~~~
GESCHIEDENIS
Een legende ligt aan de basis van het bedevaartsoord Marienweiher. Een voerman uit Saksen, dat overwegend een katholiek land is, laat in Franken een beeld van de Maagd Maria maken. Hij neemt het beeld mee om het thuis een plaats te geven. Onderweg naar huis overnacht de man in een herberg in de buurt van het huidige Marienweiher. In die tijd zijn roversbenden actief in de streken met dichte bossen langs de landwegen. Zo’n bende, wellicht op de hoogte van de aanwezigheid van de voerman met paard, geld en beeld, overvalt de herberg als de man er overnacht, maar hij roept Maria aan en ontsnapt aan het gevaar. Om zijn dankbaarheid te tonen aan Maria plaatst hij het beeld van de Moeder Gods naast de landweg. Hij bouwt een kleine kapel voor het beeld en gaat naar huis. Thuis in Saksen verkoopt hij al zijn bezittingen en gaat terug naar de kapel om daar vlakbij te blijven.
Het is bekend dat al in 1189 een kerk heeft gestaan in Marienweiher. In een oorkonde staat dat de kerk een geschenk is van Otto II van Andechs (1132-1196), bisschop in de periode 1177-1196. In 1217 is de schenking vernieuwd. Bij de kerk staan dan een klooster en hospice. Door de heerschappij van Hussieten (1419-1436) worden in 1430 de gebouwen geplunderd en vernield. Aan het einde van de 15e eeuw gaat door brand de kerk verloren en wordt er een nieuwe gebouwd.
In 1574 komen de protestanten in Marienweiher aan de macht en dit heeft nadelige gevolgen voor het in de praktijk brengen van katholiek geloof. In 1594 begint de contrareformatie en hierdoor is het mogelijk weer pelgrims te ontvangen. Het aantal bedevaartgangers neemt met het jaar toe en de behoefte ontstaat een grote kerk te bouwen. Een groter godshuis wordt gebouwd in de periode 1617-1620. In dit gebouw krijgt het genadebeeld uit ± 1450 een centrale plaats. Tegenslag is er opnieuw voor het bedevaartsoord tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648), want in 1631 is er een inval van Zweedse troepen. De militairen plunderen en vernielen. Hierna komen nog andere tegenvallers door hongersnood en ziekten.
In 1646 arriveren franciscanen om het bedevaartsoord te leiden en de heropbouw van de geliefde Maria-plaats gebeurt in de jaren van 1650 tot in 1661. Aan het eind van de 17e eeuw heeft het bedevaartsoord een grote bloei met meermaals zo’n 800 pelgrims per dag.
In 1720 zijn fresco’s aangebracht in de kerk, evenals versieringen door Johann Jakob Vogel (1661-1727). De inwijding van nieuwe, barokke kerk gebeurt in 1721 door Johann Werner Schnatz (1660-1723), hulpbisschop van Bamberg (1705-1723). Enkele delen van de kerk stammen uit het einde van de 15e eeuw. De ingewijde kerk is het huidige kerkgebouw. Het ontwerp van toren en opgang naar de kerk zijn van Johann Jakob Küchel (1703-1769).
Door politieke omwentelingen wordt in 1802 het klooster opgeheven en het gebouw gaat over in privébezit. De franciscanen worden verdreven. Ludwig Karl August von Bayern (1786-1868), Ludwig I, koning van Beieren (1825-1848) staat in 1828 toe dat het klooster wordt heringericht en dat de franciscanen terugkomen.
Het hoogaltaar is gemaakt in 1811/1812 door beeldhouwer Paul Hetzei (1767-1849).
Rond 1870 wordt het hoogtepunt van de bedevaarten bereikt. Franciscanen nemen de organisatie van de bedevaarten over in 1900. In 1983 komen nieuwe franciscanen uit Silezië om voor het mariale oord te zorgen.
De kerk wordt in 1993 verheven tot basiliek na de goedkeuring door Johannes Paulus II, paus in de periode 1978-2005 en geboren als Karol Józef Wojtyla (1920-2005).
Sinds 2006 bestaat de vereniging “Freunde der Wallfahrtsbasilika Marienweiher”. Hierbij kan iedereen zich aansluiten. Deze organisatie krijgt ook schenkingen en periodieke donaties van de vrienden. Hierdoor is het mogelijk het bedevaartsoord te ondersteunen met noodzakelijke werken.
Een kloosterwinkel met devotionalia is er sinds 2009.
In 2012 wordt een pelgrimsboom geplaatst, tegenover het bedevaartsoord, op een parkeerterrein. In dat jaar is ook een bedevaartbureau ongericht met de de hulp van gelden van de Europese Unie.
BEDEVAARTSOORD
Marienweiher is een klein dorp bij Marktleugast. De bedevaartplaats is de oudste van Beieren en behoort tot de eerste mariale oorden van Duitsland. Het bedevaartsoord omvat basiliek en klooster. In de kerk worden behalve religieuze activiteiten, zoals eucharistievieringen, onder meer ook gehouden concerten, themabijeenkomsten en voordrachten.
Het houten genadebeeld is uit ongeveer 1450 en toont Maria en de kleine Jezus. Aan dit beeld worden wonderen toegeschreven, waaronder het “Turkenwonder” in de 16e eeuw. Een hoofdman uit Marktleugast wordt door Turken gevangengezet in Belgrado. Als hij zijn katholiek geloof niet wil afzweren, volgt de dood. De man bidt tot Onze-Lieve-Vrouw van Marienweiher en de volgende ochtend ontwaakt hij met de kettingen voor het hoogaltaar in Marienweiher.
