~~~

GESCHIEDENIS

In de late middeleeuwen is hier al een mariaal bedevaartsoord. In 1296 is sprake van “Sanctam Mariam” en in 1381 staat in een oorkonde “Sand Marein”. Rond 1500 is er een houten kapel gebouwd bij een boerderij. In 1619 gaat een naast de kapel staande boerderij in vlammen op. Daarbij vallen brandende takken van nabij staande bomen op het dak van de kapel, zonder deze in brand te steken. Een dicht naast de kapel staande kwee-appelboom, met peren- en bessensmaak, is volledig verschroeid door het vuur van de boerderij. Brandenende takken komen op de kapel, maar deze vat geen vuur. Tot grote verbazing gaan de takken enkele maanden later weer bloeien en komen er bijzonder mooie vruchten aan.

Elizabeth Renata von Lotharingen (1574-1635), echtgenote en nicht van Maximiliaan I van Beieren (1573-1651), keurvorst van Beieren (1597-1651), is vorstin van het Heilige Roomse Rijk. Zij ontvangt vruchten van de wonderbaarlijke boom als een geschenk en zegt nog nooit zulke goed smakende vruchten te hebben gegeten.

De houten kapel, die als een wonder niet door de brand is verwoest, blijft volledig behouden en hier komt overheen een kerk, zoals ook in Assisi en Loreto is gebeurd. Het is de oudste, houten kapel in Duitsland en staat er al rond 1500. De eerste steen van de kerk wordt gelegd in 1629, 10 jaar na de brand, door Michael Kirchberger (+1635), abt van het klooster te Aldersbach (1612-1635). Het ontwerp van de kerk is van Isaak Bader/Baader (+1635). In 1631 komt het genadebeeld in de kerk.

De oude kapel staat in het midden van het priesterkoor en vormt het centrale deel van de bedevaartkerk.

Beelden van het altaar, retabel van de bedevaartkerk en het genadebeeld zijn gemaakt in 1640 door Jakob Christoph Bendl (±1585-±1655). De kansel vervaardigt hij in 1647 en in 1651 het kastwerk voor het orgel. Hierbij assisteert zijn zoon Johann Christoph Bendl (1624-1690). Als rugwand van de kansel hangt een schilderij uit 1633, dat als geschenk is ontvangen. Het kunstwerk is een kopie van het Passauer Maria-Hulp-beeld. Hoog op de kansel is geplaatst een staande, gekroonde Maria met Kind.

Onder het orgel zijn olieverfschilderijen uit 1647 aangebracht. Deze gaan over momenten uit het leven van Maria, waaronder Maria Geboorte en de Tenhemelopneming van Maria.

In 1690 is de eerste steenlegging van het priesterhuis door Joseph Christian (Engelbert) Fischer/Vischer (1647-1723), abt van het klooster Aldersbach (1683-1705).

De 14 staties van de kruisweg zijn uit de 19e eeuw.

Op 2 oktober 2011 is het genadebeeld gekroond door Wilhelm Schraml (1935-2021), bisschop van Passau (2001-2014).

Restauratiewerkzaamheden zijn veelvuldig verricht in de 18e, 19e en 20e eeuw. In het eerste kwart van de 21e eeuw is geld nodig voor nodige reparaties aan de kerk.

Er is een bedevaartvereniging te Sammarei, waarvan elke pelgrim lid kan worden.

BEDEVAARTSOORD

Sammarei is na Altötting het grootste bedevaartsoord in Beieren. Over een oude, intacte, houten kapel is een kerk gerealiseerd in 1631, zoals ook in Assisi en Loreto is gebeurd. Sammarei wordt in Beieren dan ook genoemd “Beiers Assisi” en “Duits Loreto”. De houten kapel is niet steeds geopend voor bezoekers en twee hekwerken zijn dan dicht. Als deze hekken openstaan, kan een bedevaartganger in wat gebukte houding naar binnengaan. Aan muren van de buiten- en binnenzijde van de kapel en in de omgang van het priesterkoor zijn zo’n 1300 ex voto’s bevestigd. De oudste afbeeldingen gaan terug naar de bouwtijd van de kapel. Boven de ex voto’s zijn zeldzame schilderingen met tekst en deze verbeelden onder meer Maria als apotheker, genadebron, levensbron in het paradijs, levensreddende ark, regenbogen van hoop en Maria als redster van mensen uit het vuur. De beeldteksten zijn verzen in meer regels volgens de vorm van madrigaal (Latijn: matricale; dat staat voor moedertaal), waardoor het meerstemmige liederen zijn voor een groep zangers.

Sinds 1631 staat het genadebeeld in de houten kapel. De beeltenis stelt voor een zittende Maria. Zij draagt een sluier en haar licht gesluierd Kind staat op haar schoot. De rechterwang van Maria en het linker aangezicht van Jezus raken elkaar. Dit knuffelen toont grote innigheid. Het loszittend haar van Maria valt over de schouders en is, vanaf het linker oor, bedekt met een witte hoofddoek. Maria draagt een blauw onderkleed, een rood bovenkleed en een rode mantel. Het genadebeeld staat in het hart van de kapel. Van het schilderij van olieverf zijn onbekend maker en het jaartal van ontstaan. Verondersteld wordt dat het een kopie is van de laatgotische afbeelding in de kapel van Sint-Jakob te Straubing. Dit werk is toegeschreven aan Hans Holbein de Jonge (±1497-1543). Een vergelijkbaar werk hangt in een museum te Boedapest en is gemaakt door de Vlaamse schilder Adriaen Isenbrandt/Isenbrant (±1490-1551). De kapel vormt, achter het hoogaltaar, met het genadebeeld het hart van de kerk.

