In de rooms-katholieke kerk is de maand oktober toegewijd aan de rozenkrans. In de 10e maand van het kalenderjaar wordt dan ook de nadruk gelegd op het bidden van de rozenkrans; een krans met kralen voor 5 x 10 maal het weesgegroet en na elke 10 weesgegroeten (“een tientje”) een onze vader. In heel wat parochies worden bijeenkomsten georganiseerd om met een groep gelovigen de rozenkrans te bidden. Hiernaast zijn er katholieken die het bidden van de rozenkrans als een individuele gelegenheid beschouwen. De Heilige Maagd Maria wordt door het bidden van de rozenkrans geëerd als de beschermster van de christeneenheid. Het gezamenlijk bidden van de rozenkrans wordt gezien als een heel krachtig instrument van de gelovigen om groot onheil af te wenden. Na de maand mei is oktober de tweede Mariamaand in het kalenderjaar.
Het gebruik van vooral in de maand oktober de rozenkrans te bidden komt uit de 19e eeuw. Het bidden van de rozenkrans is met name gepropageerd door paus Leo XIII, paus van 1878 tot in 1903. De pausen na Leo XIII hebben opvolging gegeven aan het benadrukken van het bidden van de rozenkrans.
Op 7 oktober is het de feestdag van Maria Koningin van de Heilige Rozenkrans. De Rozenkransmaand is dan ook een uitbreiding van deze bijzondere dag over de gehele maand oktober. De keuze van de feestdag op 7 oktober kent een bewogen geschiedenis.
Paus Pius V, paus van 1566 tot in 1572, heeft in 1571 de feestdag van 7 oktober ingesteld. Dit is gebeurd naar aanleiding van een grote zeeslag, namelijk de Slag van Lepanto op 7 oktober 1571, waarbij christelijke troepen, die de Heilige Liga vormen, de Turkse Ottomanen verslaan. De zeeslag vindt plaats nabij de westkust van Griekenland. De Heilige Liga is een initiatief van paus Pius V en is opgericht op 25 mei 1571. De liga bestaat uit vele katholieke, zeevarende staten in het gebied in en rond de Middellandse Zee, die samen een leger vormen. Deelnemende staten aan de Heilige Liga zijn onder meer de Kerk van Rome, het koninkrijk van Napels, dat van Sicilië en Spanje, het groothertogdom Parma, dat van Savoye en Urbino, de republiek Genua, deze van Venetië en de Orde van Malta. De paus schrijft de overwinning toe aan de hulp van de Heilige Maagd Maria. Deze hulp is verkregen door het bidden van de rozenkrans. Door de winnende zeeslag is de Ottomaanse invasie in Europa verijdeld. Op het moment dat de zege op de Turkse moslims wordt behaald, trekt een rozenkransprocessie op het Sint-Pietersplein te Rome. In 1571 voegt paus Pius V “Hulp der Christenen, bid voor ons” toe aan de Litanie voor Maria; de bekende Litanie van Loreto. De Heilige Liga is in 1573 ontbonden, kort na het overlijden van paus Pius V in 1572.
In 1969 geeft paus Paulus, paus van 1963 tot in 1978, het feest van de rozenkrans de huidige naam, namelijk “Onze-Lieve-Vrouw van de Heilige Rozenkrans”.
