~~~
GESCHIEDENIS
De eerste melding van een kerk te Tuntenhausen is uit de periode rond het jaar 1000. Het gehucht wordt dan geschreven als “Tontinhusa” met een kapelletje. In 1226 is opnieuw sprake van een kerk in de plaats.
Het genadebeeld is een romaanse Madonna en in 1334 gesneden in opdracht van een Beierse hertog.
In 1441 doet zich het eerste wonder voor in Tuntenhausen. Een vrouw lijdt al 11 jaar aan hevige pijnen en heeft een gezwollen buik. In haar slaap krijgt zij bezoek van Maria. De vrouw krijgt het verzoek op drie opeenvolgende zaterdagen naar de kerk van Tuntenhausen te gaan. De zieke vrouw offert zoveel garen dat daarmee een nieuw altaardoek kan worden gemaakt. Na haar bezoeken aan de kerk verdwijnen de pijnen en de tumor in de buik. Het verhaal dat een ongeneeslijke vrouw plots beter is geworden, doet de ronde. Hierdoor neemt het aantal pelgrims aanmerkelijk toe. In 1470/1480 is de te kleine kerk vervangen door een groter, laatgotisch gebouw.
In mirakelboeken zijn vele wonderen opgetekend over de periode 1506-1738.
In 1513-1533 wordt de dubbele toren met hoge spitsen gebouwd.
In 1548 is er brand in de kerk en het complex wordt herbouwd. Het genadebeeld gaat verloren en er komt een nieuwe beeltenis uit hout gesneden.
Doordat het aantal bedevaartgangers blijft groeien komt er een nieuwe kerk. Dit gebeurt onder het bewind van Maximiliaan I van Beieren (1573-1651), hertog van Beieren (1597-1623), keurvorst (uitverkoren vorst) van Beieren (1623-1651) en keurvorst van het Heilige Roomse Rijk (1623-1648). Het bouwplan is van Veit Schmidt (±1600-1648). De bouwtijd is gedurende de jaren 1628-1629. De inwijding vindt plaats op 1 september 1630. Het nieuwe gebouw is een hallenkerk van 32 meter lengte. Het hoogaltaar met genadebeeld is een schenking van Maximiliaan I en zijn echtgenote Elisabeth van Lotharingen (1594-1635) in het jaar 1630, die de bedevaartkerk meermaals bezoeken. Het beeld is gemaakt in 1534. Het hoogaltaar is gemaakt onder leiding van Heinrich Schön de Oudere (+1640). Franz Kessler (±1630-1717), goudsmid uit München, maakt een boogkroon. Maria is weergegeven als koningin van de hemel. Haar Kind draagt een kleine kroon.
In 1624 is de Rozenkransbroederschap opgericht.
Het genadebeeld, dat altijd is bekleed, is versierd met een baldakijn, een zilveren stralenkrans, wolkensokkel en engelen. Het zilverwerk is gemaakt door Johann Friedrich Canzler (1710-1782) in de periode rond 1750. De mantels van Maria en Kind zijn in een halve cirkel gesneden en aan de achterzijde met linten vastgemaakt.
In 1803 lopen de bedevaarten drastisch terug en worden kerkschatten in beslag genomen door de anti-katholieke machthebbers. Het gevolg hiervan is dat vanaf het begin van de 19e eeuw de bedevaarten afnemen door de gevolgen van de secularisatie die door de overheid wordt opgelegd. In 1816 teistert een hongersnood de streek en een jaar nadien worden bedevaarten weer toegestaan.
Te Tuntenhausen is in 1869 is de oprichting van de “Bayerisch-Patriotische Bauerverein” (Beierse-Patriottische Boerenvereniging), om zich te verzetten tegen de overheid. De unie wordt in 1933 opgeheven. Als opvolging van de opgeheven boerenvereniging komt in 1945 de Katholieke Mannen-vereniging Tuntenhausen, die behalve de bedevaarten, de verbinding zoekt tussen religie en politiek.
De crypte-kapel van de graven Arco-Zinneberg is gebouwd in 1876.
In 1890 zijn er herstelwerkzaamheden aan de twee torens.
Renovaties van de kerk vinden plaats in de jaren 1937-1939.
De schilderingen met afbeeldingen gebeden aan de buitenmuren van de basiliek zijn in 1940-1941 gerenoveerd en aangevuld door Waldemar Kolmsberger de Jongere (1881-1954) uit München.
