GESCHIEDENIS
Dat ook in Praag een bedevaartsoord van Loreto (“Loreta Praha”) komt, is het werk van Benigna Katharina von Lobkowicz (1594-±1653). In 1626 initieert deze vrouw de bouw van het bedevaartsoord, nadat zij op pelgrimage is geweest in het Italiaanse Loreto en daar het Heilig Huis heeft bezocht. De architect is Giovanni Battista Orsi (1600-1641) uit Wenen. Op 3 juni 1626 begint de bouw in de barokstijl en deze is vlot gerealiseerd. Door oorlogsomstandigheden wordt de feestelijke inwijding pas gehouden op 25 maart 1631. De inzegening gebeurt door graaf Ernst Adalbert von Harrach (1598-1667), aartsbisschop van Praag (1623-1667).
Maria Elisabeth Apolonia gravin Kolowrat-Tilly (1629-1665) financiert de gebeeldhouwde wanden van het Heilig Huis. De Italiaan Giovanni Bartolomeo Cometa (1620-1687) voert het werk uit in de jaren 1671-1673. Tot uiting komen onder meer de geboorte van Maria, haar verloving, de verkondiging door de engel aan Maria, het bezoek van Maria aan haar nicht Elisabeth, de Heilige Familie bij de volkstelling in Bethlehem en de dood van Maria. Hij verandert ook de ontwerpen, waarover de geldschieter niet tevreden is. In de westelijke wand van het Heilig Huis is, zoals in het Italiaanse Loreto, een venster en volgens een legende is de reden dat hierdoor de aartsengel Gabriël is gekomen. In het interieur is, evenals in Loreto, een traliewerk. Het Mariabeeld is van hout gemaakt en dateert van rond 1627. Maria zit op een troon. Onder het raam is het jaartal 1671 aangebracht. Hieruit volgt dat het Heilig Huis in Praag een getrouwe kopie is van het “Santa Casa” in het Italiaanse Loreto.
De voorgevel is rond 1720 gemaakt volgens een ontwerp van de Boheemse architect Kilian Ignaz Dientzenhofer (1689-1751). De bouw van het heiligdom is voltooid in 1722.
Een kruisgang toont vele afbeeldingen. Ook is daar een kapel van de Moeder der Smarten met een gotische piëta uit ± 1450. De beeltenis is in 1685 geschonken en de gever heeft het kunstwerk in 1640 gekocht. De kapel is in 1686 gebouwd.
Ook heeft een Anna-kapel uit 1687 in de kruisweg een plaats gekregen. Verder is de opdracht in de tempel weergegeven. Ook is een kapel van de Heilige Familie gebouwd in 1691 met daarbij engelen.
In het heiligdom staat een Christus Geboortekerk in de oostvleugel van de kruisgang. Het hoofdaltaar, gemaakt in de periode 1735-1737, toont een biddende Maria van kunstenaar Matthias Schönherr (1701-1743).
Vanaf het begin verzorgen de kapucijnen het heiligdom. Echter, in de periode 1950-1989 is dat niet mogelijk door de gewelddadige bezetting door de communisten.
BEDEVAARTSOORD
Het Heiligdom van Loreto te Praag is een cultuurmonument, dat barokke kunst toont. Het Heilig Huis is een kopie van het huisje uit Nazareth dat in het Italiaanse Loreto staat. De legende vertelt dat het Heilig Huis van Maria door engelen is overgebracht van Nazareth naar het Italiaanse Loreto. Hier in Praag staat een nagebouwd huisje van het Heilig Huis uit Loreto. Het Heilig Huis staat op het binnenhof en vormt het middelpunt van het heiligdom. Het huis is omgeven door een kruisgang.
Het altaar in het Heilig Huis wordt door een traliewerk beschermd. Hierachter staat het genadebeeld van Onze-Lieve-Vrouw van Loreto. Het is een houten replica van het Italiaanse beeld. In en nis zit Maria op een troon. Onder het raam staat het jaartal 1671. De fresco’s in het huis geven bijzondere gebeurtenissen uit het leven van Maria weer. Deze zijn in 1795 gemaakt en wijken af van de schilderingen in het Italiaanse Loreto.
De versiering rondom het Heilig Huis laat fasen uit het leven van Maria, zoals geboorte, verloving, bezoek van de engel, bezoek aan Elisabeth, Heilige Familie en dood. Ook is de verplaatsing van het Heilig Huis afgebeeld.
Achter het Heilig Huis staat een barokke kerk van Christus Geboorte met het interieur in de stijl van rococo. De kruisgang toont vele kapellen met altaren en schilderijen van heiligen.
