~~~

GESCHIEDENIS

In 1404 is opgericht het eerste broederschap met de naam “Bruderscap ende Susterscap van Onser Sueter Vrouwe”. Dit gebeurt door Willem VI van Horne (1357-1417), heer van Horne, Altena en Kortessen. Vanaf 1405 is hij ook heer van Weert. Het Mariabeeldje heeft eerst de naam “Onze Lieve Vrouwe van Altijddurende Bijstand.

Later wordt de naam van de broederschap: “de venerabele Broederschap van de miraculeuze Onze Lieve Vrouw tot Weert”. De broederschap kent een wisselend bestaan met ontbindingen en heroprichtingen.

Het eerste beeldje van Maria is uit het begin van de 15e eeuw. Met name is dit gebeurd voor de Beeldenstorm van 1566 in is in de 15e en 16e eeuw veel vereerd en komen wonderbaarlijke gebeurtenissen voor. Onze-Lieve-Vrouw van Weert is een beeldje, dat voor onverklaarbare gebeurtenissen en gebedsverhoringen heeft gezorgd.

Tijdens de Beeldenstorm verdwijnt het genadebeeld en het wordt vervangen aan het eind van de 16e eeuw. Ook bij dit beeldje gebeuren wonderen. In 1684 komt een nieuwe broederschap, die ook verantwoordelijk is voor de processies waarin het genadebeeld wordt meegedragen.

In het centrum van Weert staat de kerk, die is toegewijd aan de heilige Martinus (±316-397), ook genoemd Sint-Maarten van Tours. Het genadebeeld staat in de Sint-Martinuskerk. Het gebouw is in vier fasen gerealiseerd. Het oudste deel is uit 1456 en betreft onder meer priesterkoor en zijkapellen. In 1500 start de volgende fase en dit houdt de verwezenlijking in van zo’n tweederde van het schip. Hierna komt de bouw van de westelijke traveeën. De totstandkoming van de toren verloopt in delen. Het onderste gedeelte is opgeleverd in 1528. Het hogere deel is uit de periode 1885-1889. De architect is Johannes Kayser (1842-1917).

De oudste, gotische gewelfschilderingen zijn uit 1520.

In de 18e eeuw bloeit de verering van het genadebeeldje op als gevolg van miraculeuze genezingen. Het beeldje wordt geplaatst in een houten kast uit 1770 en Maria is dan achter glas te zien aan de zuidzijde van de kerk. Het beeldje komt uit een beeldsnijdersbedrijf uit het Vlaamse Mechelen en oorspronkelijk is het gepolychromeerd.

In 1842 wordt voor de derde maal een broederschap opgericht.

In 1940 woedt een hevige storm en de spits van de toren komt naar beneden. Het herstel volgt wat jaren nadien. Architect Theo Verlaan (1912-1997) is de ontwerper van het bovendeel van de toren. Dit bovendeel is gerealiseerd in 1958-1960. Door het nieuwe bovenstuk reikt de toren tot een hoogte van 72 meter.

BEDEVAARTSOORD

Bijna halverwege de kerk, staat aan de rechterzijde, een bijzonder kleine beeltenis , namelijk een beeldje van Onze-Lieve-Vrouw van Weert. Helaas is het originele beeldje gestolen en staat er nu een kopie in het altaar dat is toegewijd aan Maria. Boven het altaar met het genadebeeldje zijn twee houten kasten met ex voto’s geplaatst tegen de hoge kerkmuur. Het miraculeuze beeldje is gemaakt van lindehout en is bijna 40 centimeter hoog.

Een groot, kleurrijk Mariabeeld staat rechts van het hoogaltaar. Maria heeft in de rechterhand een scepter en op de linkerarm draagt Zij haar Kind. Beiden zijn gekroond. Het altaar kenmerkt zich door een neogotische stijl en is door veel houtsnijwerk vervaardigd.

