Bedevaartplaatsen in Polen – Krzeszów/Grüssau

~~~

GESCHIEDENIS

Het vorstenhuis Piasten is nauw verbonden met bedevaartplaats. Deze familie heeft de abdij in 1242 geschonken en het kerkhof van het familiegeslacht aangelegd. De schenking komt van Anna van Bohemen (±1201-1265) na de Slag bij Lignitz (Legnica) in 1241, waarbij christelijke troepen het opnemen tegen Mongolen. Bij dit geweld komt haar man om; Hendrik II van Polen (de Vrome, ±1196-1241), hertog van Silezië, Krakau en groothertog van Polen (1238-1241).

Een voormalige kerk heeft hier gestaan en deze is in 1292 gebouwd. De weldoener is Bolko I von Schweidnitz/Jauer (de Strenge, 1253-1301), hertog van Jauer (1278-1301), hertog van Löwenberg (1286-1301) en hij behoort tot het geslacht Piasten.

Het voormalige kerkgebouw wordt geplunderd en verwoest door hussieten; protestanten, geïnspireerd door Johannes Hus (±1369-1415) in 1426. Daarbij komen vele geestelijken om. Het genadebeeld komt tijdig onder de vloer van de sacristie. In 1463 wordt de abdij opnieuw geplunderd en dit keer door de manschappen van Georg von Podiebrad (1420-1471), koning van Bohemen (1458-1471) en aanhanger van Johannes Hus. Tegenslagen zijn er ook in de periode 1474-1526 als er oorlog is met de Turken en in 1633 als Zweedse troepen komen plunderen en vernielen tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648). In 1677 wordt het klooster opnieuw door brand verwoest.

de façade van de basiliek te Krzeszów/Grüssau

Als in 1622 de oude kerk wordt gerenoveerd, valt een lichtstraal uit het venster van de sacristie op de vloer en maakt een spleet zichtbaar Na onderzoek onder de vloer wordt het genadebeeld teruggevonden. Dit genadebeeld is nauwkeurig onderzocht in 1996 en daaruit blijkt dat dit de oudste in Polen met tempera (duurzame verf) op hout geschilderde afbeelding is met een mariaal thema. De afbeelding toont byzantijnse eigenschappen. Het kunstwerk is van rond 1250 en stelt voor de aan pelgrims wijzende Maria, namelijk “Hodegetria”, hetgeen staat voor “Zij die de weg wijst”.

Tijdens de contrareformatie, de strijd tegen de protestanten, komt er voorspoed en het aantal bedevaartgangers neemt toe. De macht van de katholieke kerk in Silezië groeit weer.

In de jaren 1690-1696 wordt de Sint-Jozephkerk gebouwd. In 1696 wordt hier opgericht de Broederschap van de heilige Jozef. In deze kerk zijn vele kunstwerken te zien, waaronder werken van Michael Leopold Lukas Willmann (1630-1706), Duitse barokke schilder, die ook wordt genoemd “de Silezische Rembrandt”.

hoogaltaar met genadebeeld in de basiliek van Krzeszów/Grüssau

In 1727 wordt de oude kloosterkerk afgebroken en start de nieuwbouw. De huidige kerk, toegewijd aan Maria Tenhemelopneming, is gebouwd in opdracht van cisterciënzers in de jaren 1728-1735 en kent een barokke stijl. Bouwmeester en architect is Joseph Anton Jentsch (1698-1758). Beeldhouwwerken zijn er van onder meer Ferdinand Maximilian Brokoff (1688-1731) en Anton Dorazil (1695-1759) en schilderingen van onder andere Georg Wilhelm Neunhertz (1689-1749). Het hoogaltaar is gemaakt door Ferdinand Maximilian Brokoff en toont het schilderij van de tenhemelopneming van Maria. Dit kunstwerk is gemaakt door de barokschilder Peter Johann Brandl (1668-1735). De icoon van het genadebeeld staat op het tabernakel. Op 3 juli 1735 is de kerk ingewijd.

In 1738 wordt aan het mausoleum van de Piasten de Maria Magdalenakerk gebouwd.

De torens van de basiliek zijn ruim 70 meter hoog.

De basiliek herbergt ook een piëta uit ±1500.

De calavrieberg is gerealiseerd in de 17e eeuw.

beeltenis van Maria van Loreto in de basiliek te Krzeszów/Grüssau

De Loretokapel is uit 1728 en het Madonnabeeld is van het jaar 1676, gemaakt door Georg Schrötter (1650-1717).

In 1810 nemen de Pruisen bezit van het complex en wordt veel vernield, waaronder de waardevolle bibliotheek.

In 1919-1945 huizen benedictijnen in de kloostergebouwen en begeleiden deze geestelijken de bedevaarten.

