~~~
GESCHIEDENIS
Reeds in de vroege Middeleeuwen is Delft een Mariastad voor dichtbij wonenden en zij in de verre regio. Er is sprake van een houten kerkje rond het jaar 1000, dat op de plaats heeft gestaan van de latere Oude Kerk.
In 1240 geeft Willem II van Holland (1227-1256), graaf (1234-1256), opdracht het houten kerkje te vervangen door een van stenen. De Mariaverering is dan al groot en de kerk is een bedevaartsoord.
In 1327 is er een processie en komt een nieuw, houten Mariabeeld in de Rooms-Katholieke Kerk Sint-Bartholomeus, later ook genoemd Oude Kerk, Oude Jan en Scheve Jan. Aangenomen is dat het is vervaardigd in het Duitse Keulen. Het vervangt een oudere beeltenis van Maria. Bij de inwijding vindt een mirakel plaats, waarbij velen aanwezig zijn. Ook is hierbij de blinde Machteld uit ‘s-Gravenhage, haar zoon Willem Jansz en enkele vrienden, die de oudere vrouw begeleiden op de bedevaart naar Delft. Dan gebeurt een mirakel. Heel opmerkelijk is dat bij de inwijding van de beeltenis Machteld op de knieën valt en gaat bidden tot Maria. Plots is zij genezen en kan weer zien. Door dit wonder bij het Mariabeeld komt er een jaarlijkse processie. Door de reformatie, die aanvangt in het begin van de 16e eeuw, verbieden de protestanten de religieuze rondgang. Hierdoor trekt de processie gedurende eeuwen niet in Delft.
Het Mariabeeld is waarschijnlijk in 1573 vernietigd tijdens een nawee van de Beeldenstorm van 1566.
Waar nu het priesterkoor is van de Maria van Jessekerk heeft in 1733 een Rooms-Katholieke kerk gestaan.
De kerk, die later Maria van Jesse wordt genoemd, is ontworpen door architect Everardus Joannes (Evert) Margry (1841-1891) en het interieur is uitgetekend door Jos Tonnaer (1852-1929). De bouwperiode is van 1875 tot in 1882.
De Nederlandse naam Jesse verwijst naar de afstamming van Maria, namelijk Isaï de vader van koning David (±1040- 970 voor Chr), de tweede koning van het Verenigd Koninkrijk Israël. Hij is de stamvader van het huis van David. De naam Isaï betekent geschenk van God. De naam Isaï komt voor in het Oude Testament en de nam Jesse wordt genoemd in het Nieuwe Testament.
Jules Henri Froger (1903-1976), geboren te Utrecht, student bouwkunde aan de Technische Hogeschool te Delft en later architect, is bepalend voor de vernieuwde processie. De student leest in 1928 over de oude Ommegang en de belofte deze elk jaar te houden. In 1929 komt hij met een voorstel in de Katholieke Studentenvereniging “Sanctus Virgilius” om te komen tot een hervorming van de processie en hierdoor de jaarlijkse tocht te herstellen. Hij stelt een “Stille Ommegang” voor en in 1930, vier eeuwen na de laatste processie, komt de Mariatocht weer op straat.
In 1939 komt er een nieuwe beeltenis van Maria, die voldoet aan oude beschrijvingen en uit dezelfde periode dateert als van het oorspronkelijke beeld uit 1320. Op 15 augustus 1939 wordt het nieuwe beeld Maria van Jesse ingewijd en komt in de zijkapel van de kerk aan de Burgwal.
In 1971 fuseren de Jozefkerk en de Hippolytuskerk en ontstaat de naam Maria van Jesse voor het kerkgebouw.
Sinds 2006 is de Ommegang iets luisterrijker met vaandel en het aansteken van kaarsen.
De Maria van Jessekerk ondergaat een jarenlange restauratie, die eindigt in 2007.
De Maria van Jessekerk is een rijksmonument.
BEDEVAARTSOORD
De Maria van Jessekerk staat in het centrum van de oude stad. Centraal op het priesterkoor bevindt zich het altaar met retabel waarin een groot beeld staat van Maria met Kind. Om de beeltenis van Maria zijn de afbeeldingen te zien van de geboorte van Jezus, de boodschap van de engel Gabriël, Joachim als vader van Maria, Anna als moeder van Maria, Maria als kind in de tempel, Maria bezoekt Elisabeth en de kroning van Maria.