De fresco’s in de kerk stellen onder meer voor glorievolle geheimen van de rozenkrans, namelijk annunciatie, visitatie, geboorte Jezus, opdracht in de tempel en wedervinding. Het beschilderde plafond toont de dood en de tenhemelopneming van Maria.
De basiliek heeft een lengte van 48 meter, de breedte is 14 meter en de hoogte bedraagt 19 meter. De toren rijkt tot 48 meter.
Het bezoek aan de bedevaartkerk te Marienweiher gebeurt vlak na het overlijden van paus Franciscus op 21 april 2025. Een foto van de paus, kaars, bloemen en lichtjes vormen een tafereel om te herdenken in de kerk.
In de noordelijke buitenmuur van de basiliek is een kruisigingsgroep weergegeven met Maria, Jezus en Johannes. De kunstenaar is onbekend en het werk is in de 16e eeuw gemaakt. Hier zijn ook twee platen aangebracht met de namen van doden en vermisten van de parochie Marienweiher uit de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en de Tweede Wereldoorlog (1939-1945).
De kloosterwinkel met devotionalia is op zaterdag en zondag geopend in de periode maart tot en met december. Het bedevaartseizoen duurt van begin mei tot eind oktober.
Jaarlijks komen naar Marienweiher ruim 10.000 pelgrims en dit buiten de reguliere bezoekers, die in de buurt wonen. Drukke bedevaartdagen zijn 1 mei, Pinksteren en het weekeinde na de feestdag van Maria Geboorte op 8 september.
Parkeergelegenheid is er in de directe omgeving.
Marienweiher ligt aan de “Fränkischen Marienweg” een wandel- en fietsroute van kleine en grote bedevaartplaatsen in Franken.
De basiliek is dagelijks geopend.
BEREIKBAARHEID
Marienweiher ligt in het oosten van Duitsland en in het noordoosten van de deelstaat Beieren.
Het adres van het bedevaartsoord is Marienweiher 3, D-95352 Marktleugast.
Actuele info is te vinden op www.basilika-marienweiher.de.
BELEVING
In het noorden van Beieren bezoek ik het oudste mariale bedevaartsoord van de Vrijstaat. Na een autotocht over veelal Duitse snelwegen kom ik aan bij Marienweiher en is een parkeerplaats zo gevonden. Bij het parkeerterrein staat een hele hoge pelgrimsboom. Door alle pelgrims is deze boom opgedragen aan Onze-Lieve-Vrouw. Ik tel meer dan 45 schildjes. Wat is Maria hier populair!
Het is de straat oversteken en naar de bedevaartkerk gaan. Nu nog een trap met vele treden opgaan. Vlakbij de ingang staat een beeltenis van Maria met Kind op een hoge sokkel. Dit beeld toont Maria als Koningin van de hemel (Regina Coelli). Onze-Lieve-Vrouw heeft de Frankische hertoghoed op. Dit voelt als een warm welkom.
Achter deze beeltenis staat de bedevaartkerk. Hier niet ver vandaan staat nog een Mariabeeld en heeft Zij goudkleurige kleding aan. Boven het portaal van de basiliek zie ik het wapen van paus Johannes Paulus II met het jaartal 1993, dat herinnert aan het toekennen van de titel basiliek.
In de bedevaartkerk zie ik een en al pracht! Wat een beelden, fresco’s en schilderijen! Het genadebeeld staat centraal op het priesterkoor. Maria en haar Zoontje zijn gekroond en dragen rode kledij. De Moeder Gods heeft roze wangen, kijkt de kerk in en houdt een scepter vast in de linkerhand.
De fresco’s in de kerk zijn meer dan indrukwekkend. Het hele plafond is beschilderd. Het is lang naar boven kijken. Zou het er in de hemel ook zo uitzien?
Vervolgens maak ik nog een ronde in de bedevaartkerk. Een goot beeld nodigt me uit naderbij te komen. Het is de beeltenis van een grote, slanke, mooie vrouw met kroon op en scepter vast. Wat een magnifieke verschijning! Dit is Kunigunde von Luxemburg (980-1033), koningin (1002-1014) en keizerin (1014-1033) van het Heilige Roomse Rijk. Zij is heiligverklaard in 1200.
Talrijk zijn de ex voto’s in deze kerk. Hiertoe is een aparte kapel ingericht , waar ook levensgrote kinderen als pop zijn weergegeven. Ook grote kaarsen staan in deze ruimte. Na deze kapel te hebben gezien, neem ik plaats op een bank en is het tijd om met gedachten bij Maria te zijn.
Naast de ingang van de kerk is een Lourdesgrot gebouwd. Daar is het enkele kaarsjes laten branden en tot Maria bidden. In 1897 is deze grot geschonken door pelgrims uit Bamberg, zo lees ik op een bord.
Het bezoek aan Marienweiher is een bijzonder groot geschenk. Wat heb ik hier veel indrukken opgedaan, kunst bewonderd, gebeden tot Maria en vooral spiritualiteit mogen beleven.
OMGEVING
In en rond Marienweiher zijn vele wandel- en fietsmogelijkheden.
Van Bamberg naar Marienweiher gaan, betekent zich 81 km naar het noordoosten begeven.
Vertrekken uit Bayreuth om in Marienweiher aan te komen, houdt in 35 km naar het noorden overbruggen.
De reis van het bedevaartsoord te Heroldsbach naar dat van Marienweiher slaagt na 109 km naar het noordoosten gaan.
Van Hof naar Marienweiher is 34 km naar het zuidwesten gaan.
De afstand van Nürnberg naar Marienweiher telt 116 km naar het noorden.
~~~
