~~~

GESCHIEDENIS

Voor het eerst is sprake van Licheń door het ontdekken van een groot stenen kruis in de 12e eeuw. In Licheń staat een kerk die is toegewijd aan de heilige Dorothea. In de 16e eeuw is dat een houten kerk, die later wordt vervangen door een gebouw van steen. Sinds 1836 is het genadebeeld in Licheń.

Aan het ontstaan van het heiligdom liggen twee legenden ten grondslag. Het zijn verschijningen van Onze-Lieve-Vrouw in 1813 en 1850.

De eerste legende:
De eerste verschijning van Maria vindt plaats bij de Slag bij Leipzig op 16-19 oktober 1813, waaraan ook Poolse militairen deelnemen en enorme verliezen worden geleden. Het is een strijd tussen enkele staten die het Franse leger verslaan van Napoleon Bonaparte (1769-1821), keizer van de Fransen (1804-1815) en koning van Italië (1805-1814). Een soldaat met de naam Tomasz Klossowski (1780-1848), vecht met de manschappen van Napoleon, hij is smid van beroep en ligt zwaar gewond op het slagveld. Hij heeft een medaillon met de beeltenis van Maria in de hand, roept de Moeder Gods aan en vraagt Haar om redding, want hij wil niet sterven op het slagveld. Hij ziet de gedaante van Maria, met een witte adelaar (symbool van Polen) op de borst, rode mantel aan, over het slagveld bewegen en Zij belooft hem te redden. Maria verplicht de gewonde man haar afbeelding te vinden. Na heel wat jaren slaagt deze de smid in het vervullen van de opdracht. Hij vindt 23 jaar later de afbeelding, namelijk in 1836, tijdens een bedevaart naar het heiligdom van Częstochowa. De icoon, waarvan de afbeelding gelijkt op de verschijning op het slagveld, hangt aan een boom in een kapelletje. Hij neemt de schildering mee naar huis om het daar jaren te vereren. In 1844 verplaatst hij het schilderij zo’n drie kilometer verder naar een kapelletje aan een pad bij het Grabliński-bos. Vervolgens bidden daarbij vele mensen.

Het tweede verhaal:
In mei 1850 verschijnt Maria in het bos van Grabliński. In de periode 1850-1852 komt Zij driemaal naar een arme, grijze herder met de naam Mikolaj Sikatka en kiest hem als haar boodschapper. Maria vraagt aan de man ervoor te zorgen dat mensen bidden, boete doen en zich bekeren, want dan kan Zij hen redden. De verschijning zegt ook dat de meeste mensen verdorven zijn en dat God voor gerechtigheid zorgt met epidemieën en oorlog. De verschijning voorspelt de tijden van meer dan een epidemie en draagt de man op de afbeelding van Haar naar een waardige plaats te brengen. Dit gebeurt door een houten kapelletje te maken. De schildering dateert uit het begin van de 19e eeuw.

In 1852 komt de voorspelling van Maria uit, want een cholera-epidemie teistert de streek. De mensen bidden bij de afbeelding van Maria en doen boete. Hun gebeden worden verhoord, want zij worden beschermd door Maria. Hierna wordt het beeld overgebracht naar de kerkhofkapel en in 1857 naar de parochiekerk van Licheń, die is toegewijd aan de heilige Dorothea. Hier wordt bij het wonderdadige beeld nog meer gebeden en vele wonderen gebeuren, waardoor heel wat mensen genezen en kracht opdoen.

Het heiligdom wordt bestuurd door de Marianisten, een congregatie die op 24 oktober 1673 is gericht door Stanislaw (Jan) Papczyński (1631-1701). Van de ontvangen genaden en specifieke wonderen wordt een “genadeboek” bijgehouden.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939-1945) haalt organist Boleslaw Lisowski (1920-2016) het beeld uit de kerk en houdt het voor vernietiging verborgen. In 1940 komen de Nazi’s naar het genadeoord en nemen hun intrek in kerk, pastorie en andere gebouwen. Aanwezige publicaties, oorkonden en boeken worden verbrand en schilderijen, biechtstoelen en orgel vernietigd, evenals het genadeboek. Fresco’s verdwijnen onder witte kalk. In maart 1945 komt het beeld weer te voorschijn en geplaatst in de kerk te Licheń. In Licheń is een herdenkingsplaats voor 108 martelaren voor heel Polen; zij hebben hun leven voor hun geloof gegeven in de tijd van vervolgingen. Later is in de basiliek daartoe plaats gemaakt in een speciale kapel op de begane grond.