In 1942 wordt de kerk verheven tot basiliek door Pius XII, paus in de periode 1939-1958 en geboren als Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli (1876-1958).
De bedevaartkerk is in de loop van de eeuwen meermaals gerestaureerd, zoals in de periode 2016-2020 om afbeeldingen van wonderen van overschilderingen te reinigen. Na een omvangrijke restauratie en de inbouw van een nieuw orgel is de basiliek feestelijk heropend op 24 november 2019.
BEDEVAARTSOORD
De bedevaartkerk is een basiliek, ligt op een heuvel in het midden van het dorp en is toegewijd aan Maria Tenhemelopneming. Het bedevaartsoord is een van de oudste en bekendste Maria-kerken in Beieren. Tuntenhausen behoort tot het aartsbisdom München-Freising.
Aan het buitenzijde van de basiliek zijn tegen de muren schilderingen met gebeden bevestigd. Hiermee is begonnen in de 17e eeuw en later meermaals gerenoveerd. De oudste afbeelding is tweedelig, namelijk links een een vrouw in bed, waarbij in een droom Maria verschijnt en rechts dezelfde vrouw die op haar zondags is gekleed voor het genadebeeld staat. Hierover gaat het eerste mirakel uit 1441 en de schildering is van rond 1740. De tekst onder de afbeelding vertelt het verhaal van de genezing.
Bij het genadebeeld staan de woorden: “heil van de zieken, toevlucht voor de zondaars, troost voor de bedroefden, hulp aan de christenen”. Dit komt uit de Litanie van Loreto. Maria houdt haar Kindje vast en in de andere hand een scepter. Helemaal boven het genadebeeld houden twee engelen schilden vast met daarop de Latijnse woorden “VIRGO POTENTS” (“machtige Maagd”). Het genadebeeld staat op een zilveren wolkensokkel met een vergulde stralenkrans.
Achter het hoogaltaar zijn ex voto’s aangebracht tegen de muren.
Het vesperbeeld (piëta) is van marmer uit het Italiaanse Carrara en is gemaakt door Wilhelm Achtermann (1799-1884), Duits beeldhouwer en ereburger van de stad Münster.
Boven het middenschip, vlak voor het priesterkoor, is een beeltenis van een tronende Maria met Kind; de Moeder heeft haar zoontje vast en in de andere hand een scepter en de kleine Jezus heeft een mini-wereldbol vast met daarop een kruisje. Maria heeft de rechtervoet op een maansikkel. Deze beelden en die van engelen zijn toegeschreven aan Christoph Angermair (1580-1633) uit München.
In de basiliek is ook de crypte van de graven van Arco-Zinneberg. Het beeldhouwwerk is van Johann Marggraff (1830-1917).
In de basiliek is ook een ruimte voor beenderen van lang geleden overleden mensen. Hier is afgebeeld de “Tuntenhauser Tod”. Deze dood is met twee skeletten afgebeeld.
In het achterste deel van de basiliek bevindt zich, boven de sacristie, de rozenkrans-kapel met een uienkoepel. Tegen de buitenmuur is een schildering van de overhandiging van de rozenkrans door Maria aan Dominicus. Ook Catharina van Siena is er afgebeeld meet doornenkroon. Hieronder staat het wapen van paus Pius XII die de bedevaartkerk tot basiliek verheft in 1942.
Rond de basiliek is een ommuurd kerkhof.
Tweemaal per jaar vieren leden van de “Katholischen Männerverein Tuntenhausen” ( Katholieke Mannenvereniging Tuntenhausen) hun bedevaarteredienst in de basiliek.
Een winkel voor devotionalia is aanwezig.
BEREIKBAARHEID
Het bedevaartsoord van Tuntenhausen ligt in de Duitse deelstaat Beieren, tussen München en Rosenheim. Tuntenhausen behoort tot het aartsbisdom München – Freising.
Het adres: Kirchplatz 6a, 83104 Tuntenhausen.
Meer informatie is te vinden op:
-www.tuntenhausen.de
-www.erzbistum-muenchen.de/pfarrei/pv-tuntenhausen-schoenau.
BELEVING
Bij de parkeerplaatsen, naast de kerk, zie ik een bron met daarboven een afbeelding van een robuuste Moeder Gods en haar Kind. Voortdurend stroomt water uit de kraan. Dit is levend water!