In 1940 nemen de Nazi’s het kloosterdomein in en worden Joden uit verscheidene regio’s hierheen gebracht. Dit duurt tot begin 1945. Omdat de Duitse benedictijnen zijn verdreven, komen er Poolse benedictijnen om het bedevaartsoord te leiden.

Op 2 juni 1997 is de kroning van het genadebeeld. Dit gebeurt met pauselijke kronen door Johannes Paulus II, paus van 1978 tot in 2005, geboren in het Poolse Wadowice als Karol Józef Wojtyla (1920-2005).

Sinds 1998 is de kerk een basiliek.

In 2004 is het kloostercomplex opgenomen als werelderfgoed van UNESCO; United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (Organisatie van Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur).

BEDEVAARTSOORD
basiliek met links de Sint-Josephkerk en het gastenhuis van het bedevaartsoord te Krzeszów/Grüssau

Het bedevaartsoord van Krzeszów/Grüssau behoort tot de drukste bezochte mariale oorden in Neder-Silezië en ligt op zo’n 450 meter boven de zeespiegel.

De basiliek is toegewijd aan de hemelvaart van de Heilige Maagd in het Pools heet de kerk “Bazylika Najswietszej Maria Panny”. De basiliek met uitbouw voor Piasten-mausoleum en Maria Magdalena-kerk is ± 120 meter lang en ± 30 meter breed. De basiliek is verfraaid door vele kunstenaars.

Het hoofdaltaar van de basiliek toont de kleurrijke schildering van de tenhemelopneming van Maria, die in haar hemelse vaart door engelen wordt begeleid. Boven dit altaar is een echte, grote kroon aangebracht.

interieur van het middenschip en hoogaltaar van de basiliek te Krzeszów/Grüssau

Het genadebeeld heeft de titel “Moeder van genaden”. Het is het oudste in Polen geschilderde beeld. In de rechterhand houdt Maria haar Kind vast, dat naar Haar kijkt. De ogen van Onze-Lieve-Vrouw zijn op barmhartige wijze naar de bezoeker gericht. De icoon is voor de meeste bezoekers het belangrijkste van dit bedevaartsoord.

De kansel is in delen gemaakt en komt in 1761 gereed. Het laat-barokke orgel is uit 1732-1737 en later is het omgebouwd en gerenoveerd. Een bijzonder beeld van Maria staat bij het orgel; Zij draagt kortgeknipt haar.

afbeelding van het verplaatsen van het Heilig Huis van Nazareth naar Loreto in de basiliek van Krzeszów/Grüssau

De Loretokapel is ook in de basiliek te zien, deze is vervaardigd in 1728 en naar het huis van Nazareth gebouwd. Het beeld, nagemaakt van de Moeder Gods van het Italiaanse Loreto, is uit 1677

In de basiliek is ook een kapel die is toegewijd aan Sint-Nicolaas.

afbeelding van het bezoek van herders bij Maria, de pasgeboren Jezus en Joseph in de Sint-Josephkerk te Krzeszów/Grüssau

In het grote kloostercomplex zijn ook te zien de Sint-Josephkerk, de vorstenkapel van de Piasten, de calvarieberg en het kloostergebouw. De Sint-Josephkerk toont veel kunst, waaronder schilderijen en fresco’s, waaronder de zeven smarten en zeven vreugden van de heilige Joseph. In de vorstenkapel zijn de sarcofagen van familieleden van de Piasten, waaronder deze van Bolko I en II. In deze grote kapel zijn vele fresco’s aangebracht en ook staan er heel wat beelden. De figuren op de sarcofagen zijn uit de 14e eeuw. De calvarieberg is uitgestrekt en telt veel staties en kapellen. Het kloostergebouw is gefaseerd gerealiseerd in de 17e en 18e eeuw.

Op het terrein bij de basiliek, naast de Sint-Josephkerk, is een monumentaal gastenverblijf. Op bijna 600 meter hoogte ligt de Sint-Anna-kapel uit 1721-1722, die in verval is geraakt en in 2011 is heropgebouwd.

Amper 2 kilometer van het centrum van de plaats is “Bethlehem” gebouwd met kapellen en een paviljoen op het water.

De basiliek van het grote bedevaartsoord is dagelijks geopend.

BEREIKBAARHEID

Het bedevaartsoord van Krzeszów/Grüssau ligt aan de rand van de plaats in het zuidwesten van Polen in het gebied Neder-Silezie. De afstand tot de grens met Tsjechië is niet zo ver en de stad Praag is vrij snel te bereiken.

Adres: Plac Jana Pawła II 1, 58-405 Krzeszów.

Meer info is te lezen op de webstek www.opactwo.eu.

BELEVING

De hoge torens van de basiliek staan uitnodigend te kijken of bezoekers naderbij komen. Deze handreiking neem ik graag aan. Bij het naderen van de basiliek maakt een lange, hoge muur me meteen duidelijk dat hier sprake is van een groot complex aan gebouwen. Wat een grote oppervlakte aan religieuze, indrukwekkende abdij-uitstallingen!

