Maria
Kamer

Reis iconostase

Een iconostase is een houten of stenen wand, die de altaarruimte, het allerheiligste waar enkel de priester toegang heeft, scheidt van het schip; de plaats in de kerk waar gelovigen mogen komen. De iconostase komt voor in orthodoxe kerken. Op de scheidingswand zijn iconen van heiligen aangebracht.

reisiconostase in de Anton van Duinkerkenzaal van de Universiteit te Nijmegen

Een reisiconostase is een verkleinde wand, die geschikt is gemaakt om op verplaatsing te gaan. De kleine panelen op de wand zijn door middel van scharnieren aan elkaar bevestigd. Hierdoor kunnen de plankjes met afbeeldingen ineen waren gevouwen om deze gemakkelijk mee te kunnen nemen bij het op reis gaan.

icoon van de Moeder Gods van Kazan van de reisiconostase in de Universiteit te Nijmegen

De reisiconostase gaat mee in processies, op veldtochten, op reis en haar huis. In het leger kan met een verplaatsbare iconostase een eredienst worden gehouden in het open veld. Een overwinning van de militairen wordt behaald met behulp van de meegenomen iconostase. Ook wordt een reisiconostase geplaatst in de huiskapel van welgestelden.

icoon van de Presentatie van Maria in de tempel, als onderdeel van de reisiconoastase in de Universiteit van Nijmegen

Wanneer een gelovige van de orthodoxe kerk niet in de gelegenheid is om naar de kerk te gaan, biedt een reisiconostase uitkomst. Op deze wijze kan buiten een kerkgebouw tot de afgebeelde heiligen op de reisiconostase worden gebeden.

In de Radboud Universiteit Nijmegen staat een reisiconostase in de Anton van Duinkerkenzaal. De verplaatsbare scheidingswand met iconen behoort tot de Stichting Reinier Post. Regnerus Richardus (Reinier) Post (1894, Kloosterburen – 1968, Nijmegen), is een Nederlands rooms-katholiek priester, historicus en hoogleraar in Nijmegen. De Stichting Reinier Post heeft ten doel het beheren van het door de Katholieke Universiteit Nijmegen, nu Radboud Universiteit Nijmegen, afgezonderd eigen vermogen en hiertoe behoort ook het beleggen in katholieke kunst.

icoon van de annunciatie als onderdeel van de reisiconostase in de Universiteit te Nijmegen

De aanwezige reisiconostase dateert uit de 19e eeuw en is afkomstig uit Rusland. Sinds 1986 behoort het kustwerk tot de kunstcollectie Radboud Universiteit Nijmegen. De reisiconostase telt 68 afbeeldingen en bestaat uit 15 panelen, die met scharnieren aan elkaar zijn verbonden.

icoon van het ontslapen van Maria, als onderdeel van de reisiconostase in de Universiteit te Nijmegen

Maria is op de reisiconostase opvallend veel aanwezig. Zij wordt afgebeeld als “Moeder Gods van Kazan”, “Geboorte van Maria”, “Presentatie van Maria in de tempel”, “Annunciatie”, “Ontslapen van Maria” en “Moeder Gods”.

icoon de Moeder Gods als onderdeel van de reisiconostase in de Universiteit te Nijmegen
Anton van Duinkerkenzaal van de Radboud Universiteit Nijmegen

De zaal, waarin de reisiconosatase achter glas is te zien, is genoemd naar Anton van Duinkerken. De naam Anton van Duinkerken is het pseudoniem van Wilhelmus, Johannes, Maria, Antonius (Willem) Asselbergs (1903, Bergen op Zoom – 1968, Nijmegen). Willem Asselbergs is Bourgondiër, dichter, essayist, hoogleraar, literator, literatuurhistoricus, literatuurcriticus, polemist, redenaar en schrijver. Hij heeft zich getoond als een groot cultuurdrager van katholiek Nederland.

portret Anton van Duinkerken (1903-1968) in de Anton van Duinkerkenzaal van de Universiteit te Nijmegen
Datum eerste publicatie: 25 september 2021
©2025 Jan van Wijk - Mariakamer.nl - All rights reserved
Come2theweb