaats en de afmetingen van de kerk bepaald. Later kiest Zij ook de steen voor de opbouw van de kerk.
De stichters van de kerk zijn de “Twaalf geslachten”, de bezitters van de 12 omwalde hoeven. Deze 12 personen krijgen in 1108 van bisschop Odo van Kamerijk (1060-1113) de toestemming de kerk te bouwen.
In 1377 is al een processie ter ere van Maria gehouden.
In de 14e eeuwig er de oprichting van de Confrérie van Onze-Lieve-Vrouw. In 2010 krijgt de broederschap een herstart.
Bij het vernieuwen van de kerkvloer in 1850-1852 en ook bij de aanleg van verwarming in 1972 zijn de fundamenten van een oude, romaanse kerk gevonden. Rond 1470, in 1562 en 1642 is de kerk uitgebreid.
Na het uitbreken van de Beeldenstorm in 1566 wordt de kerk geplunderd en ernstig beschadigd. Ook gaan administratie, archief en interieur verloren.
Er is een, later gekleurde, gravure uit ±1655 van Pieter II De Jode (1606-1674) met het opschrift “Vertroostersse der Bedruckte bidt voor ons”. “Waerachtich afbeldtsel van het beldt van O.L.V. binnen de Miraculeuze Kercke der Prochie Van Lebbeke”.
In 1660 is een nieuw Onze-Lieve-Vrouwealtaar gemaakt van gepolychromeerd hout in renaissancestijl naar een ontwerp van Leo van Heil (1605-±1661).
De huidige toren opgetrokken in 1674.
In 1679 is het huidige hoogaltaar gerealiseerd door de Antwerpse beeldhouwer Pieter Verbruggen de Oude (1615-1686).
In de periode 1712-1718 krijgt de voorgevel van de kerk het huidig aanzicht.
In 1722 zijn in de kerk 17 medaillons aangebracht, die verwijzen naar de legende. Deze zijn door onder andere Michiel Heylbroeck (1665-1733) vervaardigd.
Glas-in-loodramen zijn gemaakt door het bedrijf Ladon uit Gent in de jaren 1902-1904. De grote ramen stellen fragmenten voor uit het leven van Onze-Lieve-Vrouw.
Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Lebbeke, Troosteres der Bedrukten, is op 10 mei 1908 gekroond door monseigneur Antoon Stillemans (1832-1916), bisschop van Gent (1890-1916). Dit is gebeurd na goedkeuring van paus Pius X (paus 1903-1914).
In 1942 is de parochiekerk als monument beschermd.
Restauraties van de kerk hebben meermaals plaatsgevonden, namelijk in de perioden 1846-1848, 1894-1896, 1950-1960 en 2003-2004.
De kerk van Onze-Lieve-Vrouw Geboorte is een gebouw dat deels gotisch en deels barok als stijlen heeft. De kerk is ruim 45 m lang, 22 m breed en 52 m hoog.
BEDEVAARTSOORD
Lebbeke is de oudste mariale bedevaartplaats van het bisdom Gent, want uit een akte van 1512 blijkt dat de vieringen als mis en lof ter ere van Onze-Lieve-Vrouw Geboorte al in de 15e eeuw zijn gehouden.
De voorgevel van de kerk behoort tot mooiste van het land.
Het beeld van “Onze-Lieve-Vrouw van Lebbeke, Troosteres der Bedrukten” dateert uit de 16e eeuw en is gemaakt van gepolychromeerd kerseboomhout. De barokke beeltenis staat in de centrale nis van het houten Onze-Lieve-Vrouwe-altaar. Dit is in het noordelijk zijaltaar, dat ook een ommegang kent. Hier vlakbij is de Sint-Annakapel met de jonge Maria en haar ouders Anna en Joachim.
Het zuidelijk zijaltaar uit 1740 is vervaardigd door Willem Ignatius Kerricx (1682-1745), met beelden van keizer Constantijn en de Heilige Helena van Constantinopel
Een bijzonder schilderwerk is “Onze-Lieve-Vrouw met Kind en engel”. Het schilderij van de Vlaamse School is uit de periode 1700-1750. In de kerk hangt ook een groot schilderij van “de opdracht van Jezus in de Tempel” uit 1792.
Uit dankbaarheid zijn 17 kinderportretten van vooraanstaande families opgedragen aan Onze-Lieve-Vrouw van Lebbeke. De schilderijen dateren uit de periode 1705 en later.
Naast de kerk is het park gelegen van Zeven Smarten van Maria. Het is in 1933 aangelegd en in 1998 gerestaureerd.
BEREIKBAARHEID
De Onze-Lieve-Vrouw Geboortekerk ligt in het centrum van Lebbeke.
Adres: Grote Plaats, 9280 Lebbeke.
Op www.parochiebuggenhoutlebbeke.be is actuele info te vinden.
BELEVING
Het is zondag en iets voor 11.00 uur betreed ik de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Geboorte. Hier wordt Maria vereerd als “Troosteres der Bedrukten”. Ben hier juist op tijd om de eucharistieviering bij te wonen.
Na de viering maak ik een rondgang in de kerk. Allereerst ga ik naar het bekende en veel vereerde Mariabeeld in het linker zijaltaar. Wat is dit een mooi beeld! Hier is het bidden en Maria danken dat ik Haar hier mag komen bezoeken. Vervolgens steek ik enkele kaarsen aan.
In de kerk hangen ook enkele vaandels, die in processies zijn meegegaan.
Schitterend zijn de grote glas-in-loodramen, die vertellen over het leven van Maria.
Dan ga ik verder rond in de kerk. Wat is hier veel te zien! De gipsen staties van de kruisweg komen bij me over als indrukwekkend en meer dan prachtig. Ik laat me vertellen dat deze in 1908 zijn gemaakt door Aloïs De Beule (1861-1935). Wat langer sta ik stil bij de ex-voto-schilderijen van kinderen die aan Onze-Lieve-Vrouw zijn opgedragen. Deze verzameling is één van de oudst bewaarde ex-voto-portretten in België.
In de zuidelijke zijbeuk zie ik 17 medaillons van de legende van de bouw van de kerk. Deze zijn gemaakt door Corneille De Smet (1742-1815). Ook breng ik een bezoek aan de Sint-Annakapel.
In de noordelijke zijbeuk bewonder ik eikenhouten panelen met medaillons, die de 15 geheimen van de rozenkrans verbeelden. Het werk is uit 1754 van Philippe Alexander Nijs (1724-1805). Het bezoeken van deze kerk geeft goed gevoel en dat neem ik mee naar huis.
Geplaatst: 12 juli 2022
~~~
