Maria
Kamer

Maria in de kunst

Ontelbare kunstenaars hebben al vele eeuwen de beeltenis van Maria en taferelen uit haar leven tot onderwerp van uitingen gekozen. Het aantal scenes is zo talrijk en gaat verder dan haar geboorte, jeugd, zwangerschap, moederschap, sterven, tenhemelopneming en kroning. Wereldwijd zijn in duizenden kerken en musea afbeeldingen van Onze-Lieve-Vrouw te bewonderen. Daarnaast is zij alom tegenwoordig op vele pleinen, heuvels en in huiskamers. Is dat geen wonder?

Maria is de meest gekozen vrouw om te verbeelden. Zij is weergegeven op doek, muur, plafond, paneel, als tekening of schildering. Ook is Zij ontelbare keren vormgegeven als sculptuur. Bij het kijken naar schilderijen, fresco’s, glas-in-loodramen, iconen, beelden en kruiswegstaties met Maria wordt de aandacht van de kijker getrokken. Dit geldt ook voor uitingen over Maria van gevoel door muziek, gedichten, verhalen en uitspraken. Steeds is het een goedbedoelde benadering van ultieme schoonheid, want verbeelding zegt veel in gedachten en vervolgens als uiting. Virtuoze kunstenaars beoefenen het spel van licht, schaduw en donkerte. Zij kiezen kleuren, bepalen posities, geven vreugde weer, benadrukken lijden en laten gezichten spreken. Zo ook met dichters, schrijvers en componisten die gevoel leggen in woorden, zinswendingen, klanken en tonen. De kunstenaar probeert magie weer te geven en verwondering over te dragen. Dan smelten door een verscheidenheid aan composities kunst en geloof samen en volmaaktheid wil worden benaderd.

Voor menig kunstschilder, beeldhouwer, tekenaar, dichter, schrijver of componist is Maria proberen weer te geven een vorm van bidden om scheppend geloof over te brengen. De idealisering door de kunstenaar bereikt grote hoogte en gevoeligheid wil het hart raken. Op de uitbeeldingen en verbeeldingen van Maria staat geen maat en is vol bezieling. Kunstuitingen typeren Maria, maar niemand is het geheel meester om haar schoonheid weer te geven. Het genie bezit talent, dat beperkingen kent om de pure schoonheid van Maria te verbeelden. Zo blijft elke creatieve uiting onvoltooid.

Menig beeld, schilderij, tekst of muziekstuk over Maria spreekt de taal die voor velen verstaanbaar is. Dit geldt ook voor hen die de betekenis van Onze-Lieve-Vrouw niet kennen of niet begrijpen. Maria in de kunst geeft boodschappen weer en laat Haar leren kennen en begrijpen. Zo heeft religieuze kunst betekenis in het verstaanbaar maken van de taal van geloof in Maria. Dit kan al gebeuren in de plaatselijke kerk, waar bezoekers wat langer stil kunnen blijven staan bij afbeeldingen van de Maagd Maria of door te luisteren naar een Marialied dat een kerkkoor brengt.

Al in de 4e eeuw wordt Maria in de kunst weergegeven en dat als keizerin van Byzantium. De ontwikkeling van de kunstverbeeldingen gaat door en is nooit geëindigd. Zo reikt verbeelding naar de eeuwigheid.

Weinig voorkomende afbeeldingen van Maria betreffen de zwangerschap. Onze-Lieve-Vrouw in blijde verwachting is een zeldzaam iconografisch thema in de kunst. Zelden is Maria afgebeeld met een bolle buik bij de visitatie als Zij op bezoek is bij haar nicht Elisabeth. Dit geldt ook als Maria op de ezel zit en op zoek is naar een plaats in een herberg om te bevallen. Ook zijn er weinig kunstuitingen van Maria die haar Zoon de borst geeft.

zij-aanzicht van een beeld van een zwangere Maria
voor-aanzicht van een beeltenis van een in blijde verwachting zijnde Maria

Een afbeelding van de zwangere Maria komt dus niet zo vaak voor. Bijgevolg zijn er ook niet veel beeltenissen van Onze-Lieve-Vrouw in blijde verwachting. In het bedevaartsoord te Lourdes is een kunstatelier, waar beeldjes van Maria met een bollende buik zijn te koop. In “Atelier d’Art, artisanale des Monastères de Bethléem” (Kunstatelier ambachten uit de kloosters van Bethlehem), gelegen aan de Boulevard de la Grotte 87, staat een beeldje van de in verwachting zijnde Maria.

Datum eerste publicatie: 11 juli 2023
Datum laatste wijziging: 6 april 2024
©2025 Jan van Wijk - Mariakamer.nl - All rights reserved
Come2theweb