In 1949 komen de Marianisten naar het heiligdom voor de organisatie van de bedevaarten.

In 1965 wordt het beeld van Maria door het Vaticaan als erkende wonderbaarlijke beeld van Licheń verklaard tot een genadebeeld. Vervolgens komt het verzoek het beeld te kronen.

Op 15 augustus 1967 is het wonderdadige beeld gekroond door Stefan Wyszyński (1901-1981), bisschop van Lublin (1946-1948), aartsbisschop van Warschau-Gniezno (1948-1981) en kardinaal (1953-1981). De kroon is afkomstig van de paus. De kardinaal heeft eerder in Licheń een wonderbaarlijke genezing ervaren als hij lijdt aan een ongeneeslijke ziekte.

Op 14 augustus 1968 wordt de kapel van de genadebron gewijd. Deze staat in Licheń aan het meer.

Op 6 juni 1999 krijgt het genadeoord bezoek van Johannes Paulus II, paus van 1978 tot in 2005 en geboren in Polen als Karol Józef Wojtyla (1920-2005). De Heilige Vader blijft twee nachten en vertrekt op 8 juni 1999. Hij zegent de in aanbouw zijnde basiliek. Na dit bezoek komt er een centrum voor hulp in het bedevaartsoord, dat in 2000 wordt geopend. Hier worden mensen behandelen die zijn verslaafd aan alcohol, nicotine en zij die lijden aan erotomanie (liefdes-waanstoornissen) en anorexia.

De bouw van de grote kerk begint op 22 juni 1994 en is gerealiseerd in het jaar 2004. Het ontwerp is van architect Barbara Bielecka (1931-2019). Op 12 juni 2004 is de inwijding van het enorme godshuis door Józef Kowalczyk (1938), apostolisch nuntius in Polen (1989-2010) en later aartsbisschop van Gniezno (2010-2014). De bouw is mogelijk gemaakt door vele giften van pelgrims en steun van de Poolse overheid. Het gebouw is 120 meer lang, de voorgevel telt 162 meter in de breedte, de hoogte van het hoofdschip meet 44 meter en de hoogte van de toren met kruis reikt tot 141 meter.

In 2005 is de grote kerk tot basiliek verheven door paus Johannes Paulus II.

Op 2 juli 2006 wordt de wonderdadige beeltenis van Maria verplaatst van de heilige Dorothea-kerk naar het nieuwe heiligdom en krijgt het een opvallende ruimte in het hoogaltaar van de basiliek.

Op 1 mei 2012 wordt het rozenkranspad in het Grablinski-bos gewijd.

BEDEVAARTSOORD

In het bedevaartsoord Licheń staat de grootste kerk van Polen. De basiliek heeft zitplaatsen voor zo’n 7000 bezoekers en daarnaast zijn er 10.000 staanplaatsen. Het godshuis heeft een gouden koepel in de Byzantijnse stijl. Het heiligdom heeft de naam “Sanktuarium Matki Bozej Licheńskiej” en in het Nederlands is dit “Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Licheń”. Het is opvallend dat zo’n enorm grote kerk in een klein dorp staat van ongeveer duizend inwoners. Na Czestochowa is Licheń één van de drukst bezochte mariale oorden in Polen.

De toren reikt met 141 meter hoog naar de hemel. Voor de basiliek is een plein waarop 100.000 bezoekers een plaats kunnen vinden. Hier is ook een grote beeltenis van paus Johannes Paulus II geplaatst.

In de basiliek staat in het hoogaltaar het genadebeeld, dat door pelgrims wordt genoemd “Poolse Koningin van Smarten”. Maria draagt een kroon op het hoofd, drukt een witte adelaar tegen de borst en op de mantel staan tekens van het lijden van haar Zoon. Het beeld is klein met de afmetingen 15,5 cm hoogte en 9,5 cm breedte. De beeltenis is geschilderd met olieverf op een houten bord. Het is een halffiguur met hoofd, armen, het gezicht is een beetje naar links gehouden en de ogen zijn halfgesloten naar beneden gericht. De kunstenaar is onbekend en is mogelijk een Pool. Er wordt aangenomen dat de beeltenis in het laatste kwart van de 18e eeuw is gemaakt en wel als een kopie van het genadebeeld van Rokitno. Rond de afbeelding zijn aangebracht vergulde planten en bloemen en ook edelstenen. Boven de afbeelding van het gekroonde beeld is een grote kroon geplaatst. Boven het hoofd van Maria is aan elke zijde een engel afgebeeld. Boven dit kunstwerk staat “koningin van Polen, geef vrede in onze dagen”.