In het hoogaltaar staat een groot schilderij van de Tenhemelopneming van Maria. Onder het altaar zijn twee bijzonder mooie afbeeldingen te zien. De linker predella, de optrede waarboven het altaar is gebouwd, toont de verkondiging door de engel Gabriël aan Maria. Rechts is de predella met de Sammarei-kerststal die de geboorte van Jezus verbeeldt.

De kansel toont vakwerk en als rugwand hangt een groot schilderij met Maria en Kind.

Jaarlijks komen honderden berichten van pelgrims in het bedevaartboek, waarbij aan Maria wordt gevraagd om voorspraak of het zijn dankwoorden voor ontvangen hulp.

De nieuwe, Europese pelgrimsweg “Via Nova” gaat langs Sammarei.

In enkele maanden van het jaar is het op de 13e een Fatima-dag. Op 1 mei wordt het feest van de patrones van Beieren gevierd. Op 15 augustus is het patroonsfeest met lichtprocessie.

In de bedevaartkerk vinden ook culturele activiteiten plaats, waaronder concerten.

Dagelijks is er een morgengebed, stille aanbidding, rozenkrans en eucharistieviering. De bedevaartkerk en de bidruimte naast de kerk zijn dan ook op alle dagen geopend.

BEREIKBAARHEID

Het adres van de bedevaartkerk “Mariä Himmelfahrt” (Maria Hemelvaart) is Sammarei 47, D- 94496 Ortenburg. Het mariale oord ligt in het Duitse Beieren en wel in het zuidoosten van het land.

Actuele info is te vinden op www.wallfahrtsland-sammarei.bistum-passau.de en ook op www.wallfahrtsland-sammarei.de.

BELEVING

Op een van mijn rondreizen door Beieren kom ik ook in Sammarei. Dit is een van de drukst bezochte mariale oorden in Zuid-Duitsland en dat merk ik bij aankomst aan de auto’s die hier staan en de mensen die er rondlopen. Dit is de tweede bedevaartplaats in Beieren en dat na deze van Altötting.

Ik vraag me af waar het woord “Sammarei” vandaan komt. Navraag levert het antwoord dat het woord “Sammarei” een populaire variant is van het Latijnse “Sancta Maria” (Heilige Maria). Van “Sancta Maria” wordt het “Sankt Marei” en hiervan ontstaat “Sammarei”. Ook hoor ik dat Poolse paters van de orde van La Salette de bedevaarten organiseren.

De geel-witte kerktoren staat statig, alsof hier altijd de wacht wordt gehouden. Dit klopt, want hier is een voortdurend gebed in de kapel, naast de kerk. Voor de kerk staat de fontein, die helaas zonder water zit. Vlakbij de droogstaande bron, aan de rand van dit terrein, staat een appel-perenboom. Deze is gepland door de bisschop bij de inwijding van de bron. Een dergelijke boom heeft hier ooit in brand gestaan, maar de kerk vatte geen vlam. Een wonder!

Als ik in de kerk kom, valt het altaar meteen op. Dit deel van de kerk is heel speciaal door de hoge opbouw van het retabel, waar ook paarden zijn verbeeld. Op het ene paard zit Martinus van Tours en op het andere Gregorius. Onder deze afbeeldingen aan weerszijden van het altaar een gesloten hek. Achter de hekken zijn ontelbare ex voto’s te zien. Wat een dankbaarheid aan Maria! Dit zien maakt grote indruk op me! In het midden, achter een sierhek, staat het genadebeeld in een omlijsting. Maria en Kind zijn gekroond en beiden zijn wang aan wang weergegeven. Maria heeft de ogen gesloten. Haar in de ogen kijken is er nu niet bij. Wat stralen Maria en Kind veel liefde uit!

In de aangrenzende kapel steek ik enkele kaarsen aan. Zie ook hier vele ex voto’s, die nu bij een groot kruisbeeld zijn geplaatst. Hier zijn is een passende gelegenheid om te bidden. Het is Maria danken dat ik hier ben mogen komen en met vrienden in gedachten is het nog wat langer blijven.

In de kerk zijn devotionalia te koop en daar maak ik dankbaar gebruik van. Een kaars voor een vriendin, een boekje voor een vriend en gebedsplaatjes voor goede bekenden. Ook zijn er boekenleggers te koop en daarop staat een gebed in het Duits. Dit in het Nederlands vertalen en dan kom ik tot:
“Onze-Lieve-Vrouw van Sammarei,
bid voor ons!
Onder uw bescherming en beschutting vluchten wij.
O, heilige Moeder Gods,
versmaad ons gebed niet in onze noden,
maar verlos ons te allen tijden van alle gevaren.
O, U, glorieuze en gezegende,
Onze-Lieve-Vrouw, onze Middelares, onze Voorspreekster.
Verzoen ons met uw Zoon,
beveel ons aan bij uw Zoon,
stel ons voor aan uw Zoon.
Amen.”

Het bezoek aan dit bedevaartsoord heeft me aangenaam verrast. Met vele indrukken als kostbare herinneringen verlaat ik dit innemende oord van Onze-Lieve-Vrouw. Wat een mooie dag om in te lijsten!

OMGEVING

In de omgeving van Sammarei zijn wandelroutes uitgezet.

Vertrekken uit de grote stad Passau om in Sammarei aan te komen betekent 29 km naar het westen gaan.

De historisch stad Vilshofen an der Donau verlaten om Sammarei te bezoeken houdt in 13 km naar het zuiden reizen.

Van het bedevaartsoord Bogenberg naar dat van Sammarei vraagt 71 km zich naar het zuidoosten begeven.

~~~