GESCHIEDENIS
Sinds de middeleeuwen is Mariastein een bedevaartplaats in het Zwitserse deel van het Jura-gebergte.
Rond 1384 ontstaat een legende, waardoor deze plaats bekendheid krijgt. Het verhaal is dat een boerin met haar kind het vee hoedt op een berg, waar nu de abdij staat. Om een korte pauze aangenaam door te komen, gaat de vrouw liggen in een grot. Door moeheid van het verrichte werk valt de moeder meteen in een diepe slaap. Als de boerin na een tijd ontwaakt, mist zij haar kind. Meteen maakt angst zich van haar meester en dit neemt toe bij het zoeken naar haar kleine lieveling. In het dal vindt de vrouw eindelijk haar kind en tot grote opluchting van haar mankeert het niets. Haar kind vertelt van een vele meters diepe val van de berg en dat hij tijdens de flinke neerstorting is opgevangen door een wonderschone vrouw, die na de wonderbaarlijke redding van de kleine ineens verdwijnt. De moeder en vader van het kind zijn ervan overtuigd dat die dame Onze-Lieve-Vrouw is. Als dank voor de mysterieuze redding van zijn kind laat de vader in de grot, waar zijn vrouw heeft geslapen, een kapel bouwen. Deze plaats wordt een bestemming voor pelgrims.
Sinds 1434 is er sprake van een Mariakapel in steen. In 1464 vernielt een brand deze kapel en in het jaar 1470 is de kapel herbouwd.
Tijdens de reformatie is er opnieuw tegenslag en wel in 1530 als de tweede kapel is geplunderd en vernield. Opnieuw komt er een nieuwe kapel.
In 1541 is er een tweede val van een rots met bijzondere redding. Het betreft Jonkheer Hans Thüring Reich Vonn Reichenstein II (+1562). Een afbeelding in de kapel toont de val zonder levensbedreigende verwondingen. Ook deze val doet vele pelgrims naar Mariastein komen.
In 1602 is de Zwitserse benedictijnencongregatie opgericht en in 1648 komen benedictijnen van Beinwil naar Mariastein. Zij bouwen het kloostercomplex en de bedevaartkerk. Deze monniken leven volgens de regels van de heilige Benedictus en dit houdt onder andere in meermaals per dag bidden. Daarnaast werken zij voor de bedevaarten, het archief, de educatie, de zielzorg en de kloosterkrant.
In 1798 verwoesten de soldaten van de Franse Revolutie (1789-1799) de kerk en de benedictijnen worden verjaagd. Mariabeelden worden tijdig gered en op geheime plaatsen verborgen gehouden. In 1804 keren monniken teug naar Mariastein.
In 1874 worden het klooster en de kerk gesloten door de “Kulturkampf” (1872-1879); een cultuurstrijd tussen de overheid en de katholieke kerk.
Op 15 augustus 1926 is het genadebeeld gekroond en op deze dag ontvangt de kerk de eretitel basiliek. Dit gebeurt door Luigi Maglione (1877-1944), nuntius van Zwitserland (1922-1939), in opdracht van Pius XI, paus van 1922 tot in 1939 en geboren als Ambrogio Damiano Achille Ratti (1857-1939).
Vanaf 2019 leven orthodoxe mannen en vrouwen in het voormalige katholieke klooster in Beinwil. Het klooster krijgt dan de naam “Heiliges Orthodoxes Kloster Johannes Kapodistrias”. In Beinwil is ook een klein museum.
In de periode maart 2025-april 2026 is het plein voor de basiliek veranderd en verkeersvrij gemaakt.
BEDEVAARTSOORD
Mariastein is, na Einsiedeln, het belangrijkste bedevaartsoord van Zwitserland. Tot de mariale plaats behoren basiliek, boerenbedrijf, gastenhuis, grot, klooster, kloosterhotel, kloosterwinkel en restaurant. Het genadebeeld in omgeven door putti. Boven de berggrot van het mariale oord staat het klooster. In het heiligdom zijn benedictijnen actief en zij leven volgens de regels van de heilige Benedictus van Nursia (480-547) en deze houden onder meer in vijf à zes keer per dag bijeenkomsten voor gemeenschappelijke gebeden. Zij werken voor de bedevaarten, in de zielzorg, het archief, geven een kloosterkrant uit en verrichten educatie.
Pelgrims komen naar Mariastein en zij gaan vooral naar de grot en de basiliek. Daar trachten zij door gebed tot bezinning en/of rust te komen. Zij komen ook Maria danken, Haar prijzen en aan Haar om hulp vragen. Onder de bezoekers zijn er ook met belangstelling voor de culturele aspecten en/of de kunstuitingen in het heiligdom. Bedevaartgangers komen er op krachten, ervaren een veilige plaats, voelen zich meer dan welkom en ontmoeten andere geloofsgenoten.
Het hart van heiligdom is de devotiekapel in de onderaardse grot, daar wordt Maria vereerd en wordt Zij aangeroepen als bemiddelaarster. Het genadebeeld is van steen en Maria en Jezus kijken vrolijk. Het beeld dateert uit de tijd van de overgang van laat-gotiek naar renaissance en dit is rond 1500. Vele wonderen zijn aan het beeld toegeschreven.