In de immense basiliek zijn vele schilderingen te zien, waarop Maria ook is afgebeeld.

In een galerij van heiligen wordt aandacht geschonken aan bijzondere mensen, zoals Maximiliaan (Rajmund) Kolbe (1894-1941). Hij is vooral in Polen heel geliefd en staat bekend als een franciscaans priester, kloosteroverste, journalist en martelaar. In 1906 ontvangt hij een visioen van Onze-Lieve-Vrouw en daarna gaat hij bij de franciscanen werken en neemt de naam aan van Maximiliaan Maria. Hij wordt omgebracht in het concentratiekamp Auschwitz, nadat hij vrijwillig de plaats inneemt van een ter dood veroordeelde kampgenoot. Kolbe is de beschermheilige van drugsverslaafden en de patroonheilige van journalisten. In 1982 is hij heilig verklaard.

Op het uitgestrekte terrein van het bedevaartoord staan twee pelgrimshuizen, die elk meer dan 1000 pelgrims slaapgelegenheid kunnen bieden, namelijk “Arka” en “Betlejem”.

Vlakbij de Calvarieberg is de Maria-kapel, die is toegewijd aan de Onbevlekte Ontvangenis van Maria. Dit is gebeurd in 1990.

In het dorp Licheń staat de neogotische Heilige Dorotheakerk. Daar is ook een kruisweg en een park met beelden en kapellen. In Grablin, twee kilometer van Licheń, begint het Maria-wandelpad dat naar het heiligdom leidt.

Naar de bedevaartplaats komen jaarlijks zo’n 1, 5 miljoen bezoekers en het mariale oord is dagelijks geopend.

BEREIKBAARHEID

Het bedevaartsoord van Licheń ligt nabij de plaats Konin. Het dorp Licheń maakt deel uit van de gemeente Slesin.

Adres: ul. Klasztorna 4, 62-563 Licheń.

Mer info is te vinden door het raadplegen van www.lichen.pl.

Het pelgrimshuis “Arka” is te bereiken via www.arka.lichen.pl en dat van “Betlejem” heeft de webstek www.betlejem.lichen.pl.

BELEVING

De grootste basiliek van Polen heeft een hoge klokkentoren die van ver is te zien met 141 meter lengte met inbegrip van het kruis. Dat is een meer dan respectabele hoogte.

Als ik de basiliek wil ingaan, zijn er 33 treden te nemen, die verwijzen naar het aantal aardse jaren van Jezus.

Het genadebeeld staat op een groot priesterkoor hoog boven in het tabernakel met daaronder de Poolse tekst “Polska zawsze wierna” en in het Nederlands wil dit zeggen “Polen is altijd trouw”.

Ik maak een rondgang in de reusachtige basiliek en tijdens deze grote tour kom ik veelvuldig een afbeelding van Maria tegen. Ik zie schilderingen van de annunciatie, bezoek van de Drie Wijzen aan Jezus, Maria en Jozef, afbeeldingen van de verschijningen en nog veel meer. Om hier van de kunst te genieten, trek ik uren uit.

Ook bezoek ik een galerij met vele heiligen en sta stil bij de afbeelding van Maximiliaan Kolbe. Wat is hij een gedreven en moedig man!

Ineens merk ik dat het buiten al donker is en dan is het de basiliek verlaten. Buiten raak ik onder de indruk van de verlichte toren en de brede façade van de basiliek.

Ook zie ik een beeltenis van de Poolse paus, Johannes Paulus II. Wat is hier veel te zien. Laat op de avond ga ik naar het pelgrimshuis Arka en neem vele indrukken mee.

Het bezoek aan Licheń is zo indrukwekkend!

OMGEVING

Van Poznań naar Licheń is zich 123 km naar het oosten begeven.

Vanuit Wroclaw vertrekken om in Licheń aan te komen betekent 196 km in noordwestelijke richting gaan.

Vertrekken uit de Poolse hoofdstad Warschau om te geraken in Licheń is 242 km naar het westen reizen.

De reis van de Duitse hoofdstad Berlijn naar Licheń houdt in 386 km naar het oosten onderweg zijn.

Geplaatst: 14 februari 2025

~~~