GESCHIEDENIS
Recollecten, ook genoemd observanten, zijn franciscaner, hervormde religieuzen, die hun oorsprong hebben in de 15e eeuw. In de 16e eeuw komen broeders samen in kloosters, die de nadruk leggen op de recollectie; de handelingen bij het bezinnen tijdens meditatie en gebed. In afzondering voor een of meer uren concentreren zij zich op hun meditatie en gebed.
Een legende gaat aan het ontstaan van het mariale oord vooraf. Op 18 september 1692 is er een zware aardbeving, met 6,25 op de schaal van Richter, en in de middag komen inwoners van Verviers bidden bij het Mariabeeld om bescherming van Haar te ontvangen. In de avond komen velen terug in de kapel en bidden bij de beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw. Hun verrassing is groot, want de vertrouwde beeltenis heeft een andere houding aangenomen. Tot voor kort draagt Maria een scepter in de linkerhand en houdt Zij haar Zoontje vast met de rechterhand. Verder kijkt het Kind naar de bezoekers en zegent hen met de rechterhand. In de linkerhand draagt Jezus een wereldbol als teken van zijn goddelijkheid. De linkerarm, die de scepter vasthoudt, is dan naar de borst van Maria gebogen en het Kindje zit niet meer rechtop, maar is half naar zijn Moeder gekeerd. Zijn rechterhand rust tegen Maria, die een scepter vasthoudt. De linkerhand van Jezus leunt tegen de borst van zijn Moeder. Hierdoor neemt het Kind een onnatuurlijke houding aan. Niemand heeft de verandering van het beeld zien gebeuren, maar toch heeft zich een wonderbaarlijke wijziging plaatsgevonden. De gelovigen zien deze veranderingen als een mirakel. Enkele dagen nadien vertelt een getuige dat zij de Maagd Maria heeft zien glimlachen. De gelovigen zien de veranderingen als een teken van barmhartigheid van Maria, die voortkomt uit de goedheid van God. Vervolgens worden door geestelijken meer dan 100 personen gehoord en alle getuigenissen zijn identiek. Het gevolg hiervan is dat door de hogere geestelijkheid de toestemming wordt verleend de mirakels te mogen herdenken en vieren. In de daarop volgende tijd zijn vele genezingen vermeld in documenten.
In de 17e eeuw is de kapel gebouwd; het is het werk van een pater-recollect. Dit is het eerste deel van de latere kerk. Het schip dateert uit 1647.
In 1792 vallen Franse troepen binnen in Verviers en zij sluiten de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Dit belet gelovigen niet te blijven bidden bij de beeltenis van de Zwarte Maagd. Het verbod van de Fransen om er te bidden, negeren zij.
In 1793 gebeurt een mirakel bij het beeld van Maria, als een vrouw ineens zonder krukken kan gaan. Dit brengt veel belangstelling teweeg voor de Zwarte Madonna. Wat later komt vanuit de bevolking het verzoek aan de Franse bezetter de kerk te heropenen. Aan het massale verzoek wordt in 1804 gehoor gegeven en dit maakt het mogelijk dat gelovigen in de kerk weer kunnen bidden bij het mirakelbeeld.
In 1810 verwoest een grote brand bijna de gehele kerk, maar het Mariabeeld ontsnapt aan de vlammen. De heropbouw begint in 1816, nadat van bemiddelde bewoners voldoende geld bijeen is gebracht. In 1818 is het gebouw hersteld. In 1842 stimuleert de pastoor de verering van het beeld van Maria en de bedevaart naar de Zwarte Maagd kent meer en meer pelgrims.
In 1892 geeft Leo XIII, paus van 1873 tot in 1903 en geboren als Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci (1810-1903), toestemming het beeld “De Maagd der Herinneringen” van Maria te kronen. De kroning van Moeder en Kind gebeurt op 16 oktober 1892, als viering van het 200-jarig herdenken van het wonder van 18 september 1692.
De toren is aan de kerk toegevoegd in 1893. Een alkoof, grote open nis, is gemaakt voor de beeltenis van Maria met Kind, dat boven de toegangspoort staat. Dit gebeurt in 1893 ter gelegenheid van het 200-jarig gedenken van het wonder uit 1793. Het zwarte beeld van Maria met Kind heeft ooit gestaan boven de ingang van de kerk, centraal in de voorgevel.