In de kerk zijn enige, grote glas-in-loodramen te zien, die schenkingen zijn van edelen en mensen van de gegoede burgerij, waaronder een hoog glas-in-loodraam met afbeeldingen uit het leven van Maria. Rechts hiervan is nog een groot raam van glas-in-lood met de kroning van Onze-Lieve-Vrouw. Het staat boven de gravenkapel.

Aan de linkerzijde of noordwand van de kerk is een groot glas-in-loodraam met de aanbidding van Maria te Lourdes.

De gotische schilderingen van de gewelven vallen bezoekers zeker op.

Vlakbij de in/uitgang aan de noordzijde van de kerk staat een groot beeltenis van de Piëta.

BEREIKBAARHEID

De Sint-Martinuskerk, met het beeldje van Onze-Lieve-Vrouw van Weert, is gelegen in het centrum van de stad.
Adres: Markt 8, 6001 EK Weert.

Meer info is te vinden op www.broederschapweert.nl.

BELEVING

In de kerk, bij het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Weert, raak ik in gesprek met een kerkwacht. Hij vertelt dat het genadebeeldje, waar ik naar kijk, niet het originele exemplaar is. Hij zegt dat het beeldje een kopie is, want het eerste beeldje is gestolen. Ik hoor dat de diefstal vermoedelijk is gepleegd door schrijver en dichter Gerard Reve/Gerard Kornelis van het Reve (1923-2006), die in deze plaats heeft gewoond in de periode 1972-1975. Hij is een vurig vereerder van het genadebeeldje. Gerard Reve zou het mee naar huis hebben genomen en vervolgens naar zijn woning in Frankrijk. In zijn Franse woning is het gestolen. Hierdoor is het authentieke beeldje van Maria verdwenen.

De glas-in-loodramen vind ik schitterend en dat geldt zeker voor de verbeelding van Maria te Lourdes, aan de noordzijde van de kerk, dichtbij het hoofdaltaar.

Bij het verlaten van de kerk sta ik stil bij de verbeelding van de Piëta en weer bekruipt me het gevoel van smart in het hart.

Na het bezoek aan de kerk en het Museum W ga ik naar de Mariakapel aan de Ursulinenhof. Het witte Mariabeeld staat op een ronde console met de linkervoet op de maansikkel en de rechtervoet op de slang. Maria neemt een biddende houding aan, draagt een lang gewaad en heeft de ogen gesloten. Wat is dit een mooi treffen met Onze-Lieve-Vrouw.

OMGEVING

Tegenover de kerk met het genadebeeldje van Onze-Lieve-Vrouw van Weert ligt Museum W met heel wat religieuze afbeeldingen. Ook in Weert is de Moeselkapel met Lourdesgrot te bezoeken. De Moeselkapel ligt aan de Irenelaan 93 op de hoek met de René van Chalonstraat.

In de voormalige kloostertuin van de ursulinen, aan de Ursulinenhof, te Weert staat een zeshoekige kapel met tentdak. Deze Mariakapel is gebouwd rond 1880. De kapel is met stenen gebouwd in de neoromaanse stijl en het interieur is wit gepleisterd. De kapel is in 1995 gerestaureerd en enkele meters verplaatst. Op zaterdagen is de kapel geopend op initiatief van de broederschap.

Van het bedevaartsoord te Roermond naar Weert reizen is 26 km naar het westen gaan.

Vertrekken in Eindhoven om in Weert aan te komen betekent 27 km naar het zuidoosten reizen.

Van het bedevaartsoord in Handel naar Weert gaan is 49 km naar het zuiden afleggen.

In Maaseik is een Lourdesgrot te bezoeken, die naast de Sint-Catharinakerk staat. In deze kerk staat een reproductie van de verering van het Lam Gods. Van Maaseik naar Weert gaan is 39 km naar het noorden gaan.

Het Vlaams-Limburgse bedevaartsoord Heppeneert ligt op 40 km van Weert. Om in Weert te komen is het noordwaarts rijden.

Geplaatst: 11 maart 2025

~~~