Het carillon in de toren van het heiligdom laat elk beginnend uur een Marialied klinken. De 27 klokken zijn gegoten in het Nederlandse Amsterdam. Deze traditie komt van een legende uit 1694. Een weduwe uit een nabije armenbuurt adopteert 27 kinderen. Dan komt de pest en alle kinderen gaan daaraan dood. Elke keer als een kind sterft, laat de vrouw voor een zilveren munt de sterfklokken luiden. Als de kinderen aan de pest zijn overleden, gaat ook de weduwe dood en dan is ook haar geld op. Onze-Lieve-Vrouw van Loreto laat dan engelen zingen en het klokkenspel gaat elk uur door met een Marialied.
Het heiligdom bezit twee, barokke bronnen, die rijkelijk zijn versierd en rond 1740 geplaatst.
In de Christus Geboortekerk is een crypte met fresco’s, die pas in 2011 is ontdekt. Deze is niet toegankelijk. Wel is in de laatste ruimte van de kruisgang de crypte in 3D-vorm geprojecteerd. De fresco’s tonen het sterven en verrijzen van Christus en zijn in 1664 aangebracht.
De schatkamer van het heiligdom is geopend in 1962 en bevindt zich op de eerste verdieping van de kruisgang. Daar zijn schilderijen, beelden, juwelen en monstransen te zien. Pronkstuk is een zilveren monstrans met 6222 diamanten, die in Wenen is gemaakt in de jaren 1696-1699. Het ontwerp is van Johann Bernard Fischer von Erlach (1656-1723). Vele uitingen van dank aan Maria zijn er ook tentoongesteld.
Het Huis van Loreto heeft ook een winkel met devotionalia.
De Loretokapel is niet alleen het oudste Loreto-heiligdom in Bohemen, maar ook het bekendste en het meest bezochte oord.
De kapel van het Heilig Huis van Loreto is dagelijks geopend.
BEREIKBAARHEID
Het Heiligdom van Loreto te Praag ligt aan het Loretanska-plein, achter de Burcht.
Adres: Loreta Praha, Loretánské námesti 7, 11800 Praha 1.
Op www.loreta.cz is actuele info te vinden.
BELEVING
Na in het centrum van Praag de auto bij het hotel te plaatsen en de koffer na de kamer te brengen, ga ik naar het Loreto Heiligdom. Ik steek de rivier over die de stad in twee gebieden scheidt. De weg gaat omhoog na zo’n twee kilometer stappen kom ik bij het Praagse Heiligdom van Loreto. Zie de indrukwekkende, crèmekleurige voorgevel met rechts de ruimten van het voormalige klooster, waar nu een hotel is gevestigd. Ook vallen me de groene torenspitsen op. Ik ga naar binnen en als eerste is het een bezoek brengen aan het Heilig Huis (Santa Casa).
Het interieur van het Heilig Huis doet me meteen denken aan dat in het Italiaanse Loreto. Veel moeite is gedaan hier een getrouwe kopie te realiseren. De bezoeker geraakt in een bijzondere sfeer door de oude muren, fresco’s en Maria-altaar. Ik sta voor het zilveren altaar en het houten Mariabeeld. Bijzonder mooi vind ik de geschilderde fasen uit het leven van Maria. Voor velen is het hier dichterbij “Loreto” beleven dan in Italië. Het Heilig Huis is naar de mensen gebracht van Tsjechië en naburige landen.
Ook bezoek ik de schatkamer op de eerste verdieping van de kruisgang met onder meer relieken en monstransen. Hier zijn nog meer kostbaarheden zoals kazuifels, mijters en kruisbeelden. Het pronkstuk van de collectie is “De Praagse Zon” met meer dan 6000 diamanten. Het kostbare kunstwerk is gemaakt in Wenen in de periode 1696-1699. Wat is hier veel informatie te lezen over het verleden van dit heiligdom. Ook een portret van een invloedrijke vrouw hangt hier. Zij heeft veel betekend voor de realisatie van dit heiligdom.
De kruisgang van het heiligdom laat veel zien aan de bezoekers, zoals vele heiligenbeelden en fresco’s. Wat een uitingen van bijzondere kunst! De gewelven zijn geschilderd door de Duitse kunstenaar Felix Anton Scheffler (1701-1760). Een omvangrijke “Maria-atlas” met veel afbeeldingen van bedevaartplaatsen van Onze-Lieve-Vrouw is hoog tegen de muren van de kruisgang aangebracht. Ik herken onder andere een schildering van Zichem (Scherpenheuvel) met de boom, die in de periode 1687-1693 is aangebracht.
Het bezoek aan dit heiligdom heeft veel indruk op me. Het voelt als een groot geschenk hier te mogen zijn.
OMGEVING
In Praag is veel te bezoeken, waaronder kathedraal en twee kerken die zijn gewijd aan de heilige Nicolaas.
Het Heiligdom van Príbram ligt 60 km ten zuidwesten van Praag en 91 km westwaarts van de hoofdstad ligt de plaats Plzen. Voor het bezoek aan de grote stad Brno is het 208 km naar het zuidoosten gaan.
Geplaatst: 5 januari 2024
~~~