Een kapel is toegewijd aan de Moeder der Smarten en Maria is daarbij met zwaarden in haar borst afgebeeld.
In de basiliek hangt een schilderij met de kroning van Maria, geschilderd door Francesco Innocenzo Torriani (1648-1700). De legende van de val van het kind, de zoekende moeder en de redding van Maria is afgebeld in de kerk.
Sinds 1974 is er een vereniging van vrienden, namelijk de “Vrienden van het klooster Mariastein”, die zo’n 2500 leden telt. Bij het klooster zijn overnachtingsmogelijkheden.
Jaarlijks komen zo’n 250.000 pelgrims en toeristen naar Mariastein.
Het klooster, de basiliek en de onderaardse grotkapel van het bedevaartsoord zijn dagelijks geopend.
BEREIKBAARHEID
Mariastein behoort tot de gemeente Metzerlen-Mariastein en ligt in het kanton Solothurn op ruim 500 meter boven de zeespiegel.
Actuele info is te vinden op www.kloster-mariastein.ch.
Het adres van het klooster Mariastein: Klosterplatz 2, 4115 Mariastein.
BELEVING
Ik maak een ronde door Zwitserland om bedevaartplaatsen van Maria te bezoeken. Als eerste halte staat Mariastein op het programma. In dat heiligdom wil ik heel graag de onderaardse grot met de genadekapel bezoeken en als het mogelijk is ook basiliek en kloosterwinkel. Ik heb vernomen dat al sinds de 15e eeuw Maria hier in een natuurlijke berggrot is vereerd als Moeder van Troost. Eeuwen daarvoor komen in de grot aanhangers van andere religies. Vandaag ga ik naar Maria in het steen.
De façade van de basiliek nodigt me meteen uit naar binnen te komen. In de kerk zie ik enkel schoonheid met meermaals Onze-Lieve-Vrouw in een kunstvolle verbeelding, zoals in het zij-altaar. De versierde achterwand van het hoogaltaar zie ik als een majestueus schilderij van de kroning van Maria in de hemel.
Als ik de rondgang verder maak, is het de grote staties van de kruisweg bewonderen, die mooi omkaderd zijn met een duidelijk leesbare tekst eronder.
Bij het naar boven kijken, is het een groot plafond zien dat vol schilderingen is versierd. Maria wordt door vele engelen omringd.
Dan ga ik naar de grot en de weg erheen is een aflopende gang met vele ex voto’s, enkele bochten en vervolgens zo’n 60 treden om in een bijzonder mooie ruimte te komen. Hier wordt de gotische beeltenis van Maria vereerd in een ondergrondse devotiekapel die onder basiliek en klooster ligt. De oorsprong van het beeld is onbekend. Ik zie Maria als “de Moeder van troost”, die hier ontelbare pelgrims heeft ontmoet. In deze rotsgrot verblijven, geeft een heel apart gevoel. Dit is een unieke ervaring mogen opdoen. Om de indrukken in me op te nemen, neem ik plaats. De twee gebeurtenissen van de rots te vallen en dit overleven komen in me op, evenals de vele stormen die het heiligdom heeft weten te doorstaan. Dan wordt het tijd voor gebed tot Onze-Lieve-Vrouw en komen vrienden en goede kennissen in me op.
Als ik de rotsgrot verlaat en de weg naar boven volg komt de actualiteit van dit bedevaartsoord onder mijn aandacht. De bestaanszekerheid van dit bedevaartsoord staat onder druk en om de continuïteit meer garanties te geven, hebben de monniken het project gestart “Aufbruch ins Weite – Mariastein 2025” (Op weg naar de verte – Mariastein 2025). Zij willen de toekomst beter onder ogen krijgen. Ondanks de kleiner wordende monnikengemeenschap willen de benedictijnen de levensvatbaarheid en levendigheid van dit mariale oord behouden. Hiervoor is hulp nodig in menskracht en financiën om het culturele en religieuze erfgoed door te geven. De directe omgeving wordt opgeknapt met een geheel nieuw, verkeersvrij voorplein bij de basiliek. Zij willen ook de zielzorg verder uitbouwen en dat geldt ook voor de communicatie, gastenwoningen en horeca. Zojuist heb ik, bij het binnenrijden van Mariastein, ondervonden dat een nieuwe parkeerplaats al is gerealiseerd. Ook heb ik gelezen dat de gemeente Metzerlen-Mariastein co-financieer is en leidingen in de grond laat aanbrengen.
Ik zal nog eens kunnen terugkomen als hier alle werkzaamheden achter de rug zijn. Volgend jaar? De heropening is gepland voor het najaar van 2026 en andere werkzaamheden aan gebouwen, buiten de basiliek, zijn begin 2027 afgerond.
OMGEVING
In en rond Mariastein is van natuurschoon te genieteen. Er zijn heel wat fiets- en wandelmogelijkheden.
Van Basel naar Mariastein is 20 km naar het zuidwesten gaan.
Van het bedevaartsoord Einsiedeln naar dat van Mariastein gaan, betekent 140 km naar het noordwesten reizen.
Van de hoofdstad Bern naar Mariastein vraagt 115 km naar het noorden overbruggen.
Vertrekken uit Zürich om in Mariastein aan te komen, houdt in 100 km naar het westen rijden.
~~~