In de voorhal van de basiliek sta ik stil bij een witte, marmeren piëta van beeldhouwer Wilhelm Theodor Achtermann (1799-1884) en zoals steeds raak ik onder de indruk van de Moeder bij haar gestorven Zoon. Hier zie ik ook grafplaten van graaf Ludwig zu Arco-Zinneberg en zijn jong gestorven echtgenote Adolfina zu Arco-Zinneberg. Vlakbij ex voto’s te zien en prachtig zijn kleine beelden tegen het plafond.
Het hoogaltaar is door een hekwerk afgezet. Dichtbij het genadebeeld komen, is voor mij niet weggelegd. De beeltenis van Maria en Kind staat veilig op afstand. Maria is gekleed met een geborduurde mantel. Zij is gekroond, evenals haar Kindje en gouden stralen omringen de Moeder Gods. Ik kijk naar het gelaat van Maria. Wat heeft Zij een vriendelijk gezicht!
Voor het priesterkoor en hoog bij het plafond zie ik de tronende, gekroonde Madonna met Kind. Wat is dit een prachtig kunstwerk!
Het noordelijk-priesterkoor-altaar toont een schilderij de ontmoeting tussen Maria en haar nicht Elisabeth.
In het noordelijk-zijaltaar zie ik een altaarbeeld dat de knielende Dominicus, met hond, lelie en rozenkrans, bij Maria is. In het zuidelijk-zijaltaar staat Anna, de moeder van Maria, centraal. De moeder wijst de dochter de weg.
Tegen een pilaar kijk ik naar de gekruisigde Jezus met eronder Maria die een zwaard in haar borst heeft. Wat een leed!
Aan de andere zijde van de basiliek is een triptiek, waarvan de twee zijpanelen kunnen zorgen voor een gesloten en open stand. In de gesloten situatie zijn vier afbeeldingen zichtbaar van de ridder die het kunstwerk heeft geschonken. Als het geheel openstaat is in het midden de kroning van Maria te zien en daaromheen de ridder die wordt behandeld. Wat is dit een innemend kunstwerk!
Mij vallen ook de vele grote kaarsen op die in deze basiliek staan uitgestald. Het zijn kaarsen als uiting van dankbaarheid en van een speciale gebeurtenis in een leven.
De basiliek toont bijzondere schoonheid met vergulde beelden, kleurrijke schilderijen en houten, bewerkte banken. Ik ervaar het als een groot geschenk hier te mogen komen.
OMGEVING
In Tuntenhausen staat, niet ver van de bedevaartkerk, een heel bijzonder gebouw, namelijk een enorme, uitgebreide kerststal met de naam “die Tuntenhausener Krippe”. Het museum kent beperkte openingstijden. De uitgebreide kerststal uit de baroktijd is een reconstructie van deze uit de 18e eeuw, die is verloren gegaan. In 1840 is een tekening gevonden met aanwijzingen en hiervoor is de huidige uitstalling gemaakt. Ruim 1300 elementen zijn weergegeven, waaronder enkele honderden figuren. Tientallen taferelen zijn uitgewerkt, zoals verkondiging van de engel aan de herders, drie koningen op bezoek, kindermoorden door soldaten Herodes, Jezus in de tempel met schriftgeleerden en een huwelijk met feest. Het geheel toont hoge kwaliteit van de kunstzinnige uitingen. Oorspronkelijk was de expositie in de bedevaartkerk te zien.
Van Feldkirchen, bij Rott am Inn, naar Tuntenhausen is 13 km naar het noordoosten gaan. In het dorp staat een kerk met een opvallend mooi interieur en schitterende beeltenissen.
De grote stad München verlaten om naar Tuntenhausen te reizen, houdt in 72 km naar het zuidoosten afleggen.
Rosenheim verlaten om in het bedevaartsoord van Tuntenhausen te geraken, betekent 16 km naar het noordwesten gaan.
Van het bedevaartsoord Maria Eck bij Siegsdorf naar dat van Tuntenhausen gaan, houdt in 70 km naar het westen rijden.
Vertrekken uit het bedevaartsoord Ponlach bij Tittmoning om in Tuntenhausen te komen, vraagt 75 km naar het westen afleggen.
Van het grote bedevaartsoord Altötting naar Tuntenhausen gaan, houdt in 85 km overbruggen in zuidwestelijke richting.
~~~