De kerk kent gebrandschilderde, kleurrijke ramen, roosvensters en wandschilderingen. Iconen zijn te zien van Jantsje Jetske Witteveen – Van der Zee (1936-2010). In de kerk van Maria van Jesse staat een heel groot schilderij “Christus door herders aanbeden” van Antoon Van IJsendijck/Ysendyck (1801-1875). Dit is een voormalig altaarstuk van de eerste Sint-Jozefkerk aan de Oude Langendijk. In 1840 koopt het kerkbestuur het schilderij dat is gemaakt door de befaamde Antwerpse schilder. Na sloop van de Waterstaatskerk weet het bestuur niet waar het grote kunstwerk te plaatsen. Hierdoor komt het in het Bisschoppelijk Museum te Haarlem. In 1921 keer het schilderij terug in Delft en krijgt in de kerk, die nu Maria van Jesse heet, een plaats in het noordelijk transept, tegenover het Antonius-altaar.
Het Mariabeeld staat in de kapel van de Maria van Jessekerk, waar kaarsjes branden.
In de kapel zijn twee glas-in-loodramen, namelijk van het mirakel en de processie. De ondertekening van de maker is “Cosmas ’49”. Beide ramen zijn in 1949 gemaakt door Frederik Tap (1903-1981). De kunstenaar is schilder en tekenaar en gaat het klooster in. Daar kiest hij de naam broeder Cosmas Tap O.F.M. (Ordo Fratrum Minorum) en behoort tot de minderbroeders.
De kapel is dagelijks geopend en de Maria van Jessekerk is toegankelijk van dinsdag tot en met zondag in de middag.
BEREIKBAARHEID
De Maria van Jessekerk staat in het centrum van Delft. Het adres is Burgwal 20, 2611GJ Delft.
De kapel van de Maria van Jessekerk heeft de ingang naast de kerk in de Jozefstraat.
Actuele info is te vinden op www.rkdelft.nl.
BELEVING
In Delft is de verering van Maria wel heel bijzonder. Hier wordt de nadruk gelegd op “Maria van de boom van Jesse”. De profeet Jesaja beschrijft de afstamming van Christus als mens door te schrijven: “Een twijg zal ontspruiten aan de stronk van Jesse, een scheut uit zijn wortel ontkiemen. De Geest van de Heer rust op Hem.” Allereerst bezoek ik de kerk van Maria van Jesse. Het hoofdaltaar is bijzonder mooi met een grote beeltenis van Maria met Kind. Rond dit beeld zijn onder meer weergegeven de geboorte van Jezus en de kroning van Maria.
Een immens schilderij van Antoon van IJsendijck trekt mijn aandacht, dat in het noordelijk transept staat. Wat een kunstwerk!
Na het bezoek aan de kerk ga ik naar de Mariakapel, die in een steeg, naast de kerk, is te bereiken. Bij de ingang is een oud beeld tegen de muur geplaatst en zie ik Moeder met Kind. In de kapel is het bijzonder mooi. Wat is het oude beeld prachtig!
Aan de linkerzijde van de kapel zijn twee grote glas-in-loodtaferelen. Het ene is van het mirakel dat de blinde vrouw ineens kan zien en het andere van een processie.
In de Mariakapel zie ik een blaadje liggen met daarop een gebed gedrukt. Een deel van de tekst luidt:
“Moeder Maria,
Eeuwenlang wordt U hier in Delft al vereerd als “Maria van Jesse”.
Bemoedigd door Uw glimlach, vonden velen bij U kracht, steun en verhoring.
In groot vertrouwen leg ook ik mijn zorgen en verlangens aan U voor.
Wijs mij de weg naar het Kind op Uw schoor.
Zeg mij telkens weer: “Doe maar wat Hij je zeggen zal”.
OMGEVING
Van het centrum van ‘s-Gravenhage naar de Burgwal in Delft betekent 15 km naar het zuiden gaan.
Vetrekken uit het centrum van Rotterdam om in Delft bij de Burgwal aan te komen is 16 km naar het noordwesten reizen.
Hoek van Holland verlaten om in de Burgwal te Delft aan te komen is 22 km naar het oosten rijden.
Eerste plaatsing: 15 april 2025
~~~