In de basiliek wordt een eucharistieviering gehouden en daardoor is een bezoek om er rond te gaan niet gepast. Naast het grote kerkgebouw zijn gevestigd een restaurant en winkel met devotionalia, waar ook kaartjes te koop zijn om Sint-Jozefkerk en abdijgronden te betreden.

afbeelding van de huwelijksvoltrekking tussen Maria en Joseph in de Sint-Josephkerk te Krzeszów/Grüssau

Met een kaartje kom ik de kerk in, die is vernoemd naar de man van Maria en zie ik allerlei geschilderde taferelen uit het leven van Jozef. Opvallend vind ik kunstwerken waar bij ook Maria is weergegeven. Ook een schildering van een panorama met de drie wijzen in het priesterkoor trekt mijn aandacht, evenals de schildering van de huwelijksvoltrekking tussen Maria en Joseph. Tegen de plafonds zijn vele fresco’s aangebracht en vormen een indrukwekkende kleurenpracht! Wat krijgt Jozef hier veel eer. Hij ontvangt in deze kerk een terechte opwaardering.

Na het bezoek aan de Sint-Jozefkerk ga ik naar het afgesloten terrein naast de basiliek. Met de gekochte kaart word ik toegelaten tot een uitgestrekt domein, doordat een hoog, ijzeren hek opengaat. Meteen kom ik in een deel van de kloostertuin met kerkhof en beelden van de kruisiging van Jezus. Daarna volgen een mausoleum, kapel van Maria Magdalena, gedenkstenen van hoge adellieden en de kelder van het klooster.

De kloosterkelder is een grote, ondergrondse, wat donkere, hoge ruimte. Het voelt als een speciale belevenis hier te komen. Ik zie afbeeldingen van Maria, oude stenen en gevels van eeuwen terug. Deze kelder heeft de kenmerken van veelzeggende historie van het religieuze leven. Het is uitkijken waar de voeten te zetten, want de vloer is ongelijk. Een misstap hier is ongewenst. Gedurende vele tientallen jaren zijn in deze ruimte heel wat voetstappen gezet en nu komen er nog wat bij. Na mijn ondergrondse verblijf bezoek ik de vorstenkapel met sarcofagen en dat is een groot en groots mausoleum.

Het volgend onderdeel van mijn bezoek is de basiliek. De mis is afgelopen en dan kan ik naar binnen om een rondgang te maken. Met mij doen velen een rondje basiliek. De kerk is toegewijd aan Maria Tenhemelopneming en ik voel me in hemelse sferen. De basiliek toont schoonheid van dat wat kunstenaars met hun talenten toveren. De schildering van de vaart van Maria naar de hemel siert het hoofdaltaar. Het genadebeeld van Maria is gekroond door de Poolse paus Johannes Paulus II. Als ik wat langer kijk naar het genadebeeld, krijg ik de indruk dat Maria tot mij spreekt. Onze blikken treffen elkaar. Zij is mijn Moeder! Ook hier heb ik een mystieke ervaring. Het genadebeeld toont Maria die Jezus vasthoudt. Het Kind kijkt naar Haar, Zij niet naar Hem, want de ogen van Maria zijn op barmhartige wijze gericht op de bezoekers. De fresco’s in de basiliek doen mij lang stilstaan en omhoogkijken. Wat een pracht!

genadebeeld in het hoogaltaar van de basiliek te Krzeszów/Grüssau

Al jaren heb ik bijzondere aandacht voor Loreto en hier tref ik het, want in de basiliek is een Loretokapel. Voor de ingang van de kapel zie ik de schildering van het door engelen verplaatsen van het huis van Nazareth naar Loreto. In de kapel staat een mooie beeltenis van Maria. Een dik hekwerk beschermt Onze-Lieve-Vrouw.

deel van het interieur van de Loreto-kapel in de basiliek te Krzeszów/Grüssau

De laatste statie van mijn bezoek betreft de kloostergebouwen. Ik bekijk deze van nabij. Wat een rijkdom aan schoonheid in Krzeszów/Grüssau! Een parel om te bezoeken!

OMGEVING

Van het bedevaartsoord Wambierzyce/Albendorf naar Krzeszów/Grüssau is het 43 km naar het noordwesten gaan.

Vertrekken uit Legnica om in Krzeszów/Grüssau aan te komen, houdt in 43 km in zuidwestelijke richting reizen.

Vanuit Wroclaw is het 102 km naar het zuidwesten rijden om in Krzeszów/Grüssau te komen.

Van de Tsjechische hoofdstad Praag is de afstand 181 km naar het noordoosten om Krzeszów/Grüssau te bereiken.

Geplaatst: 10 februari 2025

~~~

Come2theweb