BEDEVAARTSOORD
In Verviers staat een grote, zwarte beeltenis van Maria met Kindje. Maria is hier genoemd de Zwarte Maagd van de Recollecten, dat in de 17e eeuw uit zandsteen is gebeeldhouwd. Moeder Maria en haar Zoontje zijn gekroond. In de kapel, voor de kerk, staat de beeltenis van Onze-Lieve-Vrouw van de Recollecten op zo’n 4 meter hoogte. Het beeld meet bijna 2 meter en is in 1855 zwart geschilderd. De zwarte kleur is afgeleid van de rook van de brand in 1810, de rook van vele kaarsen en de weersomstandigheden, die de beeltenis een donkere teint hebben gegeven.
Op panelen zijn vele ex voto’s aangebracht. Dit zijn uitingen van dankbaarheid en geloof in Onze-Lieve-Vrouw.
De pilaren van het schip zijn bekroond met kapitelen. De monumentale beelden zijn een ontwerp van de Luikse beeldhouwer en schilder Renier Panhay de Rendeux (1684-1744). De kruisweg is uit 1760 en is gemaakt door kunstschilder Laurent-Joseph Follet (1738-1788) uit Verviers. Het retabel boven het hoofdaltaar is een creatie van Alphonse Verheyen (1903-1990) en stelt voor de tenhemelopneming van de Heilige Maagd. Het kunstwerk is omgeven door 2 houten beelden. Een mooie beeltenis van Maria is het ontwerp van de Luikse, barokke beeldhouwer Jean Del Court (1627-1707), die de benaming heeft van “Luikse Bernini”.
Iedere 7 jaar op 18 september, de verjaardag van het mirakel uit 1793, worden feestelijke activiteiten georganiseerd.
BEREIKBAARHEID
De kerk met Mariakapel staan in het centrum van de stad Verviers.
“Église Notre-Dame des Récollets”, staat in de Enclos des Récollets op de hoek met de Place du Martyr, 4800 Verviers. Dit is bij een rond punt (rotonde) van de straten Rue du Marteau, Pont Saint-Laurent, Place du Martyr en Rue du Gymnase.
BELEVING
Tijdens mijn bezoek aan de kapel, in augustus 2025, is de kerk gesloten; er vinden werken in het gebouw plaats.
Als ik voor de façade van het kerkgebouw sta, kijk ik naar de grote beeltenis van Maria en Kind. Wat hebben Zij hier veel kunnen waarnemen. Iedereen die de kerk ingaat, is door hen gezien.
In de kapel, voor de kerk, hoog op de galerij zie ik de beeltenis van de Zwarte Madonna. Dit beeld is op heel wonderbaarlijke wijze veranderd en heeft dit mariale oord grote bekendheid gegeven.
Nadat ik naar galerij heb gezien, is het met veel bewondering kijken naar het schip. Wat is dit een mooie ruimte! Heel intiem, veel kunst en een sfeer om in gedachten bij Onze-Lieve-Vrouw te zijn.
Na enkele gebeden tot Maria en nog wat kaarsen voor meer licht te hebben aangestoken, laat ik de kleurrijke glas-in-loodramen op me inwerken. Wat is het hier prachtig!
Vervolgens sta ik lang stil bij de beeltenis van Moeder Maria met haar overleden Zoon. Zij worden omgeven door veel ex voto’s waar dankbaarheid tot uiting komt. Deze piëta raakt me, zoals al zo vaak is gebeurd in andere plaatsen.
Daarna neem ik plaats en al zittend laat ik de vele indrukken ruimte krijgen in mijn gedachten. Hier horen weesgegroetjes bij. Dank U, Maria, dat ik hier ben mogen komen.
De kerk met kapel is prachtig gelegen vlak aan de rivier de Vesder. Hier zou ik nog wel eens terug willen komen.
OMGEVING
Een paar honderd meter van de de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van de Recollecten staat de “Église Saint-Remacle” aan de Place Saint-Remacle 12. De kerk is gebouwd in het begin van de 19e eeuw. Aan de gevel is een grote beeltenis van Maria met Kind geplaatst.
In het stadsdeel Heusy staat de “Église de l’Immaculée Conception” (kerk Onbevlekt Ontvangen) aan de Rue de Jalhay in de wijk Mangombroux van Verviers. De kerk is ingezegend in 1926 en is daarna de parochiekerk geworden. In deze kerk staan enkele beeltenissen van Onze-Lieve-Vrouw.
Van het bedevaartsoord Banneux naar Verviers gaan, betekent 15 km naar het noordoosten gaan.
De stad Luik verlaten en in Verviers aankomen, houdt in 35 km naar het oosten reizen.
Vertrekken uit Maastricht en in Verviers geraken, vraagt 50 km naar het zuidoosten overbruggen.
~